×

Recensie

Alternative

15 september 2017

Zola Jesus

Okovi

Geschreven door: Frank Gesink

Uitgebracht door: Sacred Bones

Okovi Zola Jesus Alternative 4 Zola Jesus – Okovi Written in Music https://writteninmusic.com

“Er was eens…”. Het is niet geheel vreemd om een recensie over de Amerikaans-Russische producer en zangeres Nika Roza Danilova AKA Zola Jesus op deze manier te beginnen. Al sinds 2009 creëert ze een muzikale wereld die op zijn minst wonderlijk is te noemen in al zijn mystiek, bombast en duistere ondertonen. Afgaande op haar eerdere werken The Spoils en New Amsterdam leek haar vooral de rol van “boze stiefmoeder” te passen. Die albums barstten uit zijn voegen van flarden noise, industrial en drones. Toch viel daar al de hang naar bombast van later terug te horen en een vleugje darkwave of “goth” zoals je wilt, maar dan wel het type waarmee een label als 4AD is groot geworden.  Heel langzaam verdwenen de meeste scherpe randjes uit haar muziek, om plaatst te maken voor nog meer 80’s synth en invloeden van genres als triphop en breakcore. Ja, ze werd zelfs eens heuse dansvloerprinses, terwijl de donkere randjes en bombast altijd ergens op de achtergrond aanwezig waren.Het was dan ook best schrikken toen we een tijdje geleden eerste single Exhumed hoorden, van haar nieuwe album Okovi (betekent zoiets als kettingen/handboeien). Dat lied knalde zonder pardon de woonkamer binnen, vol noise, industrial en harde percussie. ““In the static you are reborn”  klonk het venijnig uit haar mond, terwijl achtergrondkoortjes juist een compleet andere tekst zongen dan zij zelf: chaos, een drukkende sfeer, woede, verwarring. Herleven de tijden van New Amsterdam weer en gaat de dansvloerprinses weer haar donkere grot in?

Dat is (helaas?) maar deels waar, want nu het volledige album hier op de mat ligt blijkt al gauw dat Exhumed het meest chaotische, agressieve lied is op een donker, maar toch vooral triest album. Opener Doma laat een “wall of sound”-achtig geluid horen, waarop het lijkt alsof ze met een compleet koor in een verlaten zwembad staat te zingen. Doma betekent “at home” en het lied handelt dan ook over heimwee en haar bewuste verhuzinig van Washington terug naar haar familie en de mensen waar ze van houdt, plus vertrouwd label Sacred Bones in plaats van het uitstapje naar Mute. Familie, geliefden, leven, dood – het zijn de onderwerpen die het album op donkere toon behandelt. Al drong dat in sommige gevallen ook pas later bij haar door, zo lijkt het; zo zou Soak handelen over de leegte en gebrek aan emotie van een gewetenloze moordenaar, maar bij beluistering kun je afvragen of het niet gaat om haar eigen depressie en onzekerheden. Duidelijker is het tweeluik van Witness en Siphon, dat gaat over een familielid met depressies en zelfmoordneigingen. Witness klinkt wat hopelozer: “Second chance to pull you from the wreckage of your mind
I’ll do anything I can to rip you from the edge in time”.
Terwijl Siphon daadkrachtiger is met woorden als, “Cause we’d rather clean the blood of a living man
We’d rather lean over, hold your warm, warm hand
We’d love to clean the blood of a living man
We’d hate to see you give into those cold, dark nights inside your head” .
Donkere, emotionele onderwerpen inderdaad en het geeft met name de eerste helft van dit album een zeer persoonlijke lading mee. Des te verrassender is dan de omslag naar simplistische levensvragen, die in sterk contrast staan met de persoonlijkheid en wijsheid van de eerste helft. Zo horen we in Remains opeens bergen twijfel en wanhoop. Het is twijfelachtig, zwak en klinkt als een persoon die het leven juist helemaal niet snapt: een puber die wanhopig met vragen strooit, maar niet weet wat hij/zij eigenlijk moet vragen.

Gelukkig is er bij gebrek aan tekstuele diepgang altijd wel wat moois te horen op het gebied van productie en instrumentatie. Okovi klinkt namelijk altijd alsof het geluid een gigantische sporthal moeten overbruggen, maar verstopt daarnaast talloze diepere lagen. Naast het al eerder aangehaalde  Exhumed, is Wiseblood daar het beste voorbeeld van: een laag donkere ambient ligt bovenop, daaronder horen we subtiel piepende noise-accenten, minimale percussie en donker pulserende 80’s synth die lijkt weggelopen uit een Michael Mann speelfilm. Zelfs als het lied climaxt blijft de percussie dof en minimaal klinken, alsof er een stoffig tentdoek overheen is gelegd. Zelfs het gevoelige Siphon klinkt dreigend en verzuipt uiteindelijk in over elkaar heen buitelende lagen. Tussendoor zorgen strijkers en de al genoemde koren altijd  voor een zeker theatraal geluid, gekoppeld aan die bevreemdende “zwembad” sound, waar elementen in de muziek dan weer pal vooral staan en soms opeens kilometers weg. Het is een spelletje met echoes, klank, ruimte en dynamiek dat hier volledig naar eigen hand wordt gezet.

Zo is er genoeg te horen op Okovi en wordt er soms ook heerlijk gekozen voor emotionele diepgang. Zelfs als de keuze valt op een platte dansvloer stamper  met enigszins beschamende teksten, zoals Veka, is het heerlijke productiewerk en de sfeer van dit album altijd de reddende engel. Of engel? Misschien toch weer een “beetje boze stiefmoeder”?  Het resultaat is groots, donker, soms chaotisch, soms gevoelig, altijd bijzonder.



  1. Doma
  2. Exhumed
  3. Soak
  4. Ash to Bone
  5. Witness
  6. Siphon
  7. Veka
  8. Wiseblood
  9. NMO
  10. Remains
  11. Half Life