×

Concert

24 mei 2018

Dag twee Moers: van oude folk tot avant-garde

Geschreven door: Wouter Schenk

• fotografie door Wouter Schenk

In het verslag van de eerste festivaldag van Moers Festival schreven we al hoe mooi de muzikale ontdekkingsreis kan zijn, op dit hippe muziekfeest, dat elk jaar met Pinksteren plaatsvindt in de gelijknamige plaats in Nordrhein-Westfalen, niet ver over de grens van Noord-Limburg. Ook op Pinksterzondag laat het programma een keur aan stijlen en artiesten zien, dat letterlijk varieert van vooroorlogse old style American folk, dus uit het begin van de vorige eeuw, tot en met hedendaagse freejazz en avant-garde. De stemming zit er goed in en het is prachtig weer, hetgeen de sfeer in de hal en de zeer uitgebreide hippie markt er om heen ten goede komt.

Als we binnen komen speelt Sebastian Gramss’ States Of Play. De contrabassist uit Köln heeft met zijn project twee volledige ritmesecties verbonden met een blazerssectie, een gitarist en een pianist tot een eigenaardig ensemble. Dat betekent twee contrabassen, twee drumsets, respectievelijk bespeeld door Gramss, Christian Ramond, Dominik Mahnig en Etienne Nillesen. Het resultaat is een synthese van jazz en avant-garde. Dynamische frases van complexe composities, die telkens weer in nieuwe instrument combinaties worden uitgewerkt. In sommige gedeelten hoor je moderne jazz, terwijl in andere gedeelten van de stukken de energie en creativiteit ontpopt in avant-garde door abstracte en grillige solo’s. Muziek die van a tot z blijft boeien, ook omdat het zo onvoorspelbaar en verrassend is.

Tiziana BertonciniHierna iets totaal anders met Quator BRAC & Visuals. Een groep van vier strijkers die bestaat uit Tiziana Bertoncini (viool), Vincent Royer (viola), Soizic Lebrat (cello) en Benoît Cancoin (contrabas). De strijkers worden op het podium aangevuld met de video kunstenaar Andrew Levine, die life beelden toevoegt op het scherm achter het kwartet. Het viertal verkent klanken in nieuwe vormen, middels pure improvisatie, waarmee grenzen van het bestaande poreus gemaakt worden. En dat is letterlijk nieuwe muziek. De klanken komen in alle toonsoorten voorbij en zorgen voor een verstilde en mystieke sfeer die de zaal muisstil maakt. Voor het oog worden visual effects op het scherm getoond door Levine, die zelf op het podium filmt en beeld bewerkt. Violist Royer valt op door zijn bewegelijke ritmiek en zijn krachtige strijkbewegingen, waarbij verschillende haren van de strijkstok loslaten. Fascinerende muziek en een fascinerend schouwspel tegelijk.

Op het kleine podium, letterlijk in het publiek, speelt even later de Amerikaanse band Horse Lords uit Baltimore. Andrew Bernstein (sax, percussie), Max Eilbacher (bas, sinth), Owen Gardner (gitaar) en Sam Haberman (drums) spelen minimalistische muziek op een ritmische grondslag van rock, aangevuld met invloeden van americana en country. Daarnaast wordt electronica gebruikt om klankeffecten toe te voegen en zijn schelle klanken dominant aanwezig, geproduceerd door Bernstein, waarin we de vingerafdruk herkennen van Ornette Coleman. Het gevolg is een heerlijke snelle en frisse sound waarin je heel veel hoort en die tot de verbeelding spreekt.

Even later wordt allemaal nog veel ruiger met de blues, noise, avant-garde en freejazz van Oxbow, evenals Horse Lords afkomstig uit de Verenigde Staten. De band uit San Francisco treedt al op sinds 1988 en bestaat uit Eugene Robinson (zang), Niko Wenner (gitaar, toetsen), Dan Adams (bas) en Greg Davis (drums). Voor de lokale tint is het viertal vanavond versterkt met de kwaliteiten van saxofonist Peter Brötzmann uit Wuppertal. Geen onbekende in de scene van de freejazz. Brötzmann werkte onder andere samen met Han Bennink en Willem Breuker. De band produceert een meer dan behoorlijk volume. Niet helemaal zonder risico als je niet beschikt over oordopjes. Zanger Robinson is een opvallende verschijning die zorgt voor de nodige show in de act. Met opvallende zwarte tapes over zijn hoofd, die voorkomen dat zijn eigen oordopjes – of in ear monitor dopjes – uit zijn oren vallen. Zijn mimiek is nogal macho achtig. Zo stopt hij met veel expressie de microfoon in zijn broek en maakt hij wilde bewegingen. Wilde noise rock waar je van moet houden.

Frank Fairfield - Meredith AxelrodIn totaal contrast met het voorgaande, dat maakt Moers Festival zo bijzonder, is het volgende optreden van het duo Frank Fairfield & Meredith Axelrod. Beiden zingen ze en begeleiden ze zich zelf op akoestisch gitaar. Met oude Amerikaanse folk en invloeden van vroege country en rag-time brengen ze songs uit de 20’er en 30’er jaren van de vorige eeuw. Ze brengen de cultuur van toen op een fijnzinnige en technisch knappe manier tot leven. De songs gaan over het soms harde leven in The States van begin vorige eeuw, inclusief murder ballads, waarin het leven van vermaarde criminelen wordt bezongen. Het brengt de rust even terug in de zaal, met dit gemakkelijk toegankelijke en bekoorlijke werk.

De finale van de muzikale verrassingsavond wordt gevormd met een door art director Tim Isfort samengestelde gelegenheidsorkest, onder de naam Marimba – Madimba Conférence. Isfort, die zelf bas studeerde aan de Folkwang Hochschule in Duisburg en het Conservatorium in Arnhem, reisde ervoor naar Congo waar hij kennis maakte met drie bespelers van de traditionele madimba: Huguette Huguembo, Taluyobisa Luyobisa en Jimmy Musenzo. Met Maria Schneider en Daniel Eichholz op marimba en vibrafoon, alsmede Bernd Oezsevim op drums is dit al een wonderlijke mix van west en zuid, maar nog niet alles. Ook electronica wordt toegevoegd met Maja Osojnik en Indische ragas door zanger Soumyojit. Een geweldige smeltkroes van muzikale culturen en instrumenten waarin, met uitgebalanceerde composities, een mooie synthese ontstaat die veel indruk maakt. Het is mooi om te zien en te horen hoe de artiesten uit dit gezelschap samen elkaars culturele en muzikale grenzen verkennen. Een hele mooie afsluiter van deze bijzondere festivaldag.