×

Concert

10 april 2023

Fonkelend GoGo Penguin naast fantasierijk duo Cohen & Maestro bij JazzOut Fest Heerlen

Geschreven door: Wouter Schenk

• fotografie door Wouter Schenk

Setlist

  1. You’re Stronger Than You Think
  2. We May Not Stay
  3. Bardo
  4. Break
  5. Erased By Sunlight
  6. Wave Decay
  7. The Antidote Is in the Poison
  8. Friday Film Special
  9. Glimmerings 
  10. Saturnine
  11. Ascent
  12. Everything Is Going to be OK 
  13. Murmuration
  14. Hopopono
  15. Protest
  16. Parasite 

Tien jaar geleden na de eerste editie van JazzOut zijn we op 8 april terug in het Parkstad Limburg Theater te Heerlen, voor het JazzOut Fest, dat inmiddels in vier Limburgse plaatsen wordt uitgevoerd, naast Heerlen zijn er mini festivals in Maastricht, Roermond en in Venlo, met een afsluitend programma op 15 april in Poppodium Grenswerk. JazzOut Fest is een samenwerking tussen de podia in de genoemde plaatsen en een stichting waar Jazz Maastricht onderdeel van uit maakt. De programmering kwam tot stand onder leiding van Charlotte Haesen, die er heel goed in geslaagd is een spannende mix van verschillende stromingen gerelateerd aan jazz, hip hop en pop aan te bieden. Met een groter aanbod in vier steden hebben de liefhebbers zich blijkbaar verdeeld, want hoewel het programma in Heerlen met GoGo Penguin en het duo Avishai Cohen & Shai Maestro wereldtoppers bevat, waren zo’n 600 mensen aanwezig, tegen de ruim 1.000 die we in het verleden bij JazzOut zagen toen het een eigenstandig festival was als afsluiter van Heerlen Jazz in het najaar. Maar wellicht dat de planning in het Paasweekend ook niet heeft mee geholpen met de ticket verkoop.

We komen het theater net op tijd binnen als in het theater café de eerste act aangekondigd wordt met een gelegenheidsformatie onder de naam Bart Oostindie Invites. Oostindie, geboren in 1976 in Heerlen, studeerde gitaar aan het conservatorium van Maastricht en Amsterdam en is sinds eind ’90-jaren actief als veelzijdig musicus, componist en docent aan het MB muziek te Heerlen. Met het project Oostindie Invites heeft de organisatie hem uitgenodigd om een gelegenheidsband samen te stellen met artiesten uit de Euregio, waarin onder andere Mike Roelofs (toetsen), Sam Vloemans (trompet en percussie) en Klaas Desomer (drums) een plek kregen. De formatie speelt lekkere funky stukken met veel swing en ritme waardoor de stemming er snel inkomt bij het binnen stromende publiek. Vloemans speelt knappe en spannende solo’s, terwijl de routinier Roelofs mooie jazz harmonieën produceert op de vleugel en op zijn Rhodes. Af en toe neemt hij knap de rol van bassist op zich door groovy baspartijen te spelen op de toetsen. De funky groove in hun laatste nummer doet beslist denken aan het werk van Roy Hargrove’s RH-Factor. En de gedachten gaan dan ook terug aan de laatste keer, tijdens JazzOut in 2014, dat we de in november 2018 overleden trompettist nog zagen optreden in dit zelfde theater.

Het tweede concert tijdens dit festival is gelijk een hoogtepunt. Twee wereldtoppers, Avishai Cohen (trompet) en Shai Maestro (vleugel) treden als duo op. Maestro, in 1987 geboren in Israel en momenteel wonend in New York, heeft op jonge leeftijd al een bliksem start gemaakt toen hij vanaf zijn 19e jaar 5 jaar lang tourde met die andere Avishai Cohen (bas) in zijn trio samen met Mark Guilana. Dat was natuurlijk een geweldige leerschool en inmiddels staat Maestro helemaal op eigen voeten. Cohen, geboren in 1978 in Tel Aviv en eveneens woonachtig in New York, behoeft nauwelijks introductie. Hij oogst al jaren wereldfaam met zijn geweldige concerten en albums, zoals het laatst uitgebrachte Naked Truth, wat ontstaan is in, zo zegt Cohen, tijdens een tweejarige meditatie gedurende corona tijd. Het tweetal kent elkaar al heel lang persoonlijk, maar heeft nog niet zo vaak als duo opgetreden en het is dus een uniek concert dat wij mogen beleven in Heerlen.

Als Cohen het duo introduceert zegt hij, we hadden zo’n briefje met afspraken over wat we doen. Maar, vlakvoor het concert gebeurt er iets magisch en is het geworden: “let’s forget everything and just see what happens…”. En zo starten ze met een prachtige op een blues schema gebaseerde improvisatie, met ingetogen energie maar veel gevoel. En dan opeens, als een easter egg komt het thema Norwegian Wood van de Beatles op een toverachtige manier te voorschijn, waarna het stuk zich transformeert naar een andere, meer romantische en lyrische sfeer. Ze luisteren continu naar elkaar en de verschillende fragmenten in de improvisatie worden perfect op elkaar afgestemd. Cohen laat, technisch wellicht niet 100% perfect, des te meer emotie zien en voelen, met zijn karakteristieke spel, zoals we hem al jaren kennen. Soms voegt hij effecten toe, zoals blazen zonder klanken en door op het podium heen en weer te bewegen, waarmee hij dynamiek in een wisselend volume toevoegt. Als Maestro later vertelt over hoe zij zich afvragen of artificiële intelligentie ooit de mens zal vervangen als improvisatoren, legt hij uit dat hij juist denk dat dat niet zal gebeuren omdat deze manier van improviseren niet bedoeld is om perfect te zijn.

Cohen laat zich ook zien als vocalist en zingt de jazz standard You Go To My Head, met een geweldige en knappe interpretatie van Maestro. “You go to my head, And you linger like a haunting refrain, And I find you spinning round in my brain, Like the bubbles in a glass of champagne.” Zoals het al door velen bezongen is, na Billie Holiday in 1938, maar ook nog niet zo heel lang geleden in een prachtige versie met Diane Reeves en Roy Hargrove. Bij het laatste nummer refereert Cohen aan het feit dat al weken lang op zaterdagen protestdemonstraties in Israel worden georganiseerd tegen de huidige regering, die het niet al te nauw neemt met de regels van de democratie, waarmee Cohen zijn kritisch maatschappelijke betrokkenheid toont. Het tweetal verwerkt op meesterlijk manier nog enkele interpretaties van bekende songs, waaronder een nummer van Carlos Jobim, in hun prachtige en zeer geslaagde improvisaties, waarbij het muisstille publiek een door het duo geleide fantasierijke muzikale reis beleeft.

Als in de Limburgzaal de volgend act wordt opgebouwd, is het tijd voor het Kika Sprangers Quintet, dat op dat moment in het theatercafé in de hal acte de presence geeft. Sprangers zagen we al eens eerder in Den Bosch en is met nog geen 30 jaar een veelbelovende jonge saxofoniste uit de Nederlandse jazz scene. In Den Bosch liet ze haar mooie project No Man’s Land horen en hier in Heerlen staat ze met haar quintet en spelen ze onder andere enkele stukken van hun vorig jaar uitgebrachte album Mind’s Eye. Het quintet bestaat naast Sprangers uit Anna Serierse (vocals), Koen Schalkwijk (toetsen), William Barret (bas) en Willem Romers (drums). De composities zijn fraai opgebouwd en kenmerken zich ingetogenheid, maar laten tegelijk een aantrekkelijke spanning voelen. Opvallend zijn de harmonieën in het samenspel tussen Sprangers en Serierse, met een zuivere klankcombinaties op een grondslag van stevig en zeker akkoord- en ritmewerk van Schalkwijk, Barret en Romers. Deze formatie verdient een serieuzer podium dan het theatercafé, waar niet te ontkomen valt aan het babbelende publiek aan de bar.

Van geheel andere muzikale orde is het verfrissende werk van het Belgische duo Juicy, met Julie Rens en Sasha Vovk, die beiden zowel zingen als een uitgebreid arsenaal aan toetsen- en percussie instrumenten bespeelt. In de Belgische pers worden ze aangehaald als “het koddige damesduo, dat het hipste snoepje van Brussel is” met hun retro R&B en hiphop. Ze leerden elkaar zo’n tien jaar geleden kennen op het conservatorium van Brussel waar ze beiden jazz studeerden en begonnen met het coveren van hits uit de jaren ’90, waarbij ze in hun interpretaties de brug sloegen naar invloeden uit jazz en klassieke muziek. Bovendien is het tweetal bijzonder maatschappelijk geëngageerd en verwerken ze in hun eigen composities kritische teksten over het leven en de rol van vrouw. Juicye heeft naam gemaakt in België en Frankrijk en wie weet volgt Nederland. Hun songs zijn zeer aanstekelijk, dansbaar en Rens en Vovk tonen een zuivere zangtechniek, met technisch talentvolle en spannende begeleiding op elektronische toetsen met lekkere percussie en beats, waarbij hun moderne uitstraling wordt geaccentueerd met futuristische kleding die associeert met die van Kraftwerk.

Na een muzikale pauze, waarin we nog wat meepikken van de Rotterdamse formatie Brintex Collective, dat zich vooral laat inspireren door Britse jazz met o.a. Alfa Mist als voorbeeld – vorige week nog op Transition – is het tijd voor de tweede hoofdact van vanavond met het inmiddels wereldwijd bekende en geliefde trio GoGo Penguin. Het is voor tweede keer dat GoGo Penguin hier in de Limburgzaal van Parkstad Limburg Theater staat. Zo schitterden ze al tijdens de vierde editie van JazzOut in 2016. Maar eerder stonden ze ook al tweemaal in Maastricht. De timing van dit optreden is verrassend, want over enkele dagen, op vrijdag 14 april, verschijnt hun prachtige nieuwe album Everything Is Going to Be OK. We hebben al een preview mogen beleven met de eerder uitgebrachte geweldige single Parasite, maar deze avond worden we helemaal verwend, doordat het trio met maar liefst zeven stukken het live debuut van het nieuwe album verzorgt, nog voordat het is uitgekomen, tijdens deze eenmalige Nederlandse show. Het publiek én de band krijgt eerst een oefening in geduld, omdat tijdens de soundcheck zich een technische problemen voordoet, dat niet zo maar even gelijk opgelost wordt. Des te groter is het enthousiasme bij de inzet van het eerste nummer You’re Stronger Than You Think, dat gelijk de live primeur is van het nieuwe album.

Chris Illingworth (toetsen) en Nick Blacka (bas) worden vergezeld door hun nieuwe trio lid John Scott op drums. Eerder verliet Rob Turner de band. Dus het is vanavond niet alleen de live primeur van hun nieuwe werk, maar ook van de nieuwe samenstelling van GoGO Penguin. De veranderde sound is gelijk heel goed hoorbaar in het eerste stuk, waarin de stijl van Scott zich manifesteert in de frasering, met geweldig knappe polyritmische accenten en een uitgekiende groove die perfect synchroniseert met de inbreng van Illingworth en Blacka. De gewijzigde samenstelling heeft voelbaar geleid tot een nieuwe chemie, waarbij het ritmische werk van Scott nadrukkelijk aanwezig is. Ook bij de volgende nummers, waaronder het nieuwe We May Not Stay en het prachtige Bardo van het album A Humdrum Star uit 2018, is de nieuwe sound merkbaar.

De zo kenmerkende snel herhalende melodische, ritmische en minimalistische motieven veroorzaken op een natuurlijke wijze een vibe, die je kunt associeren met trance. Na enkele oudere werken volgt een gedeelte met bijna alleen maar primeurs van het album, met daarbij ook het titelnummer Everything Is Going to Be OK, het fonkelende en blije Glimmerings en Saturnine, dat meer elektronisch klinkt en ook een prachtige compositie is. De indruk is geweldig, het trio blinkt als vanouds, maar met een duidelijk nieuw geluid, waarmee het zeer attractief aanvoelt. Na de oudere hit Hopopono en het nummer Protest sluit het trio af met het prachtige en nieuwe Parasite. GoGo Penguin laat wederom zien dat ze met hun volledige authentieke stijl, waarin invloeden van minimalisme kenschetsend zijn, een heel bijzonder trio vormen dat we blijven volgen.

We genieten nog even na met wat genoemd wordt als de beste Braziliaanse band uit Nederland, Roda Da Holanda, een gezelschap dat hun lekker in het gehoor liggende muziek ten gehore brengt zittend vanaf een tafel, waar het publiek om heen staat. Een ontspannen afsluiting van een mooi festival. Complimenten aan Charlotte Haesen van de organisatie voor de geslaagde programmering.

Setlist

  1. You’re Stronger Than You Think
  2. We May Not Stay
  3. Bardo
  4. Break
  5. Erased By Sunlight
  6. Wave Decay
  7. The Antidote Is in the Poison
  8. Friday Film Special
  9. Glimmerings 
  10. Saturnine
  11. Ascent
  12. Everything Is Going to be OK 
  13. Murmuration
  14. Hopopono
  15. Protest
  16. Parasite