Hoogtepunten noemen uit het roemrijke verleden van Crossing Border, dat sinds 1993 jaarlijks in november plaatsvindt, is daadwerkelijk onbegonnen werk. Van Salman Rushdie en Lou Reed tot aan de meer recente optredens van Kate Tempest en het Oostenrijkse Soap & Skin. Bezoekers van het Crossing Border gaan in heden en verleden vooral op zoek naar optredens die je bij blijven danwel naar heuse muzikale of literaire ontdekkingen. De perfecte combinatie van gearriveerde namen naast opkomend talent gewapend met pen, gitaar of allebei.

Gelukkig kon deze editie in het historische centrum van Den Haag weer plaatsvinden met een live publiek waar de editie in 2020 zich nog online moest manifesteren.

Toch leek het coronavirus op rare manier actueel doordat, omdat ondanks alle ruchtbaarheid die is gegeven aan de onschuld van schrijver Mohamedou Ould Slahi, hij van de IND geen visum had gekregen om bij het Crossing Border fysiek aanwezig te zijn. Daarom was de Mauritaniër Slahi afgelopen zaterdag via een live videoverbinding vanuit Dubai in Den Haag aanwezig zodat het interview naar aanleiding van zijn boek The Mauritanian alsnog kon plaatsvinden. Om dit onrecht te symboliseren stond er in Den Haag een lege stoel zoals die er onlangs ook stond tijdens de première van de dansvoorstelling ‘Freedom’ die de lijdensweg van Ould Slahi symboliseert.

Door de Zomergasten-achtige setting was het publiek getuigen van een zeer openhartig interview met een man die slachtoffer werd en veertien jaar lang ten onrechte in Guantánamo Bay op Cuba gevangen heeft vast gezeten. In zijn boek en in het gesprek zaterdagavond geeft hij blijk over zeer veel veerkracht, wijsheid en vooral positiviteit en humor te beschikken. Zijn dagboek waarin hij zijn persoonlijk verhaal heeft opgetekend is even ontluisterend als beangstigend gezien de grote mate van juridische dwaling en hieraan gekoppeld onrecht dat hem is aangedaan.

De Zwitserse multi-instrumentaliste Sophie Hunger, die eigenlijk Emilie Jeanne-Sophie Welti heet, koppelt op haar meeste recente zevende album Halluzinationen wederom elektronica, piano en drums met haar tweetalige melancholie. Hunger bespeelt in het Haagse Korzo Theater zowel bass-, akoestische- als elektrische gitaar. Live krijgen de liedjes Stranger en Maria Magdalena een heerlijke jazzy feel mee. Binnen de band van Hunger eist percussionist en drummer Julian Sartorius, door zijn veelzijdig gebruik van zijn drumkit en allerhanden percussie attributen die hij tijdens drumwerk gebruikt, een absolute hoofdrol op.

Het nummer Alpha Venom (don’t forget who makes the music…) en met als toegift een prachtige uitvoering van de Noire Désir-klassieker ‘Le Vent Nous Portera’ vormen de hoogtepunten van dit zeer mooie optreden.

In afwachting van het optreden van Theon Cross verhaalt de Amerikaanse schrijver en Pulitzerprijs winnaar Colson Whitehead onder ander uit zijn laatste boek The Nickel Boys. Onder de stempel America’s Storyteller schijnt hij niet bepaald gebukt te gaan en gebruikt hij humor en bepaalde mate van luchtigheid om zware thema’s, zoals racisme, te illustreren.

De Engelse bekroonde tubaspeler en componist Theon Cross verzorgt een werkelijke wervelende set. Veel jazzliefhebbers hebben al veel eerder dan jongstleden vrijdagavond met de Londenaar de kennis kunnen maken op de verzamelaar We Out Here, de staalkaart van Brits Jazz talent van een paar jaar terug en op de laatste 3 albums van Sons of Kemet (waarin Shabaka Hutchings saxofoon speelt), Moses Boyd en Nubya Garcia. En natuurlijk van zijn eigen solo album Fyah.

Cross toont aan hoe bijzonder en veelzijdig slechts één instrument kan zijn. Feitelijk speelt hij tuba zoals sommige rock gitaristen hun gitaar bespelen. Allerlei effecten heeft hij aan het geluid van zijn tuba gekoppeld alsof het Roland 303 is en produceert zo diepe baslijnen die soms de chaos versterken en dan weer een rustpunt vormen. De geluidsweergave van zijn tuba was niet altijd optimaal maar daar heeft de verder fenomenale set allerminst onder geleden.

Nederland, Den Haag, 05112021. Crossing Border festival, dag twee. Onder meer in Korzo Theater, Cremers basement en de Schuilkelder. Met Theon Cross. ANP / Hollande Hoogte / Remco Koers

Het optreden van Adrian Crowley, de prachtige Schuilkerk locatie ten spijt, ging ten onder aan een dramatisch slecht geluid. Het leek ook of Crowley ook voelde dat hij geen grip had op wat hij over probeerde te brengen. Een beklemmend nummer als Crow Song’ (solitary crow with a crippled wing…) viel hierdoor ten prooi aan nietszeggendheid.

De voordracht van de 29-jarige stadsdichter van Amsterdam Gershwin Bonavicia voelt aan als een pleidooi voor echtheid en een bepaalde mate van onbevreesdheid die je als kind had. Naast gedichten uit zijn recent verschenen bundel ‘Toen ik klein was was ik niet bang’ draagt hij zeer passievol een gedicht voor voor zijn ongeboren zoon. ‘Passagier’ zal iedereen die vroeg in de zaal was voor het optreden van Anthony Joseph voor altijd bijblijven.

“Ik laat je luisteren naar I Got Life van Nina Simone. Ik hoop dat de woorden binnenkomen, als hoe ze bij mij binnenkwamen.”

Gelukkig kan in het Korzo Theater in zaal The Raven het dak eraf en mag en kan er zelfs gedanst worden op de muziek van 54-jarige Anthony Joseph. Geboren op Trinidad & Tobago brengt de dichter-muzikant een geluid dat beïnvloed is door calypso, funk, jazz en slam-poetry. De invloed van Gil Scott-Heron is nooit ver weg. Calling England Home en Maka Dimweh zijn zomaar twee hoogtepunten uit dit optreden die een plek kregen op zijn meest recente album The Rich Are Only Defeated When Running for Their Lives .

Een uur lang is het publiek in Den Haag getuigen van een heerlijk mix van afrobeat en spokenword gelardeerd met veel ruimte voor de super vette blazers, die samen met het Hammond-B3 orgel, en Earl Harvin op drums het decor zijn voor een intense avond Crossing Border waar zowel het oor als het oog werden gestreeld.

Foto Colin Whitehead: Joost Weddepohl

Foto Theon Cross en front: Remco Koers