Dat de bij fans en ‘kenners’ geliefde Texaanse artiest, schrijver en beeldend kunstenaar Terry Allen niet veel bekendheid geniet is nog steeds eeuwig zonde. Maar dat de man en zijn band ook tegenwoordig nog relevant zijn bewees Just Like Moby Dick in 2020, een bevreemdend conceptalbum over Moby Dick, vampiers, spiritualiteit en Amerikaanse familie perikelen. Dan is het maar goed dat platenlabel Paradise of Bachelors er een missie van maakt om ook de oude pareltjes uit de vergetelheid te trekken.

Nu zijn zowel Smoking the Dummy als Bloodlines aan de beurt: releases die voorheen vooral te krijgen waren op een erg slecht klinkende cd compilatie uit 1997. De albums vallen vooral op omdat voor het eerst The Panhandle Mystery Band genoemd wordt in de artiestennaam. Een band die niet zo mysterieus is als het klinkt: bandleden van snaarmuzikant en producer Loyd Maines (The Maines Brothers band) en multi-instrumentalist Joe Ely (hier op harmonica – The Joe Ely Band) zijn vertegenwoordigt en dan heb je met recht de Texaanse top te pakken – ook spelend met mensen als Guy Clark, Bruce Springsteen en later zelfs Uncle Tupelo.

Smoking the Dummy verkreeg zijn bevreemdende titel door een al even gek verhaal rondom zijn zoon Bukka, wie nu zelf sessiemuzikant is tegenwoordig en een eigen opnamestudio runt. Destijds wilde hij buikspreker worden. Zo gezegd zo gedaan, Terry gaf Bukka een pop en trok het de meest foute kleren aan). Toen Terry ringetjes sigarettenrook richting de pop blies zij zoonlief: “You are smoking the dummy”. Toch klinkt het op dit album allemaal niet zo mystiek, gelaagd, sociaalkritisch of literair als we van Allen zijn gaan verwachten.

Opener Heart of California (For Lowell George) laat er geen gras over groeien en knalt er in met furieuze pedal steel, gitaren, donderende drums en de raspende stem van Allen. Dat de bluesy truckersong sterk doet denken aan Little Feat is geen toeval, diens oprichter en Allen’s vriend Lowell George overleed rond de opnames. Of het nu zo bedoeld was of niet, zijn invloed blijft op een groot deel van het album te horen. Is het niet door de agressieve pedal steel klanken, dan wel het feestelijk genre-hoppen dat zowel dit album als Little Feat gemeen hebben.

Als je dan denkt dat we lekker op stoom zijn wordt bij opvolger Cocaine Cowboy finaal het roer omgegooid met een piano deuntje dat herinnert aan de stille films van de jaren ’20, waar Allen zijn country satire over de rol van drank en drugs binnen Amerika overheen gooit. Zo clownesk als die track wordt het nooit meer, maar dat je tegen een onverwachte wending moet kunnen staat wel vast. Zo gaat de ludiek verhalende country over Jezus en Maria van Whatever Happened to Jesus (and Maybeline)? opeens over op een rauwe boogie cover van, ja je raadt het al: Chuck Berry zijn lied Maybeline.

Maar dat het ook serieuzer kan bewijst de verhalend neerwaartse spiraal in Helena Montana, met een prachtige rol van saxofoon en een grotere focus op zijn meer emotionele singer-songwriter kwaliteiten. Een emotie die voornamelijk nog naar voren komt op afsluiter The Lubbock Tornado (I Don’t Know), dat stevig rockt en ondertussen de hardnekkige geruchten rond de Lubbock Tornado van de jaren ’70 behandelt.

Stijlvast wordt het eventjes op de helft van het album met het gezellige tex-mex lied Texas Tears, waarbij later op het album vooral opvalt hoe veel overlap er is tussen tex-mex en cajun – voor een buitenstaander dan toch. De grote focus op viool en piano boogie zit namelijk in beide stijlen. Zo bewijzen vooral Cajun Roll en Feelin Easy, maar ook de New Orleans pianoballad van Red Bird valt niet uit de toon.

Zo is Smoking the Dummy vooral een heerlijk veelzijdig album geworden met vleugjes country, folk, cajun, tex-mex, blues, boogie, rock, jazz, funk en nog veel meer. Waar daarnaast die ode aan Little Feat altijd te horen is. Echt een muzikaal knallende ‘feestplaat’ van een band vol topmuzikanten die elkaar goed aanvullen en er tegelijk de grootste lol aan beleven.

Nooit strak gespeeld, alles rammelt lekker, bizarre of flauwe humor wordt niet geschuwd en op sommige tracks is zelfs te horen dat Terry een borreltje te veel op heeft. Kortom, chaos in het gareel gehouden door muzikale klasse. Dat het tekstueel voor een keer wat minder complex is valt haast niet op. Sterker nog, het had hier niet gepast. Heerlijk!