Het is al weer even geleden, op 9 februari dit jaar vierde Jazz Klub Krefeld zijn 40-jarige bestaan. Op 14 december werd het jubileumjaar afgesloten met een feestelijk dubbelconcert in de even zo feestelijke en prachtige ridderzaal van Kasteel Burg Linn in Krefeld. De jazzclub van onze Oosterburen in het gebied van de Niederrhein heeft een behoorlijke reputatie als het gaat om de programmering van grote namen. Maar ook jong – en nog iets minder bekend – talent geven ze volop de ruimte. Zo ook vanavond met het Clemens Gutjahr Trio en Expressway Sketches met de Keulse gitarist Tobias Hoffmann.

Clemens Gutjahr, is geboren 1990 in Karl Marx Stadt, in voormalig Oost-Duitsland en sinds enige woont hij in Krefeld. Hij begon als 9-jarige op zijn Casio Keyboard, kreeg zijn eerste pianolessen van zijn grootvader en is sindsdien gefascineerd door elektronische muziek en piano. Hij volgde zijn studie onder andere in Stuttgart en Parijs. In Stuttgart leerde hij Jan Mikko Kappes (bas) en Jonathan Delazer (drums, Italië) kennen en vormden ze het Duits-Italiaanse Clemens Gutjahr Trio. In 2018 brachten ze hun eerste album Entkalker uit, relatief snel gevolgd door het tweede album Monster, dat in oktober van dit jaar uitkwam. Monster is uitgebracht door het Nederlandse label Challenge Records. Naast zijn trio is Gutjahr actief als componist voor de muziek bij theaterstukken, waaronder de voorstelling Dagboek van Anne Frank, dat wordt gespeeld door zijn partner en actrice Vera Maria Schmidt.

In Krefeld speelt het trio voornamelijk nummers van hun nieuwe album. Bij elk stuk hoort een kort verhaaltje in de sfeer van (lieve) monstertjes en buitenaardse gebeurtenissen. De composities zijn geïnspireerd door fantasierijke verhaaltjes, welke bij de nummers door Gutjahr worden verteld. Het titelnummer Monster start met een gesproken tekst in het Engels als soundscape en wordt vervolgd met een thema op bas. Schilderachtige en koddige thema’s wisselen elkaar af. Moderne jazzelementen vormen de basis waaroverheen elektronische effecten en frases tot een verrassend geheel combineren. In Rauch und Rot gaat het in de fantasie om de skyline van een grote stad, waar rook en avondrood voor een betoverende sfeer zorgen. De compositie is een ballad en begint met langzaam en teder werk met akkoorden, gevolgd door een toverachtig thema. Langzaam komt er meer power in het stuk, worden elektronische loops toegevoegd en werkt het trio toe naar een climax. Stadtworm gaat over de verbeelding als ‘stadworm’ van een tram in Dresden. Een syncopisch en snel thema met vele loopjes en tempowisselingen die associeren met het drukke stadsverkeer in grote steden als Dresden. Space captain begint maf met allerlei elektronische sounds, je waant je al in een ruimteschip op het moment dat wordt ingezet met een sierlijk en snel jazzthema. Malle themaatjes wisselen elkaar snel af en maken het stuk tot een geestig luisterwerk waarin je de fantasie de ruimte kunt geven. Prachtig uitgewerkt is Traumteufelchen, met een gevoelig thema en uitspringende effecten. Het trio sluit na een lang en verdiend applaus af met een kort stuk Exit Blues. Gutjahr weet met zijn trio creatieve verbindingen te leggen tussen een stevige basis van jazz en fantasierijk gebruik van elektronische effecten. Zijn nieuwste album is en aanrader.

Het tweede gedeelte van het dubbelconcert wordt verzorgd door de formatie Expressway Sketches van de uit Köln afkomstige gitarist Tobias Hoffmann. Naast Hoffmann maken de volgende musici deel uit van zijn band: Benjamin Schaefer (toetsen), Lukaz Kranzelbinder (bas) en Max Andrzejewski (drums). Dat vereist wel even omschakelen voor het publiek, want Hoffmann brengt ‘something completely different’ met een hergeboorte van surf music. Hoffmann en zijn kompanen zijn gebiologeerd door deze muziekvorm die ontstond in de jaren ’60, met illustere namen als Dick Dale, The Beach Boys en The Shadows. Hoffmann, geboren in ’82 in Remscheid, volgde zijn muzikale opleiding in Bonn en Köln. Hij is lid van het collectief Klaeng en docent in Köln. In 2015 kreeg hij de ECHO Jazzprijs en in 2016 de WDR Jazzprijs voor improvisatie.

De band heeft de surf geherinterpreteerd door eigen composities in deze stijl te schrijven. En die nummers brachten ze onlangs uit op een nieuw album genaamd Surfin’ The Day Lovin’ The Night. Op de vinyl versie is Surfin’ The Day kant A en Lovin’ The Night kant B natuurlijk. De band zet in met Sunstroke, zo’n lekker zoet nummer met Schaefer die orgel geluid tovert uit z’n stage piano en de heerlijke zwoele solo’s van Hoffmann op zijn voor deze muziek zo toepasselijke Fender Jaguar. De nodige staccato klanken met nagalm en vibrato maken de gitaarklanken zo typerend, waardoor je gelijk associeert met de Westcoast en zomerse sferen, ondanks de kou van de vochtige december-avond in Burg Linn. Met Undertow, waarbij de titel van het stuk refereert aan de heftige onderstroom in de branding, die bij surfers bekend is, horen we een staccato basloopje met strak werk op de drums. Gaandeweg worden de solo’s van toetsenman Schaefer en Hoffmann op z’n Fender vrijer en bewegen ze meer naar wat we gewend zijn in de jazz. Er volgen verschillende composities van het nieuwe album waaronder, Charger waarvan de titel slaat op overmoedige surfers, The Coast  en Theme From Surf-O-Nautica (1965). Het laatste stuk is filmmuziek van een niet bestaande film. Hoffmann legt uit dat hij hoopt dat luisteraars op Internet op zoek gaan naar deze film. Voor de pure jazzliefhebbers is het even wennen in de Ridderzaal van Burg Linn vanavond. Maar Hoffmann en zijn mannen laten technisch heel knap werk horen, waarbij ze een mooie interpretatie maken van de surf muziek uit de sixties en daarbij elementen van jazzimprovisatie in hun solo’s niet schuwen.