×

Artikel

02 augustus 2011

Fela Kuti

Fela Kuti: jaren 80 & 90 en Fela op Broadway

Geschreven door: Rik van Boeckel

Als voorloper op het Fela Kuti herinneringsjaar, wat 2011 zeker genoemd mag worden, schreven WiM journalisten Rik van Boeckel en Dick Hovenga einde van 2010 een dikke Fela special voor Jazz magazine. De zomer van 2011 is een prachtig moment deze special nu online te zetten. Hierbij publiceren wij het derde en laatste deel.

De jaren 80 en 90

In 1979 verliet Tony Allen Fela, aan de ene kant omdat hij niets moest hebben van Fela’s dictatoriale neigingen maar ook omdat volgens Allen de kwaliteit van de muziek ging lijden onder Fela’s politieke ideeën. Begin jaren tachtig veranderde Fela de naam van zijn band in Egypt 80. Fela’s succes bleef niet alleen beperkt tot Afrika, ook in Europa werd hij steeds bekender. In 1984 werd Fela tot 10 jaar gevangenschap veroordeeld wegens het illegaal uitvoeren van geld. Met steun van Amnesty International, werd hij in 1985 weer vrijgelaten. Tijdens zijn gevangenschap had zijn zoon Femi de leiding over Egypt 80. In 1988 bracht Fela Beasts Of No Nation uit waarop hij fel uithaalde naar Thatcher, Reagan en het Zuid-Afrikaanse apartheidsbewind. Aan zijn muziek veranderde feitelijk weinig. In de jaren 90 werd het rustiger rond Fela. Het gerucht ging dat hij ziek zou zijn. Fela’s laatste song was C.S.A.S (Condom Scallywag And Scatter), waarin hij condooms on-Afrikaans noemt. Fela weigerde zich op aids te laten testen. Op 3 augustus 1997 overleed hij aan de gevolgen van de ziekte. Het openbare leven in Lagos lag twee dagen stil. Meer dan een miljoen rouwende mensen vulden de straten van de hoofdstad.

Fela’s muzikale nalatenschap wordt in ere gouden door zijn twee zoons. Femi met zijn eigen band The Positive Force en Seun met zijn vader’s groep Egypt 80. Ook Tony Allen houdt onder eigen naam de afrobeat fakkel brandende, zijn laatste album was Secret Agent (2009)

Fela op Broadway

In New York is Fela hot! Op Broadway is op dit moment de show Fela! te zien. De opzienbarende, swingende show die het levensverhaal van Fela Kuti vertelt. Natuurlijk kan in een show als Fela! niet alles uit het rijke leven van Fela verteld worden maar de invloed die de man op de muziek en de politiek van Afrika, en Nigeria in het bijzonder, heeft gehad wordt zeer duidelijk. Het verhaal voor de show is gebaseerd op de biografie die Jim Lewis en Bill T Jones schreven. Het is een groots project geworden waarvan Jay-Z, Will Smith en zijn vrouw actrice Jade Pinkett-Smith de belangrijkste financiers zijn. De rollen worden perfect gespeeld, hoofdrolspelers Sahr Ngaujah en Kevin Mambo, die afwisselend de hoofdrol voor hun rekening nemen, zijn zelfs geweldig. De show wordt echter gestolen door Lillias White, die de moeder van Fela speelt, en echt de sterren uit de hemel zingt. Indrukwekkend hoe de zoon- moederrol wordt uitgespeeld en hoe White de finale zingt. Niet alleen de zang maar zeker ook de muziek bij de show is van briljante kwaliteit. Door de producenten is de band Antibalas, een vermaarde afrobeat band uit New York, gerekruteerd. Zij spelen vanaf het eerste moment de geweldige songs van Fela Kuti naar een andere dimensie. Zonder hen zou de show niet de kloten en swing hebben die het nu zo aantrekkelijk maakt. Nu New York de show al volledig heeft omarmd zal Londen deze winter zeker niet gaan achterblijven.

Discografie:

  • 1971 – Live! (with Ginger Baker) – Barclay Records, MCA Records, Wrasse Records
  • 1971 – Why Black Man Dey Suffer – Wrasse Records, Knitting Factory Records
  • 1972 – Stratavarious (with Ginger Baker) – Polydor Records
  • 1972 – Na Poi – Barclay Records
  • 1972 – Open & Close – Barclay Records
  • 1972 – Shakara – Barclay Records
  • 1972 – Roforofo Fight – Barclay Records
  • 1973 – Afrodisiac – Barclay Records
  • 1973 – Gentleman – Barclay Records
  • 1974 – Alagbon Close – Barclay Records
  • 1975 – Noise for Vendor Mouth – Barclay Records
  • 1975 – Confusion – Barclay Records
  • 1975 – Everything Scatter – Barclay Records
  • 1975 – He Miss Road – Barclay Records
  • 1975 – Expensive Shit – Barclay Records
  • 1976 – No Bread – EMI Nigeria
  • 1976 – Kalakuta Show – Barclay Records
  • 1976 – Upside Down – Barclay Records
  • 1976 – Ikoyi Blindness – Barclay Records
  • 1976 – Before I Jump Like Monkey Give Me Banana – Barclay Records
  • 1976 – Excuse O – Barclay Records
  • 1976 – Zombie – Barclay Records
  • 1976 – Yellow Fever – Barclay Records
  • 1977 – Opposite People – Barclay Records
  • 1977 – Fear Not For Man – Barclay Records
  • 1977 – Stalemate – Barclay Records
  • 1977 – Observation No Crime – EMI Nigeria
  • 1977 – Johnny Just Drop (J.J.D Live!! at Kalakuta Republic) – Barclay Records
  • 1977 – I Go Shout Plenty – EMI Nigeria
  • 1977 – No Agreement – Barclay Records
  • 1977 – Sorrow, Tears, and Blood – Barclay Records
  • 1978 – Shuffering and Shmiling – Barclay Records
  • 1979 – Unknown Soldier – Barclay Records
  • 1980 – I.T.T. (International Thief Thief) – Barclay Records
  • 1980 – Music of Many Colours (with Roy Ayers) – Barclay Records
  • 1980 – Authority Stealing – Barclay Records
  • 1981 – Black President – EMI Nigeria
  • 1981 – Original Suffer-Head – Barclay Records
  • 1981 – Coffin for Head of State – Barclay Records
  • 1983 – Perambulator – Barclay Records
  • 1983 – Live in Amsterdam – Barclay Records
  • 1985 – Army Arrangement – Barclay Records
  • 1986 – Teacher Don’t Teach Me Nonsense – Barclay Records
  • 1989 – Beasts of No Nation – Barclay Records
  • 1989 – O.D.O.O. (Overtake Don Overtake Overtake) – Barclay Records
  • 1992 – Underground System – Barclay Records
  • 2000 – The Best of Fela Kuti The Black President – Barclay/MCA Records[2]/Wrasse Records (2002)[3]/Knitting Factory Records (2009)
  • 2004 – The Underground Spiritual Game – Quannum Projects
  • 2004- Best of Fela Kuti. Music is the weapon (CD en DVD)- Wrasse Records/Universal

Rik van Boeckel
Dick Hovenga

Mocht je nog meer willen weten / zien kan je hieronder afsluiten met de bijna een uur durende door Leo & Vincent Courtois gemaakte documentaire Music is the Weapon: