Iedereen die ouder wordt, is zich ervan bewust dat tijd zich anders gaat gedragen. Alles lijkt sneller te gaan, ieder jaar, elke dag, ieder uur en elke minuut worden steeds waardevoller. Op 80-jarige leeftijd kan Sir Tom Jones daar ongetwijfeld over meepraten. En vanuit dat besef lijkt hij steeds betere albums te gaan maken.

Wie de carrière van Tom Jones bekijkt, snapt dat er vaak lacherig over hem wordt gedaan. Hij geeft het in zijn uitstekende autobiografie Over The Top And Back uit 2015 zelfs grif toe. Zijn carrière heeft decennia lang van gimmicks aan elkaar gehangen. Van de ‘wink wink, nudge nudge’-tekst van What’s New Pussycat en de Mariachi-band die door moordballade Delilah heen tettert, tot de door testosteron gedreven tegenhanger van Prince’ Kiss, de zelfparodieën die zijn gastrollen in Mars Attacks! en The Fresh Prince Of Bel Air waren of de bewust foute hit die Sex Bomb was. Wat echter al die jaren buiten kijf heeft gestaan, is die geweldige stem. Die stem waar de tijd dan weer geen enkele vat op lijkt te hebben. De 80-jarige Jones klinkt in 2021 nog net zo vitaal en monumentaal als de Tom Jones die in 1965 zijn eerste hit scoorde.

Tijd verandert alles en tegelijkertijd verandert er niks. Al moet gezegd dat Tom Jones de laatste jaren wel meer consistent te werk gaat in de albums die hij opneemt. Sinds producer Ethan Johns zich over het werk van de Welshe windbuil heeft ontfermd, hebben Jones’ albums een duidelijke creatieve richting en een consistente opbouw. Het prachtige Praise & Blame zag hem in 2010 diep in de devotionele muziek duiken, waar opvolger Spirit In The Room (2012) een geweldige collectie meer op folk geënte nummers bevatte en het meer door country en R&B gedragen Long Lost Suitcase (2015) de soundtrack vormde bij genoemde autobiografie. In de jaren daarna is er veel gebeurd. Tom Jones had af en toe gezondheidsklachten die pijnlijk duidelijk maakten dat zijn stem weliswaar zo fris als een hoentje is, maar zijn lichaam toch minder kwiek wordt. Ook overleed zijn echtgenote. Dat de vergankelijkheid van het leven hem met zijn neus op de feiten drukte, vormde conceptueel de basis voor Surrounded By Time.

Op deze vierde samenwerking met Ethan Johns houdt Tom Jones de hoge kwaliteit van de eerdere trilogie schijnbaar zonder enige moeite vast, terwijl hij een tamelijk eclectische verzameling covers volledig naar zijn hand zet. Opener I Won’t Crumble With You If You Fall (origineel van Bernice Johnson Reagon) sluit op het eerste gehoor naadloos aan op het eerdere Praise & Blame, maar instrumentaal hoor je al een spannend en onheilspellend te noemen klankbed ontvouwen die een nieuwe richting aangeeft. Klassieker The Windmills Of Your Mind (bekendste versie van Dusty Springfield) diept die richting verder uit. Jones en Johns hadden zonder enige moeite kunnen kiezen voor een meer traditioneel arrangement, maar juist het kolkende en broeierige arrangement maakt het een spannend geheel, waarna het album een u-bocht neemt middels de springerige en bijna hysterisch te noemen uitvoering van Popstar (Cat Stevens).

Hoewel muzikaal wellicht het minst interessant, doet dat nummer je wel direct op het puntje van je stoel zitten vanwege de onverwachte hoek waaruit het komt. Vanaf dit moment schiet Surrounded By Time muzikaal alle kanten op, met Jones’ stem die de boel stevig bij elkaar houdt. Van het psychedelisch uitgesponnen spoken word geheel Talking Reality Television Blues (Todd Snider) tot het ingetogen en breekbare I’m Growing Old (Bobby Cole) of de geweldige (wederom semi-spoken word) trip die de ruim 9 minuten durende afsluiter Lazarus Man (Terry Callier) is. Absoluut hoogtepunt is de Waterboys-cover This Is The Sea, dat een volledig nieuw arrangement heeft meegekregen en door het heerlijk jengelende orgeltje klinkt alsof Jones het eind jaren zestig, begin jaren zeventig al opnam. Echter, juist door de ouderdom en levenservaring die Jones er nu in legt, stijgt het nummer ver boven zichzelf uit en toont het eens te meer dat echt goede muziek tijd stil weet te zetten en de luisteraar in een paar minuten heden, verleden en toekomst laat ervaren. Machtig!