Met slechts de novelty hit Make It Happen en een paar losse nummers op zak is Tramhaus de grote verrassing op het eerste Zeitgeist festival in Doornroosje. Ze bewonen daar het grote podium en krijgen binnen een mum van tijd het hele publiek in beweging. Er is iets bijzonders gaande. Dit is overduidelijk op nationaal vlak de meest spannende liveband van dit moment. De aanstekelijke energie van frontman Lukas Jansen beperkt zich niet enkel tot zijn eigen optreden, later in de avond staat hij vooraan bij de tevens uit Rotterdam afkomstige Iguana Death Cult. Zo is zelfs het sinds kort definitief doorgebroken Ierse Gurries hun voorprogramma en blijven beide bands trouw aan elkaar.

In die eigenzinnige hoek is Tramhaus dus te plaatsen. Als dan eindelijk The First Exit verschijnt, is het zoeken naar nummers als Make it Happen en het ook eerder verschenen I Don’t Sweat. Die staan er niet op, Tramhaus denkt namelijk vooruit en laat het verleden achter zich. Als je zoveel vertrouwen in jezelf legt, dan leg je de lat wel heel hoog, voor Tramhaus echter niet onbereikbaar hoog. Juist door de aftrap midden in de pandemie ervaren ze dat het flink werken is om zich te bewijzen. In het geval van Tramhaus halen ze daardoor het beste naar boven. Dat siert Rotterdam ook wel, die geharde arbeidersmentaliteit van de havenstad, niks komt zomaar aanwaaien.

Tramhaus bezit dezelfde dreiging als de hedendaagse postpunk krachtpatsers. Er zit ook heel veel hardcore jaren tachtig woede in hun overdracht. De variatie tussen harde en zachte passages is naar de jaren negentig gitaargolfbeweging te herleiden. Het onderscheidt zit hem in de Hollandse nuchterheid, met verwijzingen naar het laat jaren zeventig rockgeluid van bands als Golden Earring en Herman Brood & The Wild Romance.

Ook de typisch Nederlandse The First Exit albumhoes is uiteraard een vette knipoog naar De Film Van Ome Willem. Met een hoop kabaal en een jazzy inslag presenteert Edwin Rutten zich aan de afwachtende kinderen. Datzelfde kabaal zit ook in de sound van Tramhaus verweven, al is er op de eersteling ook ruimte voor rust en evenwicht. Hiermee onderscheiden ze zich dus van de uit Dublin en Londen afkomstige bands, Tramhaus heeft wel degelijk een eigen smoel. Net als bij Personal Trainer mag Tramhaus hun peilen gerust op het buitenland richten, daar begrijpen ze dit soort bands vaak beter dan hier.

Met blikkerig aftellend drumwerk trapt Jim Luijten af, waarna het vanaf The Cause helemaal los gaat. Lukas Jansen blaft zich letterlijk door de zinnen heen en blijft dicht bij die kenmerkende postpunk benadering waarmee Tramhaus zich live zo op de kaart zet. Het mediterende psychedelisch oriëntaalse middenstuk maakt het grote verschil. Tramhaus brengt hardcore punkrock, een antireactie op de kortzichtigheid en pijnigen de triggerpunten op het juiste moment. In alles is The First Exit een aanklacht tegen het hokjes gericht denken, het hokjes gericht handelen.

Een dwarsheid die zich in de gedurfde tegendraadse benadering van de twee gitaristen doorzet. Vraagt een nummer om een agressieve benadering, dan volgt een agressieve benadering. Een vleugje surfexotica? Check Ffleur Hari maar. Melodieuze retro new wave, ook prima. Onderschat Julia Vroegh niet, ze bewijst nogmaals dat vrouwen over het algemeen meesterlijke bassisten zijn. Op de momenten dat Lukas Jansen over de schreef gaat is daar Nadya van Osnabrugge die hem verbaal tempert en hem bijna therapeutisch bijstaat.

Misschien is therapeutisch wel de meest geschikte benaming voor The First Exit. Daarom is de plaat ook zo rauw en oprecht. Lukas Jansen houdt zich met moeite staande in het grote stadsbestaan waar homoseksualiteit nog steeds niet geaccepteerd wordt. Een gefrustreerde antireactie op een ongeschreven nultolerantie beleid. Zijn geaardheid past niet in zijn directe omgeving er is nog steeds sprake van een maatschappelijk onbegrip. Verboden achterkamer romantiek in Semiotics, de maagdelijke The Big Blowout verkenningsfase, seksuele uitbuiting, en onbevredigde begeerte.

En dan is het podium het perfecte platvorm om zijn coming out kenbaar te maken. De zanger gaat bij A Necessity het dialoog met zichzelf aan, de onzekerheid wordt hem aangepraat. In Past Me benadrukt hij nogmaals dat hij geen moraalridder is maar slechts de fobische paranoïde op een weegschaal legt. The First Exit is een statement, thematisch daar past de uitgesproken Make it Happen verveling niet tussen, al zou het qua albumlengte wel een aangename toevoeging zijn.