×

Recensie

Alternative

02 april 2020

Read in English The Ex

The Ex

Joggers and Smoggers

Geschreven door: Dick Hovenga

Uitgebracht door: Ex Records

Joggers and Smoggers The Ex Alternative 4.5 The Ex – Joggers and Smoggers Written in Music https://writteninmusic.com

Waar hun album Aural Guerilla al een zoveelste hoogtepunt in het oeuvre van The Ex genoemd was, vond de band op dubbelalbum Joggers and Smoggers, twee jaar later verschenen, fascinerende nieuwe muzikale wegen. Ongebreidelde muzikale uitdagingen en overredingskracht, samengebald in maar liefst 34 super avontuurlijk tracks leidde tot het opus magnum van de Nederlandse band die met hun vorige, wereldwijd uitgebrachte album, al volop had laten weten landsgrenzen maar een beperkt idioom te vinden.

De muzikale opmars van het enorm productieve The Ex blijft een wonderlijke en tegelijk super enerverende. En eigenlijk ook voorspelbaar als je de band vanaf het begin goed gevolgd hebt. Vanaf hun allereerste EP All Corpses Smell The Same (1979) en eerste twee albums Disturbing Domestic Peace (1980) History Is What’s Happening (1982) was The Ex al nooit een doorsnee punkband maar zo snel als hun muzikale ontwikkeling zich vervolgens ontvouwde had niemand kunnen verwachten.

Een enorm scala aan muzikale ideeën tot fascinerende songs verwerken was de uitdaging waar de band voorstond en ruim de tijd voor nam na het verschijnen van Aural Guerilla. Weer ouderwets met Dolf Planteijdt opgenomen in diens inmiddels van Joke’s – naar ADM’s Koeienverhuurbedrijf in naam en adres veranderde studio (ADM stond voor de inmiddels tot kraakpand geworden Amsterdamse Droogdok Maatschappij). En met The Ex zelf weer terug naar vier leden: Terrie, Katrin, Luc en G.W. Sok  en een gigantische lijst aan gastbijdragen.

Joggers and Smoggers is een buitengewoon album dat zowel super avontuurlijk als onnavolgbaar is. Een album zo boordevol ideeën dat je er bij eerste beluistering volledig van achterover wordt geblazen maar, geïntrigeerd door alles wat je voorbij hebt horen komen, gelijk weer vanaf het allereerste begin opnieuw wilt horen. Composities zo ongelooflijk vrij en zonder rem erop vastgelegd dat een waar meesterwerk ontstaan is. En een meesterwerk maak je alleen als je of heel bewust weet waar je naartoe gaat of  als je eigen geniale muziekgeest zo vrij als op deze plaat gebruikt.

Zo stuiteren de songs en composities op de vier kanten die de plaat kent van de furieus intense en stormachtige punk, waar we band zo goed van kennen , naar avant-garde jazz en van (Europese) folk via noise naar door blazers gedomineerde brass-chaos. De songs en composities zijn gedrenkt in het experiment, vol in de improvisatie en bevatten tevens de eerste verrukkelijke world invloeden waar de band later veel prominenter grote indruk mee zou maken. Joggers and Smoggers is een album ook waar optimaal met soundscapes gewerkt wordt, bediend door producers Jeroen en Dolf, die een nog bijzonderder sfeer aan het album meegeven.

En alsof de band zelf al niet genoeg ideeën had en geluiden kon produceren kregen ze de hulp van hun Sonic Youth vrienden Lee Ranaldo (Tightly Stretched), Thurston Moore (Gentleman) en Kim Gordon, die hun partijen op tape aanleverden en via de telefoon (!!). Daarnaast ook de onderhand bij het Ex publiek bekende Freddie Meurkerrie op trompet, de leden van het uit Glasgow afkomstige Dog Faced Hermans, mannen van de Nederlandse Instant Composers Pool als saxofonist Ab Baars en trombonist Wolter Wierbos en nog vele gasten meer.

Jogger and Smoggers is ook een album waarbij, naast de vastgelegde bandtracks en volstrekt vrij opgenomen ‘jams turned into pieces of music’ ook stukken ingezonden muziek op tape met soundscapes aan elkaar werden geplakt en spontaan opgenomen geïmproviseerde teksten/sketches werden vastgelegd. Een album opgenomen als een collage aan muziek en als een adembenemende trip opgebouwd.

Van de (inderdaad) gehumde openingstrack Humm (The Full House Mumble) naar het energieke At The Gate, het heftige The State of Freedom, het door Dorpsoudste de Jong voorgedragen Waarom Niet (waarom eigenlijk ook niet), Shopping Street, het met Afrikaanse gitaarklanken verpakte Ask The Prisoner, verpletterende songs als Kachun-k-pschûh en Crackle Engines Vrôp Vrôp tot de vrije jazz gecombineerd met stadsgeluiden in albumafsluiter Upstairs with Picasso. Alles er tussenin/tussendoor is even gelaagd, uitzonderlijk en intrigerend.

Zoals altijd gelardeerd met politieke teksten over sociale ongelijkheid en politieke wantoestanden, die nu even wat minder prominent aanwezig zijn omdat de muziek zo alle kanten op schiet en volle aandacht verdient. We wisten van The Ex dat ze tot de meest interessante bands uit de postpunk behoren. En dat ze uit Nederland komen heeft daar eigenlijk niets mee te maken. Echt interessante muziek kent natuurlijk geen grenzen.

Met het 92 minuten durende Joggers and Smoggers, een uitermate gefocust tegelijk zalig vrij album, bewees The Ex dat hun nieuwe muzikale koers een super interessante was. Een album dat ruim 30 jaar na release nog niets aan eigenwijsheid en impact verloren heeft. Een album dat met terugwerkende kracht enorm baanbrekend is geweest en zoveel bands wereldwijd geïnspireerd heeft. Eigenlijk ongelooflijk dat Joggers and Smoggers zo weinig als meesterwerk genoemd wordt. Dat doen wij dan nu maar.

Kant A:

  1. Humm (The Full House Mumble)
  2. At the Gate
  3. Pigs and Scales
  4. Coughing
  5. Morning Star
  6. Wall Has Ears
  7. Invitation to the Dance
  8. Tightly Stretched

Kant B:

  1. Ask the Prisoner
  2. To Be Clear
  3. Gentlemen
  4. Make That Call
  5. The Buzzword Medley
  6. Shopping Street
  7. Crackle Engines Vrôp Vrôp
  8. Greetings from Urbania

Kant A:

  1. Wired
  2. Got Everything?
  3. Waarom Niet
  4. Courtyard
  5. Burst! Crack! Split!
  6. Brickbat
  7. Hieronymus
  8. Nosey Parker
  9. People Who Venture
  10. Watch the Driver
  11. Let's Get Sceptical

Kant B:

  1. Tin Gods
  2. The State of Freedom
  3. Provisionally Untitled
  4. Kachun-K Pschûh
  5. The Early Bird's Worm
  6. Catkin
  7. Upstairs with Picasso

Meer uit deze special

  1. The Ex: meer dan veertig jaar tegen de stroom in (deel 1)
  2. The Ex: meer dan veertig jaar tegen de stroom in (deel 2)
  3. Coddiwomple – The Walk & Other Stories
  4. The Ex – Disturbing Domestic Peace
  5. The Ex – History Is What’s Happening
  6. The Ex – Dignity Of Labour
  7. The Ex – Tumult
  8. The Ex – Gonna Rob The Spermbank (12 inch)
  9. The Ex – Blueprints For A Blackout
  10. The Ex – Pokkeherrie
  11. The Ex – 1936, The Spanish Revolution (dubbelsingle)
  12. The Ex – Wie Vermoordde Hans K.?
  13. The Ex – Aural Guerrilla
  14. The Ex – Joggers and Smoggers
  15. The Ex & Tom Cora – Scrabbling at the Lock
  16. The Ex & Tom Cora – And the Weathermen Shrug Their Shoulders
  17. The Ex & guests – Instant
  18. The Ex – Mudbird Shivers
  19. The Ex – Starters Alternators
  20. The Ex – Dizzy Spells
  21. The Ex – Turn
  22. The Ex – Catch My Shoe
  23. The Ex – 27 Passports
  24. 3Musketiere – Abflug
  25. The Ex – Hands Up! You’re Free (Peel Sessions)
  26. Naar Ethiopië in het spoor van The Ex (deel 1)
  27. Naar Ethiopië in het spoor van The Ex (deel 2)
  28. Terp Records: Een prachtlabel uit de koker van The Ex
  29. Getatchew Mekuria/The Ex & Guests – Moa Anbessa
  30. Mohammed ‘Jimmy’ Mohammed – Hulgizey
  31. Han Bennink & Terrie Ex – The Laughing Owl
  32. Getatchew Mekuria & The Ex & Friends
  33. G.W. Sok – Anyway…
  34. Brader Mûsikî :: Herim Kuda