Liberation, het officieel tweede album van The Divine Comedy, verschijnt in 1993, drie jaar na het debuut Fanfare For The Comic Muse, en laat een metamorfose in sound horen.

Verdwenen is de door coole Amerikaanse gitaarbands beïnvloede sound zoals die op het debuut en de daaropvolgende Timewatch EP te horen was. Liberation is in stijl en sfeer ook weer een grote stap verder dan de sound die de eerste drie songs op de Europop EP kenden.

Niets voor niets Liberation getiteld, nadat de eerste bezetting van de band na het weinige succes van het officiële debuut en de twee daarop volgende EP’s is opgeheven, is bandoprichter/zanger/gitarist/songschrijver Neil Hannon alleen over en begint hij aan een fris nieuw hoofdstuk zonder druk van medemuzikanten.

Een belangrijk daarin onderdeel is dat hij zelf weer gaat zingen nadat op de Europop EP John Allen de vocalen voor zijn rekening nam.

Liberation is het album waarop de sound van The Divine Comedy zoals wij die nu kennen zijn ware vorm krijgt. Het is ook het album waarop duidelijk wordt dat Hannon de architect van die sound van The Divine Comedy is. Hij schrijft niet alleen (weer) alle songs maar speelt deze ook allemaal zelf in. Door Neil Hannon wordt Liberation al snel het echte begin van de band genoemd.

Samen met producer Darren Ellison, die ook drums speelt op het album, duikt Hannon twaalf dagen de Fundamental studio’s in Londen om het album op te nemen. Hij wil exact zelf uitmaken hoe zijn songs moeten gaan klinken en met Ellison ernaast kan hij zijn eigen onnavolgbare eigenzinnige weg gaan. Het enige wat ze nog, in enkele songs, aan de sound toevoegen zijn viool/viola (Lucy Castle), cello (Monica Scott) en hoorn (Quintin Hutchinson).

Het levert een album op dat vol potentie zit. De teksten zijn verrassend volwassener in vergelijking met eerder materiaal, met volle verwijzingen naar het werk van Tjechov (Three Sisters), F. Scott Fitzgerald (Bernice Bobs Her Hair) en William Wordsworth (Lucy) en de muziek is veel diverser. Van de synthipop van Europop (in een volledig veranderde versie) tot volle, door klassiek beïnvloede pop als Timewatching.

Opvallend op Liberation is dat Hannon voor de songs nu niet alleen de gitaar ter hand neemt maar ook achter de piano kruipt. De fijne diversiteit in instrumentatie en de grotere zelfverzekerdheid van Hannon in zingen, ook zijn achtergrondzang is prachtig, maken Liberation sowieso al een aantrekkelijk album maar het is zeker ook de kracht van de songs en de manier van uitvoeren die het officiële debuut met overmacht overtreft.

Liberation is een mooie schatkist aan songs met toptracks als het machtige Death Of A Supernationalist (startend met een conversatie tussen acteurs Daniel Day-Lewis en Julian Sands uit de zeer succesvolle verfilming van E.M. Foster’s boek A Room With A View), I Was Born Yesterday, het geweldige Your Daddy’s Car (later nogmaals opgenomen toen Hannon een nog vollere stem had gekregen), het aanstekelijke The Pop Singer’s Fear Of The Pollen Count, het fraai melodieuze Victoria Falls (met heerlijk gedreven drums) en het wel heel pakkende Lucy.

Liberation heeft al die specifieke songkenmerken die Hannon de albums daarop volledig uitvergroot en tot grote hoogten weet te brengen. Begrijpelijk dat hij Liberation het echt begin van The Divine Comedy vindt.

Extra : De 2020 uitgave van het album, zowel vinyl als CD, kent een extra disc met veelal onuitgebrachte songs. Op deze extra disc van Liberation, die via een download te verkrijgen is, zijn dat maar liefst 20 extra tracks.

Ten eerste zijn er alle songs van het album in demo versies en het moet gezegd dat ze allen zeer de moeite waard zijn. Het blijft opzienbarend hoe Hannon in de twee jaar volgend op hun officiële debuut de Divine Comedy sound zoals we die nu kennen uitvindt. Het zijn daardoor rijke demo-opnamen. Luister toch eens naar die eerste opnamen van songs als Your Daddy’s Car, Queen of the South of die hilarische versie van The Pop Singer’s Fear Of The Pollen Count. De eerste versie van Bernice Bobs Her Hair heeft zelfs nog de sound van de Europop EP.

Daarnaast zijn er nog mooie liveversies van Three Sisters, een fijne weer helemaal andere versie van Europop met blazers en een onverwachte Hannon versie van Leonard Cohen’s Suzanne waar een gedeelte van het publiek respectloos doorheen staat te wauwelen.

Niet te versmaden is ook het ronduit geweldige Untitled Melody. Fijn zijn dan ook het instrumentale trippy Little Darlin’ en vooral I Can Think (But I Can’t Feel) die in de lijn ligt van de remake van The Rise And Fall van het eerste album op de Europop EP een Madchester remake kreeg. Erg grappig zijn dan weer de diverse beatexpressies Bontempi Beats. Ronduit hilarisch is Christmas With The Hannons.

Voorbeeldig hoe Hannon gelijk bij dit album alles wat hij geschikt vond uit zijn archieven heeft bijgesloten. Het geeft een mooi beeld van het proces waar hij vanaf debuut Fanfare For The Comic Muse en de twee daarop volgende EP’s naartoe werkte. Het geeft het officiële Liberation album een absolute meerwaarde.