DARKSIDE vervolmaakt mooie vrijdag op Le Guess Who?

Donderdag ging de zeventiende editie van Le Guess Who? van start. Als vanouds staat Utrecht een lekker lang weekend in het teken van de meest uiteenlopende muziek uit de hele wereld. Een altijd weer fascinerende staalkaart van de ontzagwekkende diversiteit van menselijke creativiteit. Elk jaar weer een welkome viering van saamhorigheid, nieuwsgierigheid, openheid en verdraagzaamheid.

Op vrijdagavond stroomt TivoliVredenburg, als altijd het kloppend hart van het festival, gestaag helemaal vol. En dan zijn er nog de vele podia elders in de stad, die net als de afgelopen jaren ongetwijfeld ook flink publiek uit alle windstreken trekken. Le Guess Who? is en blijft een bijzonder fenomeen.

Boven in TivoliVredenburg, in de CloudNine, opent het multinationale Hizbut Jámm de avond. De bandnaam laat zich vertalen als broederschap voor vrede. Bandleider is de Poolse gitarist/componist Raphael Rogiński. Aan zijn zijjde: vocalist en gitarist Mamadou Ba, kora-speler Noums Dembele en drummer/percussionist Paweł Szpura.

De muziek die we eerder hoorden van het viertal was zo veelbelovend dat de keuze voor het eerste concert van vanavond snel was gemaakt. Sterk Afrikaans getint maar vol van invloeden uit andere gebieden en stijlen, zoals de psychedelica. Een ware samenkomst, een echte broederschap. Hizbut Jámm creëert een soundtrack van de wereld om hen heen. De effectvolle, ruimtelijke, soms bijna harp-achtige gitaar van Rogiński laat je niet los en drogeert op subtiele wijze. De kora is helder en betoverend. Met de krachtige maar perfect gedoseerde drumpartijen en de indringende, eveneens gedoseerde zang die een West-Afrikaans karakter geeft, is Hizbut Jámm een mooi voorbeeld van mondiale versmelting.

In de Pandora staat het Japanse ASA-CHANG & Junray. Het trio maakte naam door vijf keer op het Fuji Rock Festival te spelen, maar oprichter en bandleider ASAH-CHANG deed in de jaren negentig al van zich spreken met Tokyo Ska Paradise Orchestra. Samen met blazer/gitarist/zanger Hidehiko Urayama en violiste Anzu Suhara en een opvallende ‘machinerie/installatie’ in hun midden brengt hij aan het begin van de set een opvallende, bevreemdende mix van handpercussie, dwarsfluit, viool, elektronica en (soms hectische) gesamplede vocalen.

(C)Tim van Veen

Arty, avant-gardistisch; soms word je als luisteraar gehypnotiseerd, soms loop je even vast. De niet aflatende vocale samples vormen een krachtige leidraad voor de band die met hun eigenzinnige benadering soms doet denken aan Laurie Anderson of Tuxedomoon. ‘Please enjoy,’ aldus ASAH-CHANG, die voor op het podium met zijn rug naar het publiek zit. Dat lukt zeker als Urayma op indringende wijze de zang pakt; met een schrille vioolpartij en lyrische trompet daaromheen emotioneert het trio. Hoewel het geheel een behoorlijk experimenteel en soms wat fragiel, aarzelend karakter heeft, weet ASA-CHANG & Junray ook regelmatig te boeien en inspireren.

Terug naar Cloud Nine voor The Messthetics & James Brandon Lewis. Dit zijn vertrouwdere namen. James Brandon Lewis is een van de bekendste tenorsaxofonisten van de afgelopen tien jaar en in The Messthetics spelen bassist Joe Lally en drummer Brendan Canty, bekend van het legendarische Fugazi. Voeg daarbij gitarist Anthony Pirog en je kunt spreken van een spannende, zware bezetting.

Eerder dit jaar verscheen de eerste plaat van deze collaboratie op Impulse! en dat zegt natuurlijk wat over de reputatie van de muzikanten. Live staat de band fier overeind. Brandon Lewis is het krachtige boegbeeld maar er staat in eerste plaats een band. Een band die de alternative rock- en jazz-achtergrond van de leden krachtige uitstraalt en daarbij net zo gemakkelijk een free jazz explosies lanceert als een dub/reggae-achtig fundament neerlegt of dwarse jazzrockjams brengt. Het is mooi om te ervaren hoe The Messthetics ook dromerig spelen, om via de bekkens en basdrums van Canty weer op te bouwen naar voller en harder. De dynamiek en de live-jazz-benadering houdt de set spannend en een van de krachtige climaxen ontlokt een flinke grijns bij Anthony Pirog.

Weelderig en widescreen, het zijn woorden die gebruikt werden om de muziek van Titanic te beschrijven. Drijvende krachten zijn Mabe Fratti uit Guatemala (cello/zang) en de Mexicaanse multi-instrumentalist Hector Tosta. Invloeden van de meer spirituele jazzrock en atmosferische indie/pop zorgen voor een mooie, open sound met daarbij een dwingende cadans. De zang van Fratti geeft de muziek daarbij een mooi eigen gezicht.

Tijdens de tweede helft van het concert, als de band inmiddels is voorgesteld, kijkt Tosta vanachter de piano met enige zorg naar de kleine volksverhuizingen die in de zaal plaatsvinden na ieder nummer. Iets wat je tegenwoordig vaker ziet bij festivals met een rijkgevulde programmering, waarbij bezoekers zichzelf nogal eens voorbij dreigen te lopen. Gelukkig voor Titanic blijft de Hetz zaal op zich nog goed gevuld dankzij nieuwe aanwas.

Een van de curatoren van Le Guess Who? 2024 is het electronic duo DARKSIDE, bestaande uit de Chileen Nicolás Jaar en de Amerikaanse multi-instrumentalist Dave Harrington. In 2013 alweer brachten ze het bijzonder fijne Psychic uit, daarmee de elektronische muziek een mooie, frisse injectie gevend. Inmiddels is er een tweede plaat, Spiral (2021).

In een afgeladen Ronda betreedt het duo het podium met percussionist en oude bekende Tlacael Esparza. Het livedebuut van DARKSIDE, in deze triobezetting was pas in 2023. De prachtige show van vanavond doet juist vermoeden dat de groep al vele jaren live speelt. Vanaf het begin, als slechts dunne, wenkende gitaarlijnen en klanktapijten klinken in de donkere, rokerige zaal, weet DARKSIDE te fascineren.

Het eerste half uur bestaat uit een prachtige, lang uitgesponnen opbouw. De climax is briljant en staat mijlenver van de gangbare roffel/four to the floor-climaxen die je zo vaak krijgt geserveerd op festivals. DARKSIDE overtuigt met fraaie, filmische electro/techno die duidelijk een eigen signatuur heeft, die net even andere klanken en sferen brengt en die toch toegankelijk blijft. Hiermee laat DARKSIDE zich soms vergelijken met een groep als Sun Electric, die in de jaren negentig ook zo verfrissend wisten te intrigeren.

Na de lange ‘ouverture’ brengt DARKSIDE ook kortere nummers. Hier komen op subtiele wijze elementen uit de dub(step), ambient en industrial voorbij die eveneens de klasse van de band laten horen. Zo heeft de vrijdagavond, met deze spannende seance in een volle, donkere en rokerige Ronda een memorabel hoogtepunt te pakken. En het was al een ouderwets prikkelende avond. We zien uit naar meer Le Guess Who? dit weekend.

Foto The Messthetics & James Brandon Lewis: Maarten Mooijman
Foto’s DARKSIDE: Maarten Mooijman