Ineens stonden ze daar op het Studio Brussel-zijpodium, op de tweedaagse editie van Rock Torhout/Rock Werchter. 1996, het jaar dat ook die twee heilige rockweiden de ruimte vonden voor house, techno, dance, triphop, de nieuwe stromingen en de nieuwe voor de toekomst belovende acts als Moby, Chemical Brothers, Underworld, The Prodigy, Moloko, Faithless. Ze etaleerden tijdens dat grijze weekend zonder groeipijnen voorgoed hun nieuw geluid. Pas tijdens een van die loco séances, foei, leerde schrijver dezes de pioniers van Underworld kennen en helemaal appreciëren. Op kostendrukkend bekertjesrapende wijze dan nog, van links naar rechts scharrelend en zo van de grote extase delend van het onophoudelijk in dichte drommen opverend dansgeweld.

Diezelfde opwinding die de sound van Underworld toen als ware het manna uit de hemel ontlokte en ook tijdens de verschillende edities erna, ja die wordt ook hier op dit Strawberry Hotel nog steeds royaal gegenereerd. Hun elfde, weer eens een echt nieuw album.

Underworld is altijd iets speciaals geweest. Het iconische duo uit Essex dat het Born Slippy op de wereld losliet, het danceduo dat waar het ook terechtkwam, rollercoasters op gang bracht, collectieve raveparties, een in vervoering omgevormd jumpend blok dat telkens weer de schaal van Richter teisterde.

Je moet hen dus ook vandaag, na 38 jaar en 30 jaar na hun doorbraak, zeker niet leren waar de technoklepel hangt. Want deze reuzen genereren ook anno 2024 een energie die je niet voor mogelijk houdt. Zonder ook maar iets belegen te klinken leren ze je op Strawberry Hotel hoezeer ze nog van de modernste elektronische marktjes en in abstracte experimentjes thuis zijn.

Je krijgt hier dan ook zoals steeds heel wat voer voor de dansvloer, maar tegelijk vertrouwde diversiteit, emotie en aanleiding tot meditatie. In een aaneenrijging van vijftien nummers, alle op hun manier gepassioneerd en warm, in een uitstekende flow aan het album toevertrouwd. Met een advies van het duo zelf erbij om het als een “Please don’t shuffle” te consumeren.

De prachtige single Black Poppies heeft de eer met zijn minimalistische piano plechtig te openen en met zijn hoogdravende a capella-gezangen is het een spirituele sfeerzetter die kan tellen. Over het omarmen van verandering en liefde. “You are beautiful” is meteen ook de eerste van Underworld’s nieuwste mantra’s.

Dan volgt Denver Luna dat verderop, na Ottavia, ook nog een even wonderschone a capella-versie zal meekrijgen. Maar in de singleversie verpakken ze Denver Luna vintage Underworld als een tribale technokraker met een duizelingwekkende groove, klaar om de ravende massa’s weer in trance en euforie te laten meedeinen. Een oneindige locomotief die zich na zijn laatste oproep fluitend in nevels optrekt en almaar hoger doorschakelt. Een repetitieve progressie die Denver Luna minutenlang boeiend in beweging houdt, versterkt dan nog door die geweldige, stotterend meescanderende vocals die de melodie altijd dicht tot op het vel aanjagen.

Underworld – denver luna (Official Visualiser)

Volgen daarop, even nog, wat eenzame pianotoetsen en hop, met Techno Shinkansen moet het onverbiddelijk weer flitsend vooruit. Enorme sfeer, al die verslavende ritmes, het lijkt Born Slippy-dampen opsnuiven wel.

De single And the Colour Red is vervolgens opnieuw een en al sfeer, een schitterende floorfiller, als een lsd-trip op pulserende house van de beste soort. Kei van een nummer is evenzeer Sweet Lands Experience. Je geraakt niet van de dansvloer, tot op het moment dat, met hun techno zo energiek en melodieus, de behaaglijke synths je van daar een onmetelijk progessieve ruimte intrekken.

Underworld – and the colour red (full length video)

Met psychedelisch bevende Syd Barrett-stem waait “I feel the wind on my skin and it feels good” aan. Een snel hartklopritme, maar wordt dit even chillen met Lewis in Pomona? Eens de weidse elektronica goed en wel is ingezet lijken het The Beach Boys op het moeilijkste stuk van hun Smile wel. Steeds dissonanter, jammerklagend meehuilende vocals overvallen haast storend de song tot een regen aan buitenaardse industrialsynths en -percussie orde op zaken stelt en de rust toch kan weerkeren.

Dan schiet Underworld als een raket de ruimte in, Hilo Sky baant zich zijn weg hoog tussen de sterren. Pakkende kosmosmuziek, geschreven voor eenzaam ijlende stem, subliem hypnotizerende gitaar, repetitief ritmische drums en voor als sterrennevels meedrijvende elektronica.

Zweepslagen jagen Burst of Laughter op. Hyde’s gezangen grijpen je vast als E.L.P.’s lijzige Greg Lake in zijn beste dagen. Een sierlijk King of Haarlem druppelt olijk de danszaal binnen en bovenop de groove weerklinkt het parlando waarmee ook Fontaines D.C. tegenwoordig zo succesvol opgeld maakt.

In het sinister trage Ottavia brengt Smith nu ook zijn dochter Esme Bronwen-Smith in stelling en laat haar als Ottavia, vrouw van Nero, bovenop de hypnotiserende hook in grimmig spoken word uit een opera van Monteverdi parafraseren.

Gene Pool is een rustbrenger, song met zijn negen minuten het allerlangste nummer dat al die tijd, in zijn volume in eb en vloed af- en opgaand, zijn ontelbare arpeggionoten vrolijk laat rondstuiteren. Nog een van die perfecte composities die je ondergaat als een weldadige experience.

Oh Thorn! is dan een kort intermezzo dat, vreemd, gewoon de lyrics van King of Haarlem herneemt. Dan komt nog Iron Bones, transcenderend duet bijna van Hyde samen met een hoog inzingende Nina Nastassia.

Definitief besluiten met de eenvoud van Stick Man Test. Een Underworld dat sfeervol afrondt als tijdens een filmische aftiteling in een leeglopend theater. Een desolaat resonerende soundscape simpelweg aan de hand van intiem en ijl akoestisch gitaargetokkel.

Zeer interessant in zijn variatie is dus het minste wat je over Underworld’s meesterlijke Strawberry Hotel kan zeggen. In zijn geheel is het album zo psychedelisch veelkleurig als die Strawberry Hotel-hoes van hen. Vooral de beginnummers beantwoorden aan het levendige motto dat ze in de opener Black Poppies al vermelden: hun “dance floor is always full”. Daarbij luistert alles hoogst melodieus, veel euforisch en vol feelgood, maar gaandeweg komen ook de meer experimentele songs aan bod en die houden evengoed stand.
Intussen blijkt het opnieuw, Underworld is meer dan nostalgie. Hyde is wel 67 en Smith 65, maar met een museumpas raak je er nog lang niet bij.