×

Recensie

Jazz

11 mei 2013

Stanley Clarke – The Complete 1970's Epic Albums

The Complete 1970’s Epic Albums Collection

Geschreven door: Ron de Joode

Uitgebracht door: Sony Music Entertainment

The Complete 1970’s Epic Albums Collection Stanley Clarke Jazz 4 Stanley Clarke – The Complete 1970’s Epic Albums Collection Written in Music https://writteninmusic.com

Wie het heeft over 70’s jazzrock komt altijd uit bij John McLaughlin’s Mahavishnu Orchestra, Joe Zawinul’s /Wayne Shorter’s Weather Report en Chick Corea’s Return To Forever. Bij zowel het ontstaan van de jazzrock als de belangrijkste bands die deze stroming vertegenwoordigden wordt – zoals als algemeen bekend mag worden verondersteld – Miles Davis’ baanbrekende album Bitches Brew gezien als de oorzaak van deze enkele jaren later zo verguisde jazzafsplitsing, waarbij electronica zo’n hoofdrol speelde. Tot ergernis van de puristische jazzliefhebber, want die mensen vonden jazzrock synoniem aan wansmaak en een algehele verkrachting van de jazz. Desalniettemin mag de invloed jazzrock op andere muziekstromingen behoorlijk worden genoemd. Zeker wanneer het gaat om de virtuositeit, de instrumentbeheersing en vingervlugheid van de snarentrekkers. Nog steeds worden jonge muzikanten geïnspireerd door datgene dat ergens in de 70’s plaatsvond in de States.

Het hoogtepunt van de jazzrock lag ergens tussen 1972 en 1978, waarin een behoorlijk aantal later als legendarisch geroemde albums verschenen. Albums, die ruim veertig jaar later soms behoorlijk en af & toe de tand des tijds goed hebben weten doorstaan, maar nog steeds interessant zijn om ontdekt te worden door nieuwe generaties muziekliefhebbers.

Platenmaatschappijen wakkeren die behoefte nog eens wat aan door te komen met allerlei boxsets, die soms complete discografieën bevatten en die veelal voor veel geld van eigenaar verwisselen. In wat in die dozen wordt gestopt varieert nogal. De ene keer is het een overkill aan krakkemikkige opnames, demo’s en ander freaky materiaal dat niet voor niks zo lang op de plank is blijven liggen of gaan de discs vergezeld van allerlei prullaria, waar niemand op zit te wachten. De andere keer is de inhoud soms zo karig, dat het nut van het uitbrengen een groot vraagteken en mysterie is: vooral die doosjes, waar geen enkele lijn is te herkennen en informatie totaal ontbreekt. Het blijft dus iedere keer maar weer een verrassing waar platenmaatschappijen mee komen als dergelijke boxsets worden uitgebracht.

Sony’s Legacy is één van die labels die heel veel reissues uitbrengen. Dat is ook niet vreemd, want het label heeft een enorme backcatalogue, die te pas en te onpas opnieuw kan worden uitgebracht. Doorgaans zijn de Legacy releases goed van (geluids)kwaliteit, maar ook bij dit label is het raadzaam om altijd de credits goed te bestuderen of de opnames van goede kwaliteit zijn. Maar nog beter is om het te beluisteren. Want het meest interessant zijn die uitgaves, waar de opnames opnieuw afgestofd zijn en de geluidskwaliteit is zoals dat moet zijn.

Sinds enige tijd brengt Legacy boxsets uit van artiesten die voor de labels waar Sony Music Entertainment de rechten over heeft hele collecties albums hebben opgenomen. Vaak bevatten deze boxsets titels die soms al lang niet meer verkrijgbaar zijn of enkel via japanse import en voor  veel yen’s van eigenaar verwisselden. Nu kan met één aankoop de collectie aangevuld worden met essentiële albums. De afgelopen jaren zijn er in deze serie al een behoorlijk aantal van deze boxsets verschenen, waarvan sommige niet altijd even gemakkelijk te verkrijgen zijn. En dat is soms onbegrijpelijk, want Legacy heeft in deze serie enkele onmisbare en essentiële boxsets uitgebracht, waarbij het muzikale spectrum ligt tussen jazz, pop en rock.

Hoogtepunten in de tot nu uitgebrachte titels zijn de complete collections van Earth, Wind & Fire (16 discs!), Return To Forever (4 discs), Weather Report (12 discs), ELO (11 discs), Miles Davis (70 discs!!), Brecker Brothers (8 discs), Bill Withers (9 discs) en Dave Brubeck (19 discs). Sommige van deze releases zijn niet in Europa uitgebracht, maar daar gaat verandering in komen, want steeds meer van deze toptitels worden nu eindelijk ook in dit continent uitgebracht.

Eén van die boxsets die al sinds 2011 (!) via de importkanalen tegen soms absurde prijzen verkrijgbaar was, maar nu eindelijk ook een Nederlandse release krijgt is The Complete 1970’s Epic Albums Collection van bassist Stanley Clarke. En voor Epic/Nemperor maakte Stanley Clarke tussen 1974 en 1979 vijf albums, waarbij als bonus ook nog het pas in 1991 uitgebracht livealbum met opnames uit 1976-1977 is bijgevoegd. Het enige album dat ontbreekt is Clarke’s debuutalbum Children Of Forever dat op Polydor verscheen en waarmee dus meteen de reden is genoemd waarom deze titel ontbreekt.

Stanley Clarke behoort samen met Weather Report’s Jaco Pastorius tot de meest invloedrijke basgitaristen van de 70’s en heeft massa’s mensen aangespoord om het instrument te gaan bespelen. Beide heren waren niet enkel het voorbeeld voor allerlei anonieme Stanley- en Jaco-wannabes, maar ook voor een hele nieuwe generatie, bekend geworden bassisten, zoals Mark King, Victor Wooten en Marcus Miller om maar eens een paar namen te noemen. Clarke en Pastorius hadden elk hun eigen basstijl en liepen elkaar niet voor de voeten. De betekenis van Stanley Clarke is op zijn Epic/Nemperor-albums dan ook goed te beluisteren, aangezien alle grote klassiekers van hem in deze box te vinden zijn.

Terwijl Clarke nog gewoon in Return To Forever speelde, startte hij parallel hieraan zijn solocarrière. Op zijn debuutalbum Children Of Forever (1973) spelen dan ook zijn RTF-collega’s. Zijn Epic/Nemperor-discografie start in 1974 met het titelloze tweede album dat, gekenmerkt wordt door ferme snarenplukkerij. Stanley Clarke laat er geen misverstand over bestaan: zó behandel je een basgitaar gespeeld en niet anders. En terwijl Return To Forever steeds elektrischer werd, had dat ook zijn weerslag op Clarke’s solowerk en ging zijn jazzrock ook meer rock dan jazz bevatten. Instrumentbeheersing op het allerhoogste niveau en veelal complexe composities. De opener Vulcan Princess laat er geen gras over groeien: een nummer vol basvuurwerk, snerpende gitaren en wisselende tempi. Wiskundig materiaal voert de boventoon en vergt de muziek nogal wat van de luisteraar. Het funky Lopsy Lu blijkt later een Clarke-klassieker en klinkt het basspel op dit nummer nog steeds up-to-date. In het ambititieuze Spanish Phases For Strings & Bass en Life Suite wordt de bassound geplaatst in een orthodoxe omgeving met allerlei strijkers. Zonder dat het gladslijperij wordt. En met Stanley Clarke deelt de bassist op zijn nieuwe label meteen een mokerslag uit.

De opvolger Journey To Love (1975) borduurt voort op zijn voortganger en opent sterk met een andere Clarke-classic: Silly Putty, dat een kruising is tussen p-funk en de Headhunterssound van Herbie Hancock. Met medewerking van zwaargewichten als John McLaughlin, Chick Corea, Steve Gadd, George Duke, David Sancious en Jeff Beck is er weer heel veel muzikale spierballenpatserij in huis gehaald. En nog steeds werd er op schoolpleinen gescoord als er werd gezegd dat de nieuwste LP van Stanley Clarke aan de collectie was toegevoegd, want dan had je verstand van muziek was toen de perceptie. Andere hoogtepunten: Hello Jeff en het 14 minuten durende Concerto for Jazz/Rock Orchestra. En nog steeds waren voldoende paralellen te trekken tussen zijn muzikale benadering en de aanpak zoals Return To Forever die voorstond.

Er terwijl in hetzelfde jaar het debuutalbum van die andere basspelende legende – Jaco Pastorius – verschijnt, is Clarke al toe aan zijn vierde album: School Days. En scoort hij met dit album dik in de pop- en jazzlijsten. En opnieuw is er een Clarke-standard aan boord: titelnummer School Days is een tegelijktijd toegankelijk en freaky eredivisie-jazzrock en is deze track sturend in Clarke’s verdere carrière. En met het relax wegtikkende Quiet Afternoon, het op latinritmes gefundeerde The Dancer en het compacte en strakke Hot Fun bevat School Days een partijtje stoere tracks. Alhoewel Pastorius het compositorisch wint van die lange slungel uit Philadelphia behoren beiden in die periode tot het beste wat er op jazzrockgebied is te krijgen.

En twee jaar later is het weer tijd voor nieuw werk. Return To Forever had in 1977 het voorlopig laatste studioalbum uitgebracht (Musicmagic) en stond even op apegapen. Clarke kon zich vervolgens helemaal richten op zijn solocarrière en Modern Man was het eerste album na de split van Return To Forever. Vergeleken met de voorgaande albums is Modern Man een halfslachtig gebeuren geworden: vocale nummers (het sleazy en best wel aardige Slow Dance, de slaapverwekkende composities He Lives On en Got To Find My Own Place waarin Clarke laat horen géén zanger te zijn) worden afgewisseld met instrumentale tracks (het pittige More Hot Fun en het van Return To Forever bekende Daylight en het gierende Rock’n Roll Jelly). Een album waar Clarke óf even de weg kwijt is óf zich aan het doorontwikkelen is. Het komt in elk geval niet helemaal uit de verf.

De boxset bevat nog twee albums met live-opnames: het uit 1979 stammende I Wanna Play For You en het pas in 1991 uitgebrachte, maar in 1976-1977 opgenomen Live. Beide albums hebben overlap in de vorm van School Days en Quiet Afternoon. I Wanna Play For You was oorspronkelijk een dubbelalbum waarop live-opnames en nieuwe studiotracks te vinden zijn. Op de tot nu toe verschenen CD-versies van de LP ontbraken drie nummers, omdat de dubbelaar op één schijfje werd geperst en er dus ruimte te kort was. Dat euvel is nu verholpen, want I Wanna Play For You is netjes geperst op twee CD’s en loopt de tracklisting weer synchroon zoals die op de oorspronkelijke vinylversie was  te vinden.

De livetracks kenmerken zich weer door veel instrumentale speedjazzrock, terwijl Clarke in de nieuwe studionummers aan het experimenteren gaat met een vreemde vorm van R&B en funk. Het titelnummer is een geile basstrack, Together Again melancholische jazzmuzak en wordt in het reggae-achtige Jamaican Boy driftig uit eigen werk geciteerd. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het nog immer fantastische Grattitude van Earth Wind & Fire (1974), waar eveneens afwisselend live- en studio-opnames zijn te vinden, komt het bij I Wanna Play For You niet echt lekker van de grond. De verschillen in sfeer zijn hiervoor te groot. Clarke is ook op dit album nog aan het zoeken of zijn muziek nu minder rock, wat jazz of meer funk moet gaan bevatten. Pas op de opvolger (niet te vinden in deze box) Rock, Pebbles & Sand lijkt de funk het te winnen van de rock en kenmerken de muziek die Clarke in 80’s maakt zich vooral door een steeds funkier wordende aanap, zonder eigenlijk een funkateer te worden. Hij blijft een vreemde relatie houden met de funk.

Live 1976-1977 is het zesde album dat is te vinden in het doosje en wat meteen opvalt is de geluidskwaliteit van deze schijf: een hele vette sound en dat is opvallend, aangezien het opnames betreft die meer dan dertig jaar oud zijn. Live 1976-1977 is lange tijd erg moeilijk verkrijgbaar geweest en enkel hierom is de aanschaf van deze box hierdoor al bijna gerechtvaardigd. Alle knallers komen voorbij: School Days, Lopsy Lu, Silly Putty, The Magician (RTF) en Vulcan Princess hebben een duidelijk toegevoegde waarde ten opzichte van de studioversies. Een album vol hoogtepunten en goed dat Sony dit album heeft toegevoegd aan deze boxset.

Stanley Clarke’s Complete 1970’s Epic Albums Collection is door het bot genomen een zeer genietbare box, waarbij niet ieder album van voor tot achter boeiend is, maar laat in alle finesses horen waarom Clarke algemeen gezien wordt als één van de meest invloedrijke (elektrische) bassisten van zijn tijd en nu nog steeds kan teren op datgene wat hij in de 70’s voor elkaar heeft gebokst. Vergeleken met andere jazzrock-acts koos Clarke meer de rockkant en schuwde hij enige vorm van bas-egotripperij niet. Hij etaleerde graag hoe snel en hoeveel noten hij uit die bas kon halen. Desalniettemin is zijn legacy best wel indrukwekkend en wie nog kennis moet maken met Clarke doet er goed aan om deze box aan te schaffen. Mooi verzorgd, een goede geluidskwaliteit en een prettige prijs maken van The Complete 1970’s Epic Albums Collection één van die essentiële aankopen in de behoorlijk drukke markt van reissues.

Tracklisting The Complete 1970’s Epic Albums Collection:

CD 1: Stanley Clarke

  1. Vulcan Princess
  2. Yesterday Princess
  3. Lopsy Lu; Power
  4. Spanish Phases for Strings and Brass
  5. Life Suite—Part 1
  6. Life Suite—Part 2
  7. Life Suite—Part 3
  8. Life Suite—Part 4

CD 2: Journey to Love

  1. Silly Putty
  2. Journey to Love
  3. Hello Jeff
  4. Song to John (Part I)—Dedicated to John Coltrane
  5. Song to John (Part II)—Dedicated to John Coltrane
  6. Concerto for Jazz/Rock Orchestra

CD 3: School Days

  1. School Days
  2. Quiet Afternoon
  3. The Dancer
  4. Desert Song
  5. Hot Fun
  6. Life is Just a Game

CD 4: Modern Man

  1. Opening (Statement)
  2. He Lives On (Story About the Last Journey of a Warrior)
  3. More Hot Fun
  4. Slow Dance
  5. Interlude: A Serious Occasion
  6. Got to Find My Own Place
  7. Dayride
  8. Interlude: It’s What She Didn’t Say
  9. Modern Man
  10. Interlude: A Relaxed Occasion
  11. Rock ‘n’ Roll Jelly
  12. Closing (Statement)

CD 5 / CD 6: I Wanna Play For You

  1. Rock ‘n’ Roll Jelly
  2. All About
  3. Jamaican Boy
  4. Christopher Ivanhoe
  5. My Greatest Hits
  6. Strange Weather
  7. I Wanna Play for You
  8. School Days
  9. Quiet Afternoon
  10. Together Again
  11. Blues for Mingus
  12. Off the Planet
  13. Hot Fun Closing

CD 7: Live 1976-77

  1. School Days
  2. Lopsy Lu
  3. Quiet Afternoon
  4. Silly Putty
  5. Dayride
  6. Bass Folk Song No. 3
  7. The Magician
  8. Desert Song
  9. Vulcan Princess


  1. Rock 'N' Roll Jelly (Live)
  2. All About
  3. Jamaican Boy
  4. Christopher Ivanhoe
  5. My Greatest Hits (Live)
  6. Strange Weather
  7. I Wanna Play for You
  8. Just a Feeling
  9. The Streets of Philadelphia