Martha Reeves is onlosmakelijke verbonden met het grote succes van Motown. Met The Vandellas scoorde zij veel van de meest legendarische Motown hits. Hun Dancing In The Street wordt gezien als een van de allerbeste Motown singles ooit.

Martha Reeves is daarnaast misschien wel degene met het grootste Motown geheugen. Ze werkte op het Motown kantoor, stond in de studio, en reisde met het Motown circus de wereld over. Was overal waar Motown was. Waar je labeloprichter Berry Gordy kunt verwijten dat hij sommige Motown zaken niet meer weet of bewust vergeten is, heeft Reeves in de jaren dat ze bij Motown zat heel goed om zich heen gekeken. En ze lijkt alles ook goed onthouden te hebben. Het is dan ook een genot om haar aan de telefoon te krijgen. Alhoewel een half uur bij haar al snel veel te kort blijkt te zijn.

WiM: Het moet een heel opwindend jaar zijn met al die aandacht voor Motown dit jaar.
‘Vooral voor de artiesten die alles hebben meegemaakt, en die nu nog leven, is het erg opwindend, ja. Natuurlijk zijn we ons altijd bewust geweest wat we met elkaar hebben neergezet. Toen we in die tijd met elkaar over de wereld trokken voor concerten en promotie hadden we dat wel door. Maar alles ging zo snel en het was zo’n hectische periode dat ik pas jaren later, nadat het grote succes over was, doorhad hoe invloedrijk Motown geweest is. We zijn echt onderdeel geweest van iets wat nooit meer op die manier zal gaan gebeuren.’

WiM: Hoe kwam je bij het label?
‘Dat is eigenlijk heel raar gegaan (lacht). Motown’s A&R man William ‘Mickey’ Stevenson kwam op een avond naar de club waar ik werkte. Ik zong daar solo maar soms kwamen mijn vriendinnen langs voor backup backing. Na afloop van ons optreden kwam hij op de af en gaf me zijn kaartje en zei dat ik bij Motown langs moest komen. Ik dacht dat hij me een baan aanbood en zegde die avond nog mijn baan bij de club op. De volgende ochtend was ik al vroeg bij Motown en vroeg naar Mickey, die er natuurlijk nog helemaal niet was. Ik vertelde dat ik kwam voor de baan maar niemand wist van iets. Uiteindelijk bleek dat Mickey mij had gevraagd om langs te komen op de wekelijkse audities die meestal op de donderdag werden gehouden. Ik was dus mijn baan kwijt en moest maar komen bewijzen of ze me wat vonden. Terwijl ik op Mickey aan het wachten was in de lobby merkte ik wel dat de telefoon steeds rinkelde en niemand opnam. Toen heb ik uiteindelijk de telefoon maar opgenomen met ‘Motown Records, Martha speaking, how can I help you…’. Toen Mickey 3 uur later aankwam en mij zo bezig zag en mijn verhaal aanhoorde, regelde hij in overleg met Berry een receptiebaan voor me.’

WiM: Maar achter de desk zitten is wat anders dan een grote ster worden…
‘Ik kan je vertellen dat het wel een heel fijne baan was. Ik zag echt alles bij Motown ontstaan en werd overal in betrokken. Je zag echt alle nieuwe artiesten binnen komen. Zo kan ik me herinneren dat Little Stevie Wonder binnen werd gebracht en iedereen naar de studio werd geroepen om naar zijn songs te luisteren. Onvergetelijk hoe goed hij toen al was… Nou ja, hij maakte Fingertips toen hij pas 14 jaar oud was, dus je kan wel nagaan. Iedereen wist toen gelijk dat hij een heel grote ster ging worden. Mijn zangcarrière bij Motown begon eigenlijk pas goed toen ik met mijn vriendinnen Gloria Williams, Annette Beard en Rosalind Ashford, waarmee we onder de naam The Vells hadden opgetreden en singles hadden gemaakt voor een ander platenlabel, werden gevraagd backing te zingen op het tweede Marvin Gaye album That Stubborn Kinda Fellow. Ik was helemaal dol op de stem van Marvin en we waren alle vier zeer vereerd dat te mogen doen. We werden gelijk zo frontaal in de mix van de songs gezet dat we ongelooflijk opvielen. Toen daarna Mary Wells vervolgens een keer op tour was en er nieuwe songs moesten worden getest, werden we gevraagd om deze in te zingen. Berry was dolenthousiast en tekende ons gelijk. Eerst voor een sublabel van Motown getiteld Gordy. Maar daarna gewoon voor de moedermaatschappij.’

WiM: En dat was ook de tijd dat jullie naam veranderde?
‘Berry vond de naam The Vells niet echt passen en vond dat het meer om mij moest draaien. Ik was het daar niet mee eens omdat het mijn vriendinnen waren maar zij vonden het geen probleem. Dus veranderde we de naam naar Martha and the Vandellas. Van naar Van Dyke Street waar ik toen woonde en Dellas naar mijn favoriete zangeres Della Reese. Zij komt trouwens ook uit Detroit.’

WiM: En toen ging het los?
(Lacht) ‘Zo kun het wel zeggen! Onze eerste single I’ll Have To Let Him Go was een bescheiden hit maar nadat we goed bij Motown waren ingeburgerd en Come And Get These Memories van het vaste Motown schrijversteam Holland-Dozier-Holland hadden opgenomen ging het heel snel. Het werd gelijk een enorme hit. En met onze volgende single (Love Is Like A) Heatwave ging het inderdaad helemaal los (lacht). We werden zelfs genomineerd voor een Grammy! Sommige mensen zeggen nu dat Heatwave wellicht de eerste Motown single was met de specifieke Motown sound. De combinatie van response singing, de doowopelementen en de gospel- en jazzinvloeden op de soulful ondergrond was daar de basis van. De muzikanten en wij hadden dat toen helemaal niet door trouwens. We vonden dat het gewoon geweldig klonk zoals we het deden. En Berry en de schrijvers van de songs, Holland-Dozier-Holland, waren al net zo enthousiast.’

WiM: Hoe voelde het om op te nemen in de Motown studio’s?
‘Het was helemaal geen hi-tech studio zoals we die nu kennen. Eigenlijk heel sober maar de mannen van de opname wisten er altijd een geweldige sound uit te krijgen op band. De studio was niet erg groot en iedereen stond meestal bijna op elkaar. Maar omdat iedereen elkaar goed kende voelde alles zo vertrouwd aan. Met de muzikanten voelde je je gelijk op je gemak. Opnemen was daardoor relaxed en op de vibe die er rondging waren de opnamen meestal in een paar takes helemaal goed. Als je ziet wat de impact van die singles vervolgens was, toch wel heel verrassend eigenlijk. Ik ben kortgeleden weer eens bij de studio langs geweest (Martha Reeves is altijd in Detroit blijven wonen) en ik verbaasde me weer over het enorme aantal tijdloze hits die er uit die studio zijn gekomen.’

WiM: Vervolgens gingen jullie ook weer de hele wereld over?
‘Er gebeurde zoveel in die tijd… Annette was zwanger en ze moest ons, net toen het succes daar was, verlaten. Gelukkig vonden we in ex-Velveteens zangeres Betty Kelly een heel goede vervangster. En we moesten keihard repeteren om onze songs ook live tot een succes te maken. Gelukkig hadden we altijd heel goede muzikanten mee op tour. We hadden voordat we onze allergrootste hit Dancing In The Street opnamen een aantal singles gehad die minder succesvol waren geweest dus het was spannend of het met deze wel zou lukken. Voor we het echter door hadden was het een enorme hit, wereldwijd. We waren een van de bestverkopende acts op Motown. En dat alles in 2 jaar tijd. Vervolgens scoorden we nog veel meer hits. We waren te zien op elke populaire Amerikaanse tv-show, van The Ed Sullivan Show, The Mike Douglas Show en American Bandstand. Ik was begin twintig en genoot met volle teugen.’

WiM: Bizar dat je eigenlijk nooit over drugs- of alcoholproblemen hebt gehoord bij Motown. Werd dat binnenkamers gehouden? Met die moordende schema’s van singles opnemen, tv shows, promotie en toeren…
‘Het goede van Motown was dat er een familiegevoel heerste en we meestal met elkaar op tour gingen. Er altijd veel vrienden en bekenden om ons heen waren. Je kon ook gewoon zeggen als je moe was en sterallures werden niet getolereerd. Ook wij hadden wel onze drinkavonden maar die liepen nooit uit op rotzooi. Gelukkig niet! Maar als er wat te vieren viel, een topnotering van een Motown artiest, werd dat natuurlijk gevierd. Nu je er zo over begint… Grappig dat wij heel weinig excessen hebben gekend. Ik heb daar nooit zo bij stil gestaan. Ik heb ook wel het een en ander op druggebied uitgeprobeerd, maar dat werkte bij mij averechts. We waren gewoon allemaal heel close en wisten alles van elkaar. Nou ja… (lacht), bijna alles.’

WiM: Het is niet erg netjes om te vragen maar de legende gaat dat een drug (lees: acid) trip je ooit in het ziekenhuis heeft doen belanden.
‘Je hebt gelijk… helaas. Dat gebeurde in de periode waarin songschrijvers Holland-Dozier-Holland, in onvrede met Berry in 1967 Motown verlieten. Ondanks het feit dat wij hits beleven scoren leek de meeste aandacht van Berry uit te gaan naar The Supremes en vooral Diana Ross. We waren niet meer zo gefocust, waarschijnlijk gewoonweg gesloopt dat al het werk wat we gedaan hadden in de jaren daarvoor. Betty kwam soms gewoon voor optredens niet meer opdagen zodat we besloten haar te ontslaan. Iets heel bizars als je erop terugkijkt. Er was natuurlijk een reden waarom ze dat deed. Mijn zus Lois nam haar plek over. Rond die tijd veranderde Berry onze naam in Martha Reeves And The Vandellas. We bleven succes houden maar ik was niet gelukkig. Ik probeerde verschillende drugs uit in die tijd. Een erg populaire drug in die tijd was acid maar deze bleek mij fataal. Ik klapte werd na het uitproberen helemaal in elkaar. Ineens was ik een schuchter mens geworden die heel erg bang was te falen. Noem het een nervous breakdown. Het was echt vreselijk en ik belandde in het ziekenhuis om te herstellen. Gelukkig gebeurde dat snel genoeg…’

WiM: Genoeg tijd om even orde op zaken te stellen?
(Lacht) ‘Ja, dat klopt en dat was goed nodig ook. Energie verzamelen ook. Toen ik terugkwam was de samenstelling van The Vandellas alweer veranderd. Rosalind wilde niet meer terugkomen en een andere ex- Velveteens zangeres, Sandra Tilley, kwam erbij. Gelukkig ging het succes door en scoorden we al snel weer hits. Al waren deze niet zo groot en karakteristiek Martha & The Vandellas als in de jaren 60.’

WiM: En jullie scoorden begin jaren 70 de eerste Motown protest song!
‘Dat was heel apart, ja. De wereld zat in een enorm veranderende periode. Voor de zwarte bevolking was Martin Luther King een enorme held geweest (hij werd op 39-jarige leeftijd in 1968 doodgeschoten) en in navolging volgde er een belangrijke periode van zwarte bewustwording. En de oorlog in Vietnam, waar King zwaar tegen geageerd had, was ook nog steeds bezig. Het was een heel vreemde periode. Wij namen I Should Be Proud op en ik ben er nog steeds heel trots op.’

WiM: Vervolgens kwam er een einde aan jouw Motown jaren…
‘Het had te maken met twee dingen eigenlijk. Zoals je wellicht weet hadden Berry en Diana Ross in die periode een relatie (ze hebben ook een kind samen) en al zijn aandacht ging uit naar de carrière van Diana. Hij dacht ook dat ze geknipt was als actrice en ging een filmavontuur aan in Los Angeles. Alles moest daarvoor wijken. Hij verhuisde vervolgens het hele Motown kantoor naar Los Angeles en ik weigerde om daar naartoe te gaan. Het koste heel veel gesprekken met Berry maar uiteindelijk liet hij me gaan. Mijn contract werd beëindigd en ik ging als soloartieste verder.’

WiM: Waren de Motown jaren ook jouw mooiste jaren?
‘Geen twijfel over mogelijk… Absoluut! Samen met de meiden platen maken en toeren was het allermooiste. Daar heb ik ook mijn mooiste herinneringen aan. En natuurlijk het werken voor Motown voordat ik platen ging maken. Het contact met de andere artiesten. Ik krijg nog altijd zeer warme gevoelens als ik de prachtige muziek hoor die we allemaal gemaakt hebben. En ik zal altijd een zeer groot hart voor de muziek van Stevie (Wonder) en Marvin (Gaye) houden. Ik ben gezegend dat ik al zo oud hebben mogen worden. Ik denk dat mijn Motown herinneringen me jong houden.’

PS. Martha Reeves werd in 2005 gekozen tot de stadsraad van Detroit. Om de stad een economische boost te geven kwam ze met het plan om de legende van Motown levend te houden door standbeelden van de legendes van het label in de stad te plaatsen. Ze regelde verder dat de belangrijke West Grand Boulevard werd veranderd in Berry Gordy Jr. Boulevard. Reeves is tevens bestuurslid van AFTRA, een organisatie die opkomt voor de rechten van artiesten. Zij zorgde er met een belangrijke speech voor dat er betere vergoedingen voor artiesten werden afgedwongen.