De Russische schrijfster Ayn Rand heeft een enorme invloed op het denken in Noord-Amerika gehad. Haar boek Atlas Shrugged is na de bijbel zelfs het meest verkochte boek in de Verenigde Staten en heeft tot op de dag van vandaag grote invloed op het politieke denken. Haar novelle Anthem inspireerde Rush tot het maken van het conceptalbum 2112. De muzikanten waren in 1976 nog jonge, vrijzinnige knapen die geïnspireerd waren door utopische wereldbeelden. Vooral drummer Neil Peart was gefascineerd door de denkbeelden van Rand. Het titelnummer dat destijds heel kant A van de elpee besloeg, is geheel gewijd aan een zeer liberale toekomstmaatschappij. Muzikaal is het 20 minuten durende epos minstens zo ambitieus. Het bestaat uit zeven stukken Overture, The Temples of Syrinx, Discovery, Presentation, Oracle: The Dream, Soliloquy en Grand Finale. Na het intro gaan de Lee, Peart en met Lifeson meteen los op het imposante The Temples Of Syrinx, daarna wisselen harde en ingetogen stukken elkaar af om af te sluiten met Soliloquy en een knallende finale. De dynamiek is prachtig, het compositorisch vernuft nog steeds indrukwekkend, het bas- en drumwerk meesterlijk en de solos van Lifeson zijn top. Vocaal is en blijft Rush echter een harde dobber. Lee doet echt zijn best, maar zal toch menig luisteraar op de kast jagen met zijn Donald Duck on helium vocalen. De nummers op wat vroeger kant B was zijn compacter en toegankelijker, maar niet minder fraai. A Passage to Bangkok en Something for Nothing zijn steengoede rocknummers terwijl de mellotron Tears net dat beetje extra geeft.

2112 was een make-or-break album voor Rush nadat het trio zich had vergaloppeerd met hun veel te ambitieuze derde album Caress Of Steel. De druk stond er dus op en het resultaat is een plaat waarover nu nog wordt gesproken. Het werd het keerpunt in een lange carrière van de Canadese band die zichzelf bleef vernieuwen en in tekstueel opzicht een voorbeeld was voor vrijwel alle bands in het rockgenre. 2112 behoort samen met albums als Moving Pictures, Counterparts en Clockwork Angels tot het beste wat de Canadese muziekscene heeft voorgebracht.

In 2016 was het 40 jaar geleden dat dit grensverleggende album verscheen. Tijd voor een 40th anniversary edition dacht de platenmaatschappij. Voor de bonus CD dook men in het archief voor wat onuitgebrachte liveopnamen en benaderde men hedendaagse muzikanten voor cover versies. Dat leverde een wisselvallig resultaat op. Alice In Chains versie van Tears is fraai, maar Dave Grohl en co bakken er niet veel van op Overture. Steven Wilson maakt van The Twilight Zone een fraai rustpunt, maar de bijdrage van Jacob Moon trekt het niveau weer naar beneden.

Een stuk leuker is de DVD met (zwartwit) beelden van het concert dat Rush gaf in december 1976 in New Jersey. Naast 2112 zien we ook uitvoeringen van krakers als Bastille Day en Lakesake Park. Oei, oei wat een broekies waren het toen nog, maar wel leuk dat er überhaupt beeldmateriaal van die periode is gevonden. Helaas is Rush met pensioen zodat we het voortaan met archiefbeelden zullen moeten doen. Anders dan met Space Odyssey 2001, Terminator Judgment Day of Back To The Future II is het jaar 2112 te ver weg om te constateren of men het bij het rechte eind had. Ik voorspel dat 2112 nog vaak rondjes zal draaien op menig platenspeler en cd speler tot het bewuste jaar is aangebroken.

Tracklisting:  2112 – 40th anniversary edition

Disc 1:

1. I. Overture  II. The Temples of Syrinx  III. Discovery  IV. Presentation  V. Oracle: The Dream  VI. Soliloquy  VII. Grand Finale
2. A Passage to Bangkok
3. The Twilight Zone
4. Lessons
5. Tears
6. Something for Nothing

Disc 2

1. Solar Federation
2. Dave Grohl, Taylor Hawkins and Nick Raskulinecz – Overture
3. Billy Talent – A Passage to Bangkok
4. Steven Wilson – The Twilight Zone
5. Alice In Chains – Tears
6. Jacob Moon – Something for Nothing
7. 2112 – Live at Massey Hall 1976 Outtake
8. Something for Nothing – Live at Massey Hall 1976 Outtake
9. The Twilight Zone – Live 1977 Contraband
10. 2112 1976 Radio Ad

DVD: Live at Capitol Theatre 1976

1. Bastille Day
2. Anthem
3. Lakeside Park
4. 2112
5. Fly by Night
6. In the Mood

Bonus Videos

1. Overture: Dave Grohl, Taylor Hawkins and Nick Raskulinecz
2. A Passage to Bangkok: Behind the Scenes with Billy Talent
3. 2112 – 40 Years Closer: A Q&A with Alex Lifeson and Terry Brown