Hoe heerlijk! Een nieuwe Tindersticks! En het was nog maar net iets meer dan een jaar geleden dat we ons mochten verwarmen aan No Treasure But Hope. Dat was een album dat een directe sound had en dat de mens als thema in meerdere opzichten centraal stelde. Het is een jaar geweest waarin de mens in meerdere facetten weer centraal stond. Of dat nu was in de confrontatie met het coronavirus, of de sociaal-maatschappelijke (en politieke) gebeurtenissen over de hele wereld, er gebeurde nogal wat. Tindersticks was onderweg met een tour die plots moest stoppen en de bandleden gingen allen naar huis. In die eerste periode kwamen veel ideeën bij Stuart op. Ideeën die geen complete nummers werden, maar die juist aan de andere bandleden werden voorgelegd. Met de vraag “Wat doet dit met jou? Hoe zou jij hier mee verder willen gaan?” Dat bracht openheid, dat bracht avontuur in de muziek. Het leidde er onder meer toe dat de bandleden niet steeds hun vaste instrumenten bespeelden; een bijzonder opnameproces dus.

De eerste twee ideeën die Stuart met de band deelde, waren de twee die het album openen en sluiten: Man Alone (can’t stop the fadin’) en The Bough Bends. Beide vormden zich al aan het eind van 2019; ze werden de langste nummers van het album. Met de energie die de band nog had van de tour die plots werd onderbroken moest gewoonweg iets gebeuren. En zo werd, nog zonder dat het een voorgenomen idee was weer een album te maken, de start gemaakt met een nieuw album. Van tour naar bezig zijn met nieuwe muziek. Het werd een album gebaseerd op onderling vertrouwen en op het respect dat een ieder had voor elkaars ideeën en suggesties rondom de eerste muzikale bouwstenen. En met de leden van de band wonend in verschillende landen, werd het ook nog eens spannend om, toen er ruimte was om op te nemen, dat ook gedaan te krijgen. Dat werd versterkt door dat de band zich met name richtte op het opnemen van die nummers die de band nu ook echt wilde opnemen. Tindersticks stoeide bijvoorbeeld al eerder met Neil Young’s A Man Needs A Maid en nu was het moment dat het ook echt vastgelegd moest worden.

Hoe mooi is dat? Naar elkaars ideeën luisteren en daar vandaan gaan bouwen. De band heeft dat met Distractions zeker gedaan. Neem het eerste nummer. Met een basgitaar in de hand én een eenvoudig keyboard, legde Stuart de fundering neer voor het openingsnummer. Neem je de hele elf minuten van het openingsnummer onder de loep en luister je naar wat er allemaal gebeurt, dan is er veel overgebleven van de eerste vingeroefeningen voor het nummer. Tegelijkertijd, het was een nummer waarvan een eerdere versie 6 minuten telde. De band had echter het idee dat het nummer nog niet af was en ongeveer halverwege stopte. En zo werd het een fraaie 11 minuten lang. Het nummer heeft een basloopje dat zomaar uit de roemruchte jaren Achtig had kunnen komen, uit de koker van bijvoorbeeld Derek Forbes. Vasthoudend en duidelijk aanwezig in het klankbeeld. De stem van Stuart neemt ons mee op een hypnotiserende tocht waarbij er meer ontwikkeling in het nummer zit dan je in eerste instantie geneigd bent te denken. Het ‘can’t stop the fadin” in al zijn verschijningsvormen, met een gejaagd klinkende Stuart en de bas die meer en meer pulseert, beweegt het nummer voort en voort. Een experiment in abstractie waar je de tijd voor moet nemen. Er gebeurt heel wat ondanks het repetitieve karakter van het ene zinnetje. Juist dat gebruikt de band ook als onderdeel van de klank van het nummer. De band durft het aan om een opener zonder beperking te maken; geen gemakzucht. Als je de clip voor Man Alone bekijkt en de beelden ziet van een rit in een taxi, dan ervaar je het nummer nog nadrukkelijker.

Met I Imagine You stappen we de verstilling in. Hoe mooi is dit? Klein gehouden, Stuarts stem intiem, soms bijna fluister-pratend, alsof je aan een klein tafeltje buiten, onder de sterrenhemel met elkaar in gesprek bent. Of juist via de telefoon. De combinatie van Stuarts stem met de verschillende instrumenten, je snapt de link van deze muziek naar soundtrack. Dit zou van een soundtrack kunnen zijn. Dit is erg mooi. En dat terwijl juist dat klein houden hier zowat tot in de perfectie is doorgevoerd.

Of Neil Young deze uitvoering van A Man Needs A Maid al gehoord heeft, wie zal het zeggen? Het is wel een zeer mooie symbiose van het origineel en van Tindersticks. De band heeft het nummer naar eigen hand gezet en er een zeer fraaie kleuring aan gegeven. Waar het nummer bij Neil gedragen wordt door de piano en voorzien is van fraaie orkestratie, houdt Tindersticks het klein en zetten de gitaar, toetsen en de bas mooie accenten. De samenzang met Gina Foster geeft een fijne extra dimensie aan het nummer. En hoe melancholisch Stuart ook kan klinken, het nummer heeft met zijn stem veel minder het klaaglijke dat het origineel heeft. Zeer fraaie uitvoering!

Ook de volgende twee nummers zijn covers. Als eerste Lady With The Braid. Het is een nummer uit 1971 van Dory Previn, een Amerikaanse singer-songwriter dat de band ook helemaal naar eigen hand weet te zetten. Mooi om het origineel nog eens te beluisteren naast de uitvoering van Tindersticks. De bewerking is ook hier weer helemaal Tindersticks. Het folky karakter van het nummer krijgt hier een wat donkerder basis waarbij vanzelfsprekend de stem van Stuart een belangrijke rol speelt. De drums. programmering, bas en toetsen geven eveneens een verdieping aan het nummer. Stuart werd ooit op het spoor van de Amerikaanse zangeres gezet door een voor hem belangrijke leraar Engels. Juist dit nummer raakte hem. Hij vond het dan ook fantastisch om er in de studio mee aan de slag te gaan.

You’ll Have To Scream Louder is oorspronkelijk een postpunknummer uit de jaren Achtig, van de Television Personalities, waar de jonge Stuart in het door Thatcher bepaalde Verenigd Koninkrijk al naar luisterde. Verzet tegen de sociaalmaatschappelijke context van toen, het racisme van die dagen en het zich er tegen afzetten. En toen werd het 2020 en was er de onrust in de Verenigde Staten na de dood van George Floyd die zich ook op andere plaatsen over de hele wereld manifesteerde. Bij Stuart maakte dat wat los. En zo pakte de band dit nummer op. Waar de productie van het origineel in klinische jaren Achtig geluid ook klinkt alsof het nummer daarmee al tegen alles aantrapt, is het nummer hier warmer, maakt de onderliggende beat én de welhaast funky gitaar het nummer minder schurend; zo lijkt het althans. De goede luisteraar hoort echter aan de manier waarop Stuart de titel zingt, dat de opname gepaard ging met de nodige emotie.

Hoe bizar is het ook om na al die jaren dat je misschien dacht dat racisme en alle daarmee samenhangende ellende verdwenen was, het weer in alle openheid terug te zien? Weg was het nooit. Misschien is het daarmee juist ook wel een uiting van verbeten machteloosheid en onbegrip naar gebrek aan medemenselijkheid. Uiteindelijk hebben we één wereld die we samen delen, mensen van uiteenlopende afkomst, achtergrond, kleur, sekse, noem maar op. Er zijn mensen voor wie geldt dat  muziek en politiek niet dienen samen te gaan. Je zou toch prachtige nummers als dit niet willen missen enkel en alleen omdat het niet aansluit bij je verwachtingen. En daarbij, ook als muzikanten of andere kunstenaars er niet bij stilstaan, hoe zeer sta je dan open om je op andere momenten uit te spreken over onrecht in de maatschappij? Juist mooi dat artiesten, betrokken bij wat er sociaalmaatschappelijk gebeurt, zich daar ook over uiten.

Deden ze dat niet, dan hadden we ook  niet het prachtige volgende nummer gehad: Tue-Moi. Stuart in het Frans in een ballad geschreven over de aanslagen in Parijs in de Bataclan en in Manchester. Daar waar de band zo vaak al speelde, waar de band en Stuart zo’n verbinding mee voelden. Het is een uiterst kwetsbare ballad geworden, met een vleugje chanson én een nadrukkelijk Engels accent, maar wat is het een mooi nummer vooral. Laat de verstilling over je komen en luister er naar. En laat je gedachten nog even gaan naar de aanslag in de Bataclan en de zinloze moorddadigheid van dat moment.

De hekkensluiter is niet zomaar een afsluitende track. Het album is sowieso niet alleen maar een verzameling nieuwe nummers van de band. Maar ook dit is er een van wonderbaarlijke schoonheid. Wat eigenlijk voor het hele album geldt, ga ervoor zitten en luister. Ja, als je niets hebt met de soms ogenschijnlijke traagheid van de band of als de stem van Stuart niets voor je doet of juist irritatie opwekt, laat dan het album vooral links liggen. Als je open staat voor muziek die niet de perfectie wil verklanken, die in zijn kleinheid weet te schuren en die avontuurlijk gearrangeerd is, laag voor laag, als je wilt ontdekken, als Tindersticks misschien wel je favoriete band is, of juist, als je de band niet kent én je wilt hen eens horen, luister dan eens naar Distractions. Tindersticks is terug. Verrijkt met de ervaringen van een jaar in beroering, verrijkt ook met ervaringen van het maken van soundtracks. Anders en tegelijkertijd ook weer heel duidelijk zichzelf. En wat leveren ze een bijzonder mooie plaat af.