In Memoriam Allan Holdsworth
Bekendheid is geen maat voor talent. Talent uit zich, in de muziek, vooral in wat je voortbrengt, in de muziek die je laat horen, in hoe je zingt, hoe je speelt. In het geval van meestergitarist Allan Holdsworth waren het de gitaar en de Synthaxe (een instrument dat snaren gebruikte om keyboardgeluid te triggeren) die hij volledig naar zijn vaardige handen zette en waar hij met zijn spel de sterren van de hemel speelde. Zijn vader speelde piano en thuis luisterde de jonge Allan naar zowel klassieke werken van Ravel, Debussy en Bartók als naar jazz van Cannonball Adderley, Dizzy Gillespie, Charlie Parker, Charlie Christian en niet in de laatste plaats Django Reinhart. Vooral die laatste bleek naderhand een grote inspiratie voor Allan te zijn. Waar zijn gedachten voor een instrument eerder neigden naar een blaasinstrument, vanwege de associatie van makkelijk harder en zachter te spelen, kreeg hij een gitaar. Tegen heug en meug pakte de jonge Allan de gitaar op en leerde het bespelen op volkomen eigen en intrigerende wijze.
Of je nu luistert naar opnamen van de illustere Engelse band ‘Igginbottom (waar Holdsworth zelf naderhand afstand van nam), van de band Tempest (de band van Jon Hiseman van Colloseum tussen twee albums van Colloseum in), van Soft Machine, ook in de vroege jaren van de carrière van Holdsworth is zijn unieke stijl snel thuis te brengen. Zijn werk met meesterdrummers Tony Williams en Bill Bruford en met Pierre Moerlen’s Gong bevestigde zijn naam. Het verdient aanbeveling om zeker ook eens te luisteren naar The New Tony Williams Lifetime’s Believe It waar de band soul en jazz glansrijk koppelt aan heavy gitaarwerk van Allan. Snake Oil is daar een mooi voorbeeld van. De hele band glanst overigens op dit album.
Zijn samenwerking met Bruford bracht hem daarna in progressieve superformatie UK, waar hij, naast Bruford, kwam samen te werken met Eddie Jobson en John Wetton. Wat op papier een geniale combinatie leek te zijn, verflauwde voor Holdsworth zeer toen bleek dat men van hem verwachtte dat hij elke avond zijn partijen op dezelfde manier zou spelen. Het avontuur met UK duurde voor hem en voor de liefhebbers van zijn spel dan ook kort. De experimenteerdrang, het volgen van zijn hart en ziel waren groter dan de faam die de supergroep misschien voor hem had kunnen betekenen.
Zijn eigen weg gaan en zijn eigen muziek maken met I.O.U. allereerst en zich steeds omringen met talentvolle medespelers, bassisten en drummers; dat was waar hij zijn weg in vond. Zijn ontdekkingsreis in de wereld van de Synthaxe werd niet door iedereen op prijs gesteld. Tegelijk droeg de ervaring met het spelen van dit bijzondere instrument bij aan het uitbouwen van zijn eigen vaardigheden op de gitaar en het spelen met klanken. Pud Wud laat horen hoe hij de Synthaxe bespeelt, hoe hij het instrument beheerst. De manier waarop hij zich, in zijn gitaarspel, beweegt door akkoorden en zijn stijl van soleren zijn van meet af aan onorthodox en wat hij maakt klinkt wonderbaarlijk en magisch. Gitaristen van faam als John McLaughlin, John Scofield, Eddie Van Halen, Carlos Santana en Pat Metheny roemen hem allemaal vanwege zijn spel. De invloeden van Allan zijn niet alleen terug te horen in het spel van Eddie, het was ook de Amerikaanse Nijmegenaar Van Halen die Allan Holdsworth steunde toen hij in de jaren ’80 zijn eerste I.O.U. release had uitgebracht, niet alleen door Holdsworth te prijzen in interviews. Hij bracht hem ook onder de aandacht van Warner die hem de kans gaven een ep uit te brengen. Naast zijn eerdere kritische kijk op het werk van ‘Igginbottom, UK keek Allan ook niet met onverdeeld enthousiasme terug naar de ep.
Hij werkte in de jaren daarop veel samen met bassisten als Jeff Berlin, Jimmy Haslip, Dave Carpenter en Jimmy Johnson en drummers als Gary Novak, Gary Husband en Chad Wackerman. Zijn werk bleef onnavolgbaar zoals ook deze live uitvoering van Sixteen Men Of Tain laat horen. Net deze maand zagen twee fraaie verzamelaars van het solowerk van de stergitarist het licht: de zelf samengestelde verzamelaar Eidolon en de overzichtsbox, bestaande uit 12 albums, The Man Who Changed Guitar Forever!. Zijn eigen beleving van die laatste titel zal er, zoals altijd, een van bescheidenheid zijn geweest. Geen valse bescheidenheid. Integendeel. Hoezeer fluïde, magisch of buitenwerelds anderen zijn spel ook vonden, Allan Holdsworth bleef ook altijd bijzonder kritisch op zijn eigen werk. Dat was de reden ook dat hij zeer terughoudend was met live opnames; voor hem was er veel meer lol aan het spelen en concentreren op studio opnames. Een meestergitarist is er niet meer. Op zondag 16 april 2017 overleed Allan Holdsworth.