Rush
Permanent Waves (40th Anniversary)
Sommige muzikale momenten blijven magisch. Steeds opnieuw. Dat was en is zeker zo met het openingsnummer van Permanent Waves, The Spirit Of Radio. De openingsriff van Alex, of je meegenomen wordt in een almaar verder draaiende muzikale spiraal, dan het invallen van Geddy op bas en Neil op drums, het weer in het lood trekken van de muziek én dan eindelijk is het nummer onderweg. De stem van Geddy die voor velen een breekpunt is, is voor de Rushliefhebbers thuis komen. Die stem zingt de openingszin: “Begin the day with a friendly voice, a companion unobtrusive”. De stemming is gemaakt. Op de tours dat het nummer de openingstrack was, wist je bij voorbaat al dat het een geslaagde avond werd. Ook op de avonden dat Rush niet opende met Spirit kwam het, op handjevol concerten na, altijd in de setlist voor. Gek is dat niet: geweldige partijen van de drie mannen, bas, toetsen, drums en die geweldige gitaar van Alex. Het nummer is compact maar er gebeurt heel wat in slechts vijf minuten.
Vijf minuten. Is dat de Rush van de lange epische nummers? Is dat de band die tempowisselingen hoog in het vaandel heeft staan? Jawel, dat is exact dezelfde band. In de jaren dat de band actief was, zat de band niet stil, ook niet in haar muzikale ontwikkeling. De band was zich bewust van de brede muzikale omgeving en was ook niet te beroerd om invloeden van buitenaf in haar muziek door te laten klinken. Je hoort het al in dit openingsnummer: de reggae invloeden klinken er in door.
De band had al laten horen dat ze ook kortere pakkende nummers konden schrijven, dat bewezen nummers als A Passage To Bangkok, Something For Nothing (op 2112), Closer To The Heart en Cinderella Man (op A Farewell To Kings) wel. Maar een album waar de compactheid overheerste? Die stap zette Rush voor de eerste keer met Permanent Waves. De band slaagt er wonderwel in met dit album om compactheid te koppelen aan pakkende nummers en vindt zijn eigen weg om de nummers onmiskenbaar van de Rushsound te voorzien: drumpartijen die nooit slechts achter de muziek aankomen, maar die zowat een compositie op zich vormen, zeer goed aanvullende toetsenpartijen naast op dit album de centrale rol voor Alex Lifeson. Hoewel Alex zich steeds meer richt op ondersteuning van de liedjes mag hij hier ook een aantal keren heerlijk er op los soleren. Het eerste nummer laat dat al horen. En ja, hebben de heren hier nu echt een verwijzing naar Simon & Garfunkel in verstopt of lijkt dat maar zo?
Freewill is ook al zo’n tour de force waar de band slechts net iets meer dan vijf en een halve minuut voor nodig heeft. Mooi hoe de sound van de toetsen contrasteert met de slagpartijen van Alex. Het drumwerk van Neil Peart is hier ook weer zo waanzinnig gaaf en met fantastische timing gespeeld dat je er zowat stil van wordt. En dan, net na de grens van drie minuten, wordt het nummer min of meer stil gelegd en pompt Geddy er met zijn bas op los, dan samen met Alex die hier echt een solo speelt alsof zijn leven ervan af hangt. Neil houdt het geheel bij elkaar en brengt de band tot rust even na de vier minuten. Helden! Dat waren ze destijds zeker.
En dan moet het mooiste van Permanent Waves nog komen. De openingsklanken van Jacob’s Ladder hebben ook al zo’n magie. Geddy op bas en toetsen, de accenten van Alex, het staccato drummen van Neil. Er hangt iets dreigends in de lucht. En juist daar gaat het om. Hoe een natuurfenomeen zich aan onze ogen kan voltrekken, de donderende wolken, het onweer en hoe, tussen al dat geweld, een ogenschijnlijke trap van licht er soms doorheen kan schijnen. Klaar om je naar de hemel te voeren. De eerste keer dit horen én de impact die de gezamenlijke sound had: open mond. Genesis en Yes en alle andere grootheden hadden het nakijken: met meer muzikanten én meer specialisten daarbij konden ze ook wel erg sfeervolle muziek maken, zeker. Maar zo expressief, zo to the point, zo je erbij betrekkend als Rush, dat deden die andere grootheden niet. Dat was veel indirecter. En hoe geweldig Bruford en Collins ook konden drummen: Neil Peart waren zij niet. En zo moest ook Chris Squire eraan geloven, Geddy voor mij de meer complete bassist en op gitaargebied deden de beide Steve’s voor het gevoel toch zeer onder voor Alex. Door de jaren heen nuanceerde dat beeld weliswaar enigszins, maar de impact van het Canadese trio en hoe ze met elkaar tot zo’n geweldige muziek konden komen, dat blijft fascinerend.
Entre Nous werd zomaar plots een lied over relaties. Pakkend en tegelijkertijd ook weer met de nodige afwisseling. Datzelfde geldt voor het erna volgende nummer, Different Strings. Voor de verandering met een tekst geschreven door Geddy. Klein, mooi. Om van te genieten. Een mooie aanloop naar de uitsmijter van het album, Natural Science. Bijna tien minuten Rush perfectie. Een nummer dat gelukkig ook later weer door de band werd opgepakt bij live shows. Als je het album tot hier hebt beluisterd én je wilt nog even de oerwortels van Rush horen, dan is dit verplichte kost. Hier gebeurt het allemaal!
Deze heruitgave laat het, vanzelfsprekend, niet bij slechts het opnieuw uitbrengen van het album. Je kunt meerdere varianten ervan aanschaffen. Een 2-cd-set, een 3-lp-set of een set met zowel de cd’s als met de lp’s. En dan nog allerlei leuke extra’s, zoals het tourboek van Permanent Waves, replica backstage passen, een poster, kopieën van handgeschreven teksten van Neil. Je kent dat wel: een schatkist voor de liefhebber. Welke versie je ook kiest, de extra cd’s of lp’s bieden opnames van de Permanent Waves tour. En man, wat een geweldige opnamen zijn dat! De band speelde zowel oude krakers als Beneath, Between & Behind en By-Tor & The Snow Dog, het geweldige A Passage To Bangkok (let eens op wat Neil hier allemaal met de percussie doet), The Trees, een uitvoering van beide delen van Cygnus X-1 en natuurlijk komt ook Permanent Waves zelf aan bod. Het was mooi geweest als het een integraal optreden van de band was, maar qua sfeer en beleving voel je, voor diegenen die het gelukkig mee mochten maken, weer hoe geweldig Alex, Geddy en Neil live klonken en wat een energie en passie de mannen met elkaar deelden. Met deze zeer fraaie heruitgave doet de platenmaatschappij de band en ook de nagedachtenis van Neil alle eer aan. Een prachtige nieuwe uitvoering van het oorspronkelijke album en live opnamen om je vingers bij af te likken. Het is heerlijk om ‘the professor on the drumkit’ nog een keer als vanouds te horen vlammen. Een zeer, zeer geslaagde heruitgave. Goed, een minpuntje dan, de hoes had niet per se niet om een nieuwe uitvoering gevraagd: die was juist buitengewoon iconisch.