De duistere op waarheid beruste Britse serie Peaky Blinders speelt zich in de vorige eeuw af. Keihard wordt het wel en wee van de iconische zigeunerfamilie Shelby gevolgd, die zich tussen de twee wereldoorlogen vanuit het ondergrondse riool van de maatschappij tot de hogere sociale klasse opwerkt. Verrassend genoeg wordt er hierbij niet voor een muzikale omlijsting uit deze periode gekozen, maar is er zorgvuldig naar hedendaagse artiesten gezocht die aan de opnames de juiste dynamiek toevoegen. Ondersteund door de geschikte belichting krijgen de confronterende scenes nog meer diepgang.

De muziek is van zo’n hoogstaand niveau dat zij met gemak los van Peaky Blinders te beluisteren is, al grijpt deze je helemaal bij de strot met de daarbij behorende beelden van de maffiose scheermessenbende. De gitzwarte mysterieuze sound plaatst zich in de donkere achtergrond van arbeidersstad Birmingham. Een rokerige verharde metaalindustrie vormt met zijn reusachtige fabrieksschoorstenen en oververhitte metaalovens als decor het stervende hart van Black Country.

Door muzikanten die zich het liefste in zwart begrafenistenue voortbewegen, worden we welkom geheten in een van de indrukwekkendste filmscore van de afgelopen jaren. Het rauwe destructieve sfeertje past met zijn nachtleven romantiek perfect in de asgrauwe criminele wereld van Tommy Shelby en zijn bloedverwanten. Want bloed vloeit er in overvloed. Dood en verderf druipen als stroperige onafgewerkte olie door de tracks heen.

Eigenlijk draait het allemaal om Nick Cave, waarvan Red Right Hand gebruikt wordt als openingstune. Het is begrijpelijk dat de nachtkoning hier heersend domineert. Zijn albums Henry’s Dream, Let Love In en Murder Ballads zijn duidelijk als inspiratiebron gekozen om als basis te functioneren. Met een drietal nummers is hij ook op deze geniale soundtrack prominent aanwezig.

Eigenlijk zelfs vier, als je de trage slepende cover bewerking van Red Right Hand meetelt. Voormalige minnares PJ Harvey zet als een valse zwarte kat haar scherpe nagels in deze klassieker. Een in rouwkleuren gehulde ex-geliefde, die het fictieve figuur Henry Lee nog eventjes een genadeschot toebrengt. Ook deze vamp is met een evenredig aantal songs bij het duistere verbond betrokken wat er met de producers van Peaky Blinders is afgesloten.

De zangkwaliteiten van Anna Calvi komen nog het meeste bij deze diva in de buurt. Een zwoele FKA twigs triphop track Papi Pacify is tot een meedogenloze killer song vervormd. Vervolgens slaat ze ook nog met het spookachtige You’re Not God toe. De andere ijskoningin die als huurling functioneert is Jehnny Beth van Savages. Adore is de liefkozende opener van het tweede schijfje.

Het valt door de ingenieuze samenstelling pas op hoe goed het zalvende sterfakkoord Lazarus van David Bowie qua sfeer gelijkwaardig op het monumentale Atmosphere van Joy Division aansluit. Zo maakt Jack White van U2’s echtscheidingslied Love Is Blindness een verstikkende versie, die als een onzichtbare hand je keel langzaamaan steeds verder dicht knijpt. Dezelfde triestheid zit er in de altijd tegen de frustratie aanleunende emotionele smeekbede van Radioheads frontman Thom Yorke verborgen.

Het tegenwicht wordt door potige arbeidersklasse songs gegeven. Met stevig rockende grootheden als Queens of the Stone Age, Royal Blood en Arctic Monkeys wordt er op de hardwerkende lagere klasse ingespeeld. Al worden die nog meer door de doorleefde straatschoffies van Black Rebel Motorcycle Club, Frank Cartner & the Rattlesnakes en Idles verwoordt. Vooral die laatste heeft zich in korte tijd als boegbeeld voor kansarme jongeren ontwikkeld waarbij baangarantie geen voorrecht meer is.

En hiermee is Peaky Blinders eenvoudig in een land te schikken welke zich in het heden probeert staande te houden. De No Future mentaliteit overheerst. Plaatst de Brexit het toekomstperspectief al in een onzekere context, die laatste strohalm van vastigheid wordt nu hard door de coronacrisis weggerukt. Ondanks dat het verhaal zich honderd jaar geleden afspeelt, weerspiegelt het wel het uitzichtloze karakter van 2020.