Het enige wapenfeit van The Chills tussen 1997 en 2013 was een mini-album dat in 2004 nogal geruisloos voorbijgleed (Stand By). Bij velen leefde het idee dat deze fijne band geschiedenis was. Dat bleek gelukkig een misvatting. In 2013 verscheen het live-album Somewhere Beautiful en een jaar later volgde het retrospectief The BBC Sessions. Het bleken voorbodes van een periode van nieuwe energie en nieuwe creativiteit.

Scatterbrain is alweer de derde studioplaat in zes jaar tijd. Dat is op zich al een wonder. Nadat gaandeweg de jaren negentig bleek dat de veelbelovende jaren 1980-1990 geen bevredigend vervolg kenden voor The Chills, zakte creatief brein en gezicht van de band Martin Phillipps weg in een destructieve levensstijl die hem hepatitis C en uiteindelijk een levercirrose opleverde. Het is moeilijk voor te stellen bij het beluisteren van al die innemende Chills songs. Phillips overleefde deze zware crisis, terwijl velen hem al hadden opgegeven. Er volgde een documentaire: The Chills: The Triumph and Tragedy of Martin Phillipps uit 2019.

Dit nieuwe album is weer een nieuwe, ferme stap waarmee Phillipps de ellende verder achter zich laat. Zoals gezegd, het is alweer de derde plaat in zes jaar. En de samenstelling van The Chills – het aantal muzikanten dat ooit deel uitmaakte van de band ligt ergens tussen de 30 en 40 – is al ruim tien jaar opvallend stabiel. Dat betaalt zich uit op Scatterbrain, wellicht het beste album van de laatste drie.

De singles You’re Immortal en albumopener Monolith zijn fraaie visitekaartjes: eerstgenoemde is een fraaie, donkere, gedempte popsong met een subtiele dosis dramatiek. Monolith is een sfeervolle uptempo song die een zweem van oeroude heidense rituelen in zich draagt. Een even pakkende als intrigerende opener.

‘Do the years fly by? … Only when you’re counting’, horen we op Hourglass, een schilderachtig miniatuurtje waarvan de band er al flink wat heeft gemaakt door de jaren heen. De eerlijkheid, nederigheid en integriteit van Destiny is ook kenmerkend voor Martin Phillipps, een songschrijver die zich nooit sterker of groter voordoet dan hij is en onzekerheid over de toekomst niet wegstopt.

Met het ontwapenende poppareltje Little Alien nemen we even afstand van Phillipps’ persoonlijke beslommeringen, om met Safe And Sound vanaf de bank de nachtelijke buitenwereld gade te slaan. Een verwijzing naar coronatijden. Hierna pakt de band op de laatste drie songs weer wat steviger uit. Is de met trompet verrijkte uptempo song Worlds Within Worlds nog fijn bedwelmend, de titelsong van het album is confronterender: donkere, noisy sferen, een robuust karakter en een abrupt einde. De synths van The Walls Beyond Abandon geven hierna weer lucht.

Scatterbrain klinkt vertrouwd en voelt als een warm bad. Maar dat laatste komt ook door de weelderige productie en rijkere, gevarieerde arrangementen die The Chills hier laten horen. Zonder de vorige vier albums te kort te doen voelt deze plaat toch nog het meest als de gedroomde opvolger van Submarine Bells uit 1990. Soft Bomb (1992) bijvoorbeeld was prima, maar kende een nogal lange tracklisting. Met tien songs houden Phillipps c.s. het op Scatterbrain korter. En dat levert een sfeervol popalbum met diepgang op dat geen minuut te lang duurt.