Het Trespass Trio brengt ons vier jaar na Human Encore (met Joe McPhee) in een halfuurtje de spirit van de Pitesti. Bariton, alt- en sopranosaxofonist Martin Küchen (Martin Küchen Trio, Angles7,Angles 9,..) neemt samen met contrabassist Per Zanussi (Zanussi5, Zanussi13, MZN3, Jazzmob,..) en drummer Raymond Strid de luisteraar mee in een verhaal dat indruk maakt.

“Is dit nog een mens?”, zo vroeg Primo Levi zich destijds af. Ook op dit album geldt die vraag. Zo citeert de hoes onder meer Dumitri Bacu’s The Anti-Humans waarin de Roemeense schrijver het verdwijnen van kernwaarden aan de orde stelt. Tezelfdertijd vormt dit wat oudere boek (nvdr dat verscheen in 1971 als reactie op het communisme) en dit werk ook een stuk systeemkritiek : de opsluiting en totale dehumanisering van mensen helpt als samenleving werkelijk niets vooruit. Niet enkel was The Anti-Humans een reactie op opsluiting en dehumanisering, maar ook op de toenmalige experimenten onder het mom van (her)opvoedkunde.

Het verhaal wordt door deze jazzveteranen in de vrije improvisatiemuziek losjes overgedaan op dit album. De opname vond plaats op de Biermann boerderij in Oslo in november 2015 en bestaat uit zes tracks – een in twee versies.

The Spirit Of Pitesti herneemt een stuk verleden dat werkelijk niemand wil oprakelen. Toch slaagt dit Trespass Trio erin om de gevolgen van de repressie en de psychologische oorlogsvoering naar mooie, passend ingetogen muziek te vertalen. Sounds And Ruins (respectievelijk de opener (take 3) en afsluiter (take 2) leveren een blik op vanuit het heden. Dat omhulsel herbergt stukken als het door de klagerige bariton van Küchen traanvocht opwekkende In Tears. Als contrast is er het Fri Kokko, waarin een meer levendige (freejazzerige) vaart zit. En met het zachte, weemoedige Centres krijgen we een door Zanussi gepende compositie te horen.

Een dik halfuur zoeken deze drie briljante muzikanten uit Zweden en Noorwegen de interactie op om dit verhaal naar buiten te brengen. Strijdvaardig, zo kunnen we wel stellen. Rebels ook. De volledige vrijheid die het Trespass Trio zich toeëigent brengt goed over dat ze een verhoogd politiek bewustzijn en alertheid beogen. Vrijheid is de voorwaarde tot vooruitgang. Het siert dit trio dat ze dit stuk verleden terug in de aandacht brengen. Missie geslaagd.

Wat meteen opvalt is het persoonlijke dat centraal staat. Dit is geen traditionele of zeemzoeterige jazz, maar evenmin zware freejazzkost waarvoor u uw verzekering dient aan te spreken alvorens u het aandurft om nog eens zo’n plaatje te draaien.

Met zijn dik halfuurtje is het een erg korte, compacte rit die een uiterst melancholische en ingetogen sfeer neerzet. Kortom : een album dat bij elke luisterbeurt nog beter wordt.