×

Artikel

23 februari 2013

Dino Saluzzi/Anja Lechner – El Encuentro

Geschreven door: Henning Bolte

Het was een vreemde gewaarwording, Kultrum, toen ik dertig jaar geleden (1983) het eerste album van Dino Saluzzi (1935, Campo Sante) in handen hield. De geheimzinnige, wilde albumhoes, een bandoneon solo -album (ook toen nog niet zo gebruikelijk). Donker, ruig, vol oerkrachten, niet te vatten. Argentinië, ja, maar het bekende tango-geluid was het niet, ook niet dat van de tango nuevo. Het was ruwer, niet gestileerd, ruiger, oorspronkelijker met daarin opgeborgen een aandoenlijke lyriek. Je werd erin getrokken maar het bleef steeds een stuk ongrijpbaar … . Andes, Buenos Aires, Europa … ? De opvolger Once Upon A Time – Kultrum-coverFar Away In The South (1985) met o.m. Charlie Haden zinsspeelde op de gaucho-cultuur van de Argentijnse provincie. Campo Sante ligt in het uiterste noord- westen van Argentinië bij Salta in de buurt van de grens met Chili en Bolivia.

Wat verbindt Campo Sante met Jerevan, de hoofdstad van Armenië in de Kaukasus, München, Triest, Zürich en Amsterdam met elkaar? De link is de Duitse celliste Anja Lechner. Lechner is een musicienne die niet alleen op het snijvlak van compositie en improvisatie werkt. Zij is vooral ook iemand die “met de klanken van de muziek reist”, andere dan de klassieke Europese traditie opzoekt en deze direct op de plek van ontstaan dieper tracht te leren kennen. 1998 naam Dino Saluzzi delen uit Kultrum samen met het Rosamunde Strijkkwartet op waar Lechner deel van uitmaakte. Dat was het begin van een tot
N1638gE1991gnu voortdurende samenwerking tussen Saluzzi en Lechner resulterend o.a. in eerste duo-album Ojos Negros (2006) en hun album Navidad de los Andes (2010) met Felix Saluzzi op saxofoon. Reeds een jaar eerder, 2009, nam het drietal een album met de strijker-sectie van het Metropole Orkest o.l.v. Jules Buckley op dat dezelfde naam draagt als de hier besproken dvd: El Encuentro, de verbinding met Amsterdam dus. 2155_a2204_aDit soort “reizende, overbruggende verbindingen” zijn een algemener kenmerk van de werkwijze van het ECM-label waardoor bepaalde musici aan- getrokken worden en zich artistieke mogelijkheden opendoen. Je moet dit soort musici wel vinden en een gevoel voor interessante verbindingen hebben. Saluzzis weg voerde via de bekende Argentijnse saxofonist Gato Barbieri (1932) niet alleen naar Kultrum maar ook naar groepen van de Zwitserse jazz -pianist en bigband-leider George Gruntz (1932-2013) in Zürich en Berlin. Triest komt in beeld door een concert dat Saluzzi en Lechner daar geven met Italiaanse percussionist U.T. Gandhi en de Italiaanse vocaliste Alessandra Franco. Dit is dus alles te zien in El Encuentro – A film for bandoneon and violoncello.

Anja Lechners weg voerde niet alleen naar Campo Sante maar ook naar Jerevan, de hoofdstad van Armenië voor haar samenwerking met de componist Tigran Mansurian (1939, Beirut) die in 2004 met de opname van de strijkkwartetten van Mansurian door het Rosamunde Kwartet begon. Lechner is daar opgenomen bij de voorbereidingen voor een concert met werken van Mansurian. Bij die gelegenheid treft zij ook Levon Eskenian, de leider van het Gurdjieff Folk Instruments Ensemble. Dat lag voor de hand aangezien Lechner samen met de Griekse pianist Vassilis Tsabropoulos eerder zelf een Gurdjieff-album, Chants, Hymns And Dances (2003), had opgenomen. De ontmoeting leidde later tot de opname van een ECM-album met Eskenians ensemble, Music of Georges Gurdjieff, dat vervolgens 2012 in Nederland een Edison won!

N1905gN1888g2236_a

Deze verbindingen zijn door de twee Zwitserse documen- taire-makers Norbert Wiedmer en Enrique Ros op deze dvd in beeld in beknopte scenes op de genoemde locaties sprekend in beeld gebracht. De documentaire heeft geen dwingende lijn. Het zijn eerder losse, onnadrukkelijke impressie op diverse locaties. Dat maakt de Pa<0308>rt dvd karp a5 mvµvµtudega.inddfilm niet geniaal maar zeer aangenaam om naar te kijken waarbij een heleboel indrukken van muziek en musici van blijvende aard zijn. De film maakt vooral de vloeiende overgangen tussen veelsoortige klanken en verbindingen tussen mensen met verschillende achtergronden en overeenkomende drijfveren, passies duidelijk. Het zijn bewegingen en verbindingen van musici en muziek – als onderdeel van bewegingen en verbindingen die mensen (over grote afstanden) maken en leggen. En als je goed luistert, hoor je deze verbindingen en zekere overeen- komsten ook in al die muziek die hier te beluisteren is!

RADIO
concertzender ON DEMAND – Ways of Strings: muziek van Tigran Mansurian, Kaaija Saariaho en Helena Tulve