De Stereophonics lijken met hun achtste album een nieuwe fase in te gaan; de muziek op Graffiti On The Train is verfijnder en filmischer dan voorheen. Dat laatste komt vooral door de strijkersarrangementen van David Arnold die hier en daar opduiken. Na hectische jaren vol tournees en met elke twee jaar een nieuwe plaat heeft de band hoorbaar de tijd genomen voor de volgende stap.

Het is alweer bijna vijftien jaar geleden dat Nederland op grotere schaal kennismaakte met de Stereophonics via de leuke indierocksingle Pick A Part That’s New en een optreden in een afgeladen Melkweg. In Groot-Brittannië waren de Welshmen al wat bekender en zou de band uitgroeien tot een stadionband die tussen 1998 en 2006 maar liefst 11 top 10-hits scoorde. Dankzij nummers als Mr. Writer, Have A Nice Day, Madame Helga, Maybe Tomorrow en Dakota bleef de band jarenlang aan de top. Na de puntige electropop/rock van laatstgenoemde was het gedaan met de grote hits.

De muziek van de Stereophonics was door de jaren heen zwaarder geworden en de spierballenrock met bijbehorend imago was geen onverdeeld succes. Dat deed niets af aan het feit dat de groep inmiddels enorm gelouterd was geraakt en, zoals gezegd, voor grote menigtes bleef spelen. In 2010 stond de band in de Heineken Music Hall en wist met een stevige show nog steeds te overtuigen. Het Greatest Hits-overzicht uit 2008 werd ook nog dubbel-platina aan de andere kant van de Noordzee. Toch leek de band de laatste jaren wat in de vergetelheid te raken.

In 2010 werden Kelly Jones c.s. bovendien opgeschrikt door de dood van hun uitbundige ex-drummer Stuart Cable. De schaduw van hun voormalige bandgenoot, die slechts 40 jaar werd, lijkt over dit relatief donkere nieuwe album heen te hangen. Graffiti On The Train is contemplatiever dan voorgaande platen van de Stereophonics en de gitaren maken geregeld plaats voor toetsen en strijkers.

Het levert een album op waar de band op voort moet kunnen borduren, een plaat die nieuwe perspectieven opent en die de heftige rock-‘n-roll maar mondjesmaat toelaat. De overtuigende opener We Share The Same Sun is nog wat bluesy maar kent mede door de toetsen een melancholieke zweem die het nummer omhoog tilt. In A Moment – de single uit 2012 – wisselt zwierige passages af met meer mechanische en is een andere geslaagde exponent van de Stereophonics anno 2013. Dat geldt ook voor Take Me, met zijn zoet klinkende gastvocaliste; een donkere en sfeerrijke track. Het is even wennen misschien maar waarom zou je op je achtste plaat nog hetzelfde willen doen als op je voorgaande drie albums?

Het nieuwe geluid komt zoals gezegd voor een deel op rekening van violen. Het in strijkers gedrenkte titelnummer met zijn progrock-achtige gitaarsolo is even wennen maar het eindoordeel kan niet anders dan positief zijn. Verderop kan de jachtige maar elegante uitloop van het verrassende Violins And Tambourines met wat fantasie zo onder een politiefilm gelegd worden.

Rocken kunnen de Stereophonics nog steeds: Catacomb, met zijn strakke motoriek, spuugt het snelle leven weer even met ouderwets venijn uit. Roll The Dice bevat de nodige dramatiek maar kent ook een paar stevige climaxen en de nieuwe single Indian Summer rockt dan wel niet, hij klinkt wat minder ver van huis dan sommige eerder genoemde songs. Een veilige, maar ook logische single. De titel lijkt symbolisch voor de fase waarin de band is beland. Met Graffiti On The Train leveren de Stereophonics, vier jaar na Keep Calm And Carry On, een sfeervolle en genietbare plaat af die getuigt van een nieuw begin voor de band.