In 1969 waren The Kinks niet meer de hitmakers van weleer. Creatief gezien zat de band echter bij lange na niet op een dood spoor. Ray Davies richtte zijn songschrijversblik meer en meer op de recentere geschiedenis van Engeland, de bijbehorende tradities en zijn eigen familie. Dit waren niet bepaald thema’s waar vrijgevochten jongeren in die jaren mee weg liepen. Maar het leverde in 1968 het fraaie The Village Green Preservation Society op en in 1969 het vrijwel net zo sterke Arthur (Or The Decline And Fall Of The British Empire). Beide albums waren commercieel niet bijzonder succesvol maar kregen over het algemeen goede kritieken. Vijftig jaar later krijgt Arthur een stevige reissue, onder meer in de vorm van een gebonden boekje met daarin twee cd’s: de 2019 remaster van het originele stereoalbum (+ bonus tracks) en The Great Lost Dave Davies Album in stereo (+ bonus tracks).

Het materiaal van Arthur was destijds geschreven met het oog op een televisiestuk voor Granada TV, een stuk dat het voor- en naoorlogse verleden van een Londense familie beschreef. De familie van Ray Davies stond mede model voor deze familie en de sociale observaties op Arthur waren (deels) gevoed door de emigratie van Davies’ zus en zwager naar Australië. Op het album reflecteert de hoofdpersoon, op de dag dat zijn zoon vertrekt naar Australië, over het Victoriaanse Engeland, zijn broer en zijn andere zoon die in twee oorlogen het leven lieten en de soberheid en het keurslijf van het leven van alledag. Het uiteenvallen van de familie werd door Ray Davies als metafoor voor het uiteenvallen van het Britse rijk gebruikt. Het televisiedrama Arthur zou uiteindelijk nooit worden gerealiseerd. De muziek van deze ‘pop documentaire’ was echter een lang leven beschoren.

Arthur werd voorafgegaan door de single Drivin’ een relatief vertrouwde en opbeurende song. Het uitstekende, lekker brutale en pittige Victoria (in 1988 nog door The Fall gecoverd) was de lead single en bracht The Kinks terug in de Amerikaanse hitlijst. De derde single, Shangri-La, was een indrukwekkende, caleidoscopische song en zeker een hoogtepunt in de singlesdiscografie van The Kinks: ‘Here is your reward for working so hard / Gone are the lavatories in the back yard / Gone are the days when you dreamed of that car / You just want to sit in your Shangri-la’. Met ruim vijf minuten was Shangri-La geen voor de hand liggende radiosong. Het nummer haalde dan ook niet de hitlijsten in Engeland en de VS (in Nederland overigens wel).

De songs op Arthur waren muzikaal rijk – mede door strijkers en hoorns – en zaten vol verrassende muzikale wendingen. Daar kwam bij dat Ray Davies’ zang soms anders klonk dan voorheen en Dave Davies niet vies was van wat steviger gitaarwerk. Bovendien was bassist Pete Quaife eerder dat jaar (voor de tweede keer) vertrokken. Zijn vervanger was wederom John Dalton. Het was voor een aantal fans wellicht even wennen allemaal.

Het thema van Arthur leverde een rijkgevuld en divers album op. Some Mother’s Son blikt terug op de loopgraven bij de Somme en is een meerstemmig huzarenstukje, Brainwashed heeft net zoveel energie en bravoure als Victoria terwijl het akoestische Young And Innocent Days vol nostalgie terugblikt op de jeugdjaren. Australia liet zich beluisteren als een soort langgerekte reclameslogan voor emigratie. Er zaten echter de nodige knipogen in de song. Het nummer werd in Australië op single uitgebracht maar schopte het niet ver. Mr. Churchill Says was een van de vele tracks die halverwege van kleur verschoten, ditmaal ingeleid door het geluid van een luchtalarm. Churchill was moedig in de oorlog en overwon. Na de oorlog kwam de ontnuchtering en werd hij weggestemd.

De bonustracks bij deze reissue bevatten onder meer Plastic Man, het laatste nummer dat nog met Pete Quaife werd opgenomen en volgens Ray Davies een ‘total piss take’. Gezongen met een Cockney accent stelde hij gladde hitparadepop aan de kaak. Het nummer werd een bescheiden hitje in Engeland (in Nederland haalde de single nog de zestiende plaats). B-kant King Kong is interessanter: drone-achtige psychedelische pop met een Indiaas tintje.

De tweede schijf in het reissue-boekwerk wordt gevuld door het soloalbum (eveneens in stereo) van Dave Davies dat nooit uitkwam. De jongere van de Davies broers had in 1967 een dikke solohit te pakken met Death Of A Clown maar voelde zich eind jaren zestig nog steeds prima binnen The Kinks. Hoewel hij in die periode ook nummers opnam voor een soloplaat, terzijde gestaan door de overige Kinks, had hij geen haast om het materiaal uit te brengen.

De muziek verscheen uiteindelijk pas in 2011 op het retrospectief Hidden Treasures maar wordt hier als een soort companion piece aan Arthur toegevoegd. Niet geheel onlogisch daar de songs in grofweg dezelfde periode gestalte kregen. Davies’ songs zijn steviger, ruwer en ademen iets meer folksferen. Muzikaal minder rijk dan het werk van The Kinks uit die tijd maar The Great Lost Dave Davies Album heeft een aanstekelijke energie en levenslust.

De links met het album van The Kinks zijn ook door de tracklisting overduidelijk. De song Mindless Child Of Motherhood verscheen als B-kant op de Kinks single Drivin’ en This Man He Weeps Tonight was de B-kant van Shangri-La. Het album van Davies bevat verder de singles Hold My Hand en Lincoln Country. Het bonusmateriaal wordt gevormd door de mono-versies van deze singles.

Arthur (Or The Decline And Fall Of The British Empire) is ook verkrijgbaar als dubbel-lp en als super deluxe box-set op zeven inch formaat met 4 cd’s, 4 zeven inch singles, een boek en ‘some other bits’. De cd’s bevatten de opnieuw gemasterde mono- en stereoversies van Arthur (met bonustracks), de muziek van het Dave Davies album en een verzameling demos, oefenopnamen, remixes etc. Het geheel bevat 5 nummers die nooit eerder uitkwamen en 28 niet eerder uitgebrachte ‘versies’.