Rats on Rafts
Deep Below

Het is mooi om te zien hoe Rats on Rafts weer iets bijzonders maakt van hun nieuwe plaat. De band nam de muziek analoog op in hun eigen studio op de eigen 16-sporen recorder. Andere ingrediënten in het opnameproces waren tape machines, reverbs, echo’s, een Soundcraft 1S mengtafel (zoals gebruikt door onder meer Lee Perry) en een Solina string synthesizer. Ondertussen verschenen er ook al video’s bij een aantal nieuwe nummers.
Wat opvalt bij beluistering van Deep Below is dat de plaat coherenter en compacter overkomt. Rats on Rafts is en blijft een eigenzinnige band die zijn eigen plan trekt en open staat voor vele invalshoeken en stijlen, maar vergeleken met de vorige albums klinkt de band wat minder ongrijpbaar. Dat komt vooral doordat de bandleden qua sound duidelijk inspiratie vonden bij onder meer The Cure en Cocteau Twins en daardoor wellicht wat meer houvast bieden dan voorheen. Rats on Rafts is er echter nooit op uit om zich het geluid van anderen toe te eigenen; doorgaans laat de groep andere bands op zich inwerken om er dan na verloop van tijd, zonder vooropgezet plan, achter te komen dat de eigen muziek op natuurlijke wijze weer wat van kleur, sfeer en stijl is veranderd.
Na de statige, atmosferische opener Afterworld, met daarbinnen zanger/gitarist David Fagan als oprecht klinkende, solitaire ziel volgt een van de singles: Japanese Medicine streelt de oren met fraaie, pakkende gitaarlijnen boven de voortstappende drums. Daar komen lichte synthwolken en zware bastonen bij om zo tot een fraai, onontkoombaar geheel te komen. ‘Japanese Medicine is gericht op een vroegere versie van mezelf’, aldus Fagan. ‘Die persoon is weg, maar af en toe mis ik hem omdat het leven veelbelovend en onvoorspelbaar leek.’ Een terugblik op tienervriendschappen, een andere levensfase – en dus levensstijl – met de bijbehorende, jeugdige pieken en dalen. Na vijftien jaren, een handvol albums en flink wat internationale tournees is het niet zo gek dat zelfreflectie een grotere rol gaat spelen, zeker bij oerleden Arnoud Verheul en David Fagan.

All These Things, eveneens al naar buiten gebracht vóór de albumrelease, handelt ook over de jongere jaren. Over hoe je als kind op kunt kijken naar volwassenen, alsof zij altijd de regie hebben. Eenmaal zelf op die leeftijd aanbeland bespeur je daarentegen een verlangen om terug te gaan naar je kindertijd, toen alles nog mogelijk leek. Het soms wegstervende geluid lijkt die ‘ontnuchtering’ te illustreren. Hibernation en Sleepwalking waren de andere singles en daarmee voorbodes van het geluid op Deep Below. Eerstgenoemde laat mooie, impactvolle, ruimtelijke drums horen met daarbij kleinere gitaarpatronen en een mooie ruimtevullende bas, terwijl Sleepwalking voorbijtrekt als een stemmige processie met synths en gelaagde zang.
De slepende titelsong kent een vocale rol voor bassiste Natasha van Waardenburg. Hierna is Nature Breaks springeriger, bijna galopperend, met fraaie toms die voor extra dynamiek zorgen. Op Voiceprint zwelt de muziek aan van ijle synths en vocalen tot een stevige wind die gitaar en drum meevoert. Een kort en bijna overrompelend piekmoment. Deze tracks trekken het muzikale palet op Deep Below iets breder. Een palet dat, zoals gezegd, coherent en stijlvast is, maar dat ook een mooie diepte biedt. Een song als The Day Before is exemplarisch: slepend en betoverend, met David Fagan in een doorleefde hoofdrol.
Deep Below is weer een geheel andere plaat dan de ‘Chapter 3–releases’ van Rats on Rafts uit 2021 en 2022. Eenieder die zich graag mag laven aan de meer atmosferische, ruimtelijke new wave en postpunk-klanken van jaren tachtig zal deze nieuwe plaat volgaarne nog eens opzetten. Het album biedt een mooie, eigentijdse aanvulling op al die fraaie, veelal Britse klassiekers die alweer zo lang meegaan. En dat is gezonder dan de zoveelste reissue of tribute band. Deep Below is een authentiek album uit 2025. Zoals de band het zelf zegt: ‘We hebben de jaren tachtig niet meegemaakt, maar kijken terug op de delen die we mooi vinden en recentere muziek die erdoor geïnspireerd is. Onze muziek had er nooit zo uit kunnen komen als het toen was gemaakt.’
Rats on Rafts zal in februari op tournee gaan door het Verenigd Koninkrijk. Daarna speelt de band in Nederland:
- 7 maart: Rotown, Rotterdam
- 14 maart: Vera, Groningen
- 15 maart: Merlyn, Nijmegen
- 27 maart: Effenaar, Eindhoven
- 28 maart: Ekko, Utrecht
- 29 maart: Melkweg, Amsterdam