Terje Rypdal in Paradox

Podium Paradox in Tilburg gaat door met zijn opmerkelijke programmering. Deze week met een Europese gitaar-legende en dan nog één die de afgelopen decennia blijkbaar niet op de radar van onze inheemse programmeurs was of daar opgemerkt werd. We hebben het over Terje Rypdal (1947), “name checked by Jeff Beck, David Torn, Bill Frisell, Andy Summers, Nels Cline—and possibly even Jimi Hendrix—as one of their favorite players,” zoals Guitarplayer een jaar geleden schreef (HIER).

Rypdal die zijn platen-debuut in 1967 had, trad in Nederland een enkele keer op, 1994 met de Chasers op Northsea – bijna 10 jaar na hun spraakmakend album Blue. De Chasers dat waren bassist Bjørn Kjellemyr en drummer Audun Kleive. Inmiddels zijn we twintig jaar verder en het is lovenswaardig dat Paradox de kans gepakt heeft. Waarschijnlijk zullen mensen van heinde en veer a.s. vrijdag naar Tilburg trekken. Naar Paradox, het enige optreden in Nederland, komt Rypdal met toetsenist Ståle Storløkken (1969) en drum-beest Paolo Vinaccia (1954).

Vinaccia, van Italiaanse afkomst, woont en werkt al bijna 40 jaar in Noorwegen. Rypdal en bassist Arild Andersen zijn belangrijke muzikale partners voor hem. Met Arild Andersen en de Schotse saxofonist Tommy Smith vormt hij een langdurig trio dat ook op ECM vertegenwoordigd is. Ook met Storløkken verbindt hem een langere samenwerking (zie ook HIER).

Storløkken komend van de bekende Trondheimse opleiding en van Zawinuls Wheather Report is één van de meest markante toetsenisten van de Noorse scene en bekend van groepen als Supersilent, Elephant 9 en Humcrush waarin hij een belangrijke rol speelt even als zijn samenwerkingen met Sidsel Endresen en de rockgroep Motorpsycho (zie Written In Music HIER). Ook met Rypdal verbindt hem een langere samen- werking, getuige zijn rol op Rypdals album Vossabryg.

Rypdal was een tijdje minder actief maar hij blijkt sinds kort weer ‘helemaal terug’ te zijn getuige zijn optreden op het Molde Festival van twee jaar geleden waar hij met twee drummers, een fagottist en een elektronicus speelde. Een kleine indruk: “Vorn am äussersten linken Bühnenrand hockt wie Sitting Bull … Rypdal mit seiner Gitarre, skulpturengleich. Er spielt nicht nur, er schaut Musik. Links neben ihm Tastenmann Ståle Størlokken und im Bühnenhintergrund die zwei Schlagmänner, Jon Christensen und Paolo Vinaccia. Jon und Paolo, was für eine Ergänzungsgänze! Langsam baut sie sich auf, die Musik. Langsam aber stetig und unnachgiebig. Es hat sich nicht so viel an der Musik geändert. Etwas weniger rauh, schneidend, dafür etwas runder, voluminöser – wie eben der Klang heutzutage ist. Die Schlagzeuge klingen wie Eisregen, knackendes Unterholz, fallende Gesteins- brocken. Hier wird man nicht zugetrommelt, auch wenn Vinaccia Wegmarken setzt. Wer macht sonst Musik, die sich so aus Gitarrenklängen aufbaut und sich so gut und stark mit Blech und Holz vermischt? Wer erreicht dabei solche kosmologischen Dimensionen? Rypdal, ein Meister der Dynamik, des Raumgefühls und melodischer Inhärenz. …” Meer HIER en HIER