Interview: Kaiser Chiefs hervindt passie
Met het uitermte sterke album Education, Education, Education & War maakt Kaiser Chiefs creatief gezien een opvallende comeback. Het is het eerste zonder drummer Nick Hodgson, die in het verleden vrijwel alle zo pakkende deuntjes van het Britse combo schreef. Zijn vertrek heeft echter de band een hoognodige schop onder het achtrste gegeven, zo vertellen frontman Ricky Wilson en bassist Simon Rix aan WrittenInMusic.
WiM: Op Education, Education, Education & War klinkt Kaiser Chiefs Britser dan ooit. Terwijl het volledig in Amerika werd opgenomen. Is het één een direct resultaat van het ander?
Wilson: “Absoluut. Doordat we in Amerika aan het werk waren, werden we onszelf meer bewust van onze identiteit. Mensen benaderen je anders omdat je Brits bent, ook al spreek je dezelfde taal. Dat maakt je een vertegenwoordiger van je land, of je nu wil of niet. Het zorgt er ook voor dat je tijdens zo’n periode in het buitenland gaat nadenken over waar je vandaan komt en op een gekke manier ook als een buitenstaander naar je eigen land gaat kijken. Van die momenten dat je jezelf realiseert dat je nog nooit een toeristische attractie in je eigen land hebt bezocht. Dat doe je op een of andere manier niet, terwijl je ze dagelijks ziet en ze dus onlosmakelijk met je verbonden zijn. Snap je een beetje wat ik bedoel?”
WiM: Ik denk het, ik ben ook nog nooit in het Anne Frank Huis geweest en heb nog nooit een echte rondvaart door de Amsterdamse grachten gemaakt.
Wilson: “Exact dat! Terwijl je die rondvaartboten zo goed in je hoofd hebt zitten, dat je bijna zou gaan geloven dat je het wel hebt gedaan! Dat is een beetje waar Education, Education, Education & War zijn oorsprong heeft. Als je het al een conceptalbum wil noemen, wat het losjes is, dan gaat het over het van een afstandje naar je eigen afkomst kijken vanuit een omgeving waar je zelf ook een vreemde bent.”
WiM: Dat klinkt poëtisch, maar was dat ook een vooropgezet plan? Jullie belangrijkste liedjesschrijver is geen onderdeel meer van de band, dus ik kan me voorstellen dat jullie om dat gat op te vangen goed zijn gaan nadenken.
Rix: “De invloed van Nick moet je niet onderschatten. We hebben jarenlang met een van de beste Britse liedjesschrijvers van het moment in dezelfde band gezeten. Niet dat we daar voorheen iets mee gedaan hebben, maar nu hij weg is blijkt hoe veel we van hem op hebben gestoken. We hadden eigenlijk geen plannen, behalve dat we door wilden gaan als band en dat we het stapje voor stapje aan zouden pakken. Dat pad heeft zich vanzelf voor ons ontvouwen.”
WiM: Hoe ga je dan om met verwachtingen, als je na enkele tegenvallend presterende albums nog eens een extra schare cynici tegenover je krijgt die zegt ‘nu is het echt klaar met ze, zonder hun liedjesschrijver zijn ze verloren’.
Rix: “Die teneur hing er wel een beetje, maar dat moet je ook niet overdrijven. Dat was vooral in de pers en die schrijven graag bands af als ze even niet meer het hipste jongetje van de klas zijn.”
Wilson: “Alles wat ik er persoonlijk over zou willen zeggen, hoor je in het nummer Roses op ons nieuwe album. Hoe iets moois kan groeien uit een situatie die eigenlijk geen reden tot optimisme geeft. Het vertrek van Nick was een klap, maar tegelijk ook een schop onder ons achterste. We waren ook een luie band geworden, dit zetten in één keer de boel weer op scherp. We hebben daardoor onze passie hervonden en dingen in onszelf ontdekt waarvan we niet realiseerden dat ze in ons zaten. Wat Simon net zegt klopt, we blijken onbewust jarenlang geleerd te hebben van een fantastische liedjesschrijver. Als je dan met zijn allen aan liedjes werkt en het blijkt niet alleen goed, maar echt heel goed te gaan, zorgt dat voor een enorme opwinding.”
WiM: Persoonlijk vind ik Education, Education, Education & War als album de meest evenwichtige van Kaiser Chiefs tot nu toe.
Rix: “Dank, maar na ons vorige album is alles al snel evenwichtig, ha ha ha!”
WiM: Ik moet zeggen dat ik het concept van The Future Is Medieval eigenlijk wel erg leuk vond. Twintig liedjes en stel er als fan zelf maar een album van tien tracks van samen.
Wilson: “Het idee was ook heel leuk, maar veel fans bleken moeite te hebben met het maken van een album dat van begin tot eind een bepaalde flow had. Als je nu al die liedjes op een rij zet, kunnen wij er als band eigenlijk ook niets in brengen wat op een lekkere luistervolgorde lijkt. Daarvoor was het materiaal te gefragmenteerd. Dat merk je als band eigenlijk pas als je er wat verder vanaf staat. Dat is ook de reden dat de uiteindelijke versie die we zelf hebben samengesteld niet zo heel goed werkte. We konden het met zijn vijven al niet eens worden over de samenstelling. Het zegt wel iets over hoe we er destijds aan toe waren.”
WiM: Ergens vond ik het aanvankelijk een klein beetje een teleurstelling dat na zo’n vooruitstrevend interactief uitstapje Education, Education, Education & War weer een gewoon recht-toe-recht-aan album was.
Wilson: “We hebben met het concept achter The Future Is Medieval de muziekwereld nooit ingrijpend willen veranderen. Dat hebben anderen er van gemakt. We hebben alleen geconstateerd dat muziekconsumptie steeds meer ‘track driven’ wordt en hebben met die gedachte willen spelen. Meer was het niet.”
Rix: “Maar als we een ding hebben geleerd, is het wel hoe veel we van een album als kunstvorm houden. Een reeks liedjes die een gehele vormen, waar je even in kan verdwijnen. Dat maakt wellicht dat Education, Education, Education & War juist het andere uiterste is. Het heeft echt een kop een middenstuk en een staart en de volgorde maakt de liedjes daadwerkelijk sterker.”
WiM: Als je binnen dat sterke geheel dan toch de krenten uit de pap zou moeten halen?
Rix en Wilson eensgezind: “Misery Company!”
WiM: Toch wel eentje die teruggrijpt op jullie bekendste werk. Je ziet op het ‘ha ha ha ha ha ha ha’ refrein de deinende festivalmassa’s al voor je.
Rix: “Toen wij als jonge jongens festivals bezochten, is dat exact wat ons greep bij andere bands. De grote refreinen. De menigte die eensgezind meegaat. Dát wilden wij ook. Dat werd uiteindelijk een kracht van Kaiser Chiefs. Natuurlijk willen we dat behouden.”
WiM: Wat is eigenlijk jullie positie op de festivalposters dit jaar? Nog steeds een headlinerpositie? Of zijn jullie gezakt?
Rix: “Dat hangt natuurlijk af van de grootte van de festivals die ons boeken. Ha ha. Maar je hebt gelijk, op de écht grote festivals waar we ooit headliners waren, zijn we dat niet automatisch nog steeds. Dat geeft ons ook weer wat meer vrijheid.”
WiM: Hoe bedoel je?
Wilson: “Hoe vaak gebeurt het jou dat je naar een festival gaat en dat het publiek het na afloop heeft over die fantastische headliner? Dat gebeurt bijna nooit. De headliner wordt voor lief genomen, en men heeft het altijd over die band die aan het begin van de avond geprogrammeerd stond en het – al dan niet onverwachts – zo goed deed. Terwijl je als headliner wel de hele trukendoos moet opentrekken wat betreft licht, geluid en vuurwerk. Met minder kom je niet weg, anders wordt er namelijk wél over je gepraat. Maar niet positief. Dus uiteindelijk streef je als band altijd naar die toppositie, maar eigenlijk is ‘ie niet zo heel erg leuk als je ‘m bereikt hebt.”
WiM: Over topposities gesproken, Ricky… Je bent nu een kijkcijferkanon als coach bij de Britse versie van The Voice. Hoe kwam je daar terecht?
Wilson: “Televisie is een machtig medium. Machtiger dan radio, internet en geschreven pers bij elkaar. Dáár bereik je de massa nog steeds en daar wil je als artiest zijn. Tegelijk zijn er niet zo heel veel kansen meer om met je muziek op televisie te komen. Dus toen de mogelijkheid zich aandiende, hebben we daar als band heel lang over gepraat. We zagen de enorme kans, maar in hoeverre zou het ons imago schaden?”
Rix: “We waren er al snel uit dat het een unieke kans was om juist onszelf via Ricky in de kijker te spelen. Tien weken lang op prime-time televisie. Dat lukt je als bandje niet, je hebt mazzel als je eenmaal ergens op zaterdagavond langs mag komen. Je kan er schijnheilig over doen, maar als band wil je twee dingen. Veel optreden en domweg cd’s verkopen. Wil je dat laatste niet, kan je ze net zo goed niet opnemen. Zeker omdat we als band toch wat waren weggezakt in het collectief geheugen, staan we in één keer weer op de kaart. Het is niet voor niets dat ook The Voice-coach Kylie Minogue in exact dezelfde periode als wij een nieuw album uitbrengt…”
Wilson: “Zij is natuurlijk ook niet dom en snapt perfect hoe het werkt… Maar eehm, voor de duidelijkheid… Ik doe The Voice natúúrlijk omdat ik zo graag jonge, opkomende artiesten begeleid en hoop dat ze een lange, succesvolle carrière tegemoet gaan, bla bla bla bla… Ha ha ha!
Kaiser Chiefs staat 19 april in de Oosterpoort in Groningen en op 20 april op Paaspop in Schijndel.
Education, Education, Education & War komt vandaag (31 maart) uit.