×

Recensie

Metal

04 mei 2022

Rammstein

Zeit

Geschreven door: Hendrik Vanhee

Uitgebracht door: Universal

Zeit Rammstein Metal 4 Rammstein – Zeit Written in Music https://writteninmusic.com

En ineens is daar onverwacht toch weer Rammstein. Op de hoes van hun Zeit-album volesthetisch de trappen afdalend van de iconische Trudelturm in Berlin-Adlersdorf – gefotografeerd notabene door Bryan ’69’ Adams.

Je nieuwste plaat bovendien vingerdik eropgelegd afsluiten met iets als Adieu, met kooszinnetjes als “Ein letztes Lied, ein letzter Kuss”, “die Zeit mit dir war schön” of, in Zeit, met zaken als “wenn unsere Zeit gekommen ist, dann ist es Zeit zu gehen”… Wat er ook van zij, zeker is dat de voorbije jaren ook Rammstein zijn aardse tijd hier zag krimpen en hun aller kwetsbaarheid blijkbaar toenam. Vooral zanger Till Lindemann kon na hevig gevecht tegen ziekte in aanloop naar dit album alsnog gelukkig en glorieus afronden dat ‘the virus that wants to conquer me is not created yet!’ Houden we dus wat dit nieuwe ‘Zeit’ betreft alles maar minstens deels op verzuchtingen van na kwalijke tijden als deze, eerder dan op speculatie over Rammstein’s daadwerkelijk afbouwen van een carrière die trouwens nog steeds doorraast als een trein. Getuigt in ons voordeel alvast al de supervitaliteit van dit album.

Ja, het statige Rammstein is een instituut. Al jaren weet je perfect wat deze Duitse metalband in het aanbod heeft en hoe apart polariserend ze alles naar de buitenwereld verpakken. Als linkse shockrockers hebben ze een heel eigen, flamboyante vorm van ‘Tanzmetall’ ontwikkeld op basis van progressieve metal, industrial, gothic, symfonische elementen, techno, zelfs disco. Teatrale grandeur met veel dubbele bodems, ironiserend spelen met symbolen en zelfspot en daardoor bepaald zeker nooit gratuit. Het zijn ook de handelsmerken van hun altijd memorabele livespektakels, waar de boel steevast letterlijk vuurspuwend de fik in gaat.
Positief deze keer dus, de pandemie die er precies voor zorgde dat er weer geen tien jaar op dit Zeit, hun achtste album, hoefde gewacht te worden. Ook nu is het op dezelfde manier genieten van hun provocatie en de elegantie van hun brute kracht.

Rammstein gaat op Zeit zodoende wel, zoals begrijpelijk, meer naar de binnenkant, ze staan vaker kwetsbaar stil, open en bloot, zachter en emotioneler, bij sombere, fatalistische aspecten van het leven. Armee der Tristen is zo niet voor niks hun opener, waaroverheen al voluit tristesse en levensmoeheid zweemt.

Schrijver-dichter van dienst blijft vooral, intelligent en doordacht, de charismatische zanger-frontman Lindemann. Hij heeft het over vermeende en feitelijke taboes, is bij wijlen weer behoorlijk maatschappijkritisch**, schopt volgens de stand van de wereld een mening, een geweten. Rammstein steekt alles daarbij in kinderlijk eenvoudige, o zo aanstekelijke teksten en melodieën. Met Lindemann monumentaal, rauw, bot en dominant, met gekende lijzig snijdende zang, nu eens fluisterend laag in zeemzoet lijkende ballades, dan weer overrompelend smerig croonend in het door hem rockmodieus gemaakt sierduits.

Ook in dit Zeit spatten, in hun gekende luid-stil bombast, royaal de gensters van de groepsenergie eraf. De band, het zestal vrienden nog steeds vanuit verre DDR-tijd, is sedert zijn oprichting honkvast standing. Furieus beuken en hameren sindsdien de drums van Christoph ‘Doom’ Schneider, even zwaar industrieel heersen de vlijmscherpe hooks van Richard ‘Scholle’ Kruspe’s en Paul Landers’ pompende gitaren of Oliver Riedels bas, even prominent zweverig weven de speelse keyboards van Christian ‘Flake’ Lorenz zich overal doorheen de ruimte.

Armee der Tristen is Rammsteins opener en aanmoediging tot solidariteit en samenhorigheid. Het nummer zet melancholisch de toon, langzaam, op en top Rammstein, met schrikwekkende elektronica, stotende riff’s en een massief ‘Komm Mit’-refrein. In Zeit, het titelnummer, spaarzaam geïntroduceerd met z’n eenzaam ingehouden piano, balladeert Lindemann grimmig mediterend over het voortschrijden van de Zeit, over leven en dood, de vergankelijkheid van het moment. Een in angst ver meedeinend koor, mooi staccato tot rocknummer aanzwellend met dramatische bijdragen van het complete Rammsteinergild.
Even Game of Thrones-filmisch en dramatisch is Zeit’s meesterlijke videoclip, met z’n achteruitkerende beelden tot aan de controversiële geboortescene.

Schwarz is statige somberte en ode aan nachtelijke duisternis, het terrein der eenzamen, de nacht als vrouw die velen aan haar borst houdt… Met weer die fraaie minimalistische piano om alles behaaglijk aan op te hangen, alles uitvloeiend in obscure gothic-broeierigheid. Giftig, toepasselijk over een giftige relatie, priemende heavy elektronicastoten, een stamper hard als de vroege Rammstein, met repetitief chuggende gitaren.

Het bijtende Zick Zack, met als motto ‘mooier, groter, harder, straffer, gladder, sterker’, typische over-de-top-song over de groeiende uitwas van kosmetische chirurgie, dito met hossend diepe zickzack-groove, heavy Rammstein-riffs, discobeats en snerende Kraftwerkelektronica. Zal ook showman Lindemann bij het komen der jaren zijn natuurlijke staat aankunnen en huppelt ook hij, na de satire, dan hups en chirurgieclean verder tot hij zowat de fysieke status uitstraalt van een Iggy Pop?

OK, eenmalig Rammstein’s eigen afkorting van ‘Ohne (zonder) Kondom’. Het hoog zwevend kerkkoor opent komisch passend de rockopera, op volspeed opgejaagd volgen de keyboards, alsmede, als in de beginjaren, de op massief ijzer riffende gitaren. Kolos Till debiteert z’n kurkdroge bezorgdheid over seks zonder condooms, ha, zelfs een rock & roll-riedeltje komt erbij. Swingt als een Katzenjammer, maar dan op hard metaal.

Het emotioneel zwaarbeladen Meine Tränen, behandelt het Iocaste-complex, incest en huiselijk geweld van moeders en hun seksuele verlangens naar hun zonen. Sinistere kippenvelsoundtrack, ondersteund met strijkers, sober en melodramatisch, ondanks z’n geselende gitaren. Het gespannen Angst gaat over xenofobie, vreemdelingenangst. Machtige riff en één grote bezeten shaker. Het hilarisch twinkelende Dicke Titten, het vrouwenideaal van de fantaserende eenzame zonderling. Weg IQ, schoonheid of geld, geef hem maar zijn ‘D.T.’… Grotesker nog in z’n Beiers hoempa-orkestrale optooiing rond en tussen de onverminderd denderende industrialsound, de brute drums en de loden riffs. Net als de obscene lichamelijkheid ooit van Pussy, en Mein Teil opnieuw een Rammstein-stupied, excentriek persiflerend item, maar niettemin toch weer grandioos afgebakken in een vaudevillesong. In de traag groeiende ballade, het steeds opzwepender uitzwermende Lügen, “niemand vertrouwt me, zelfs ikzelf niet”, muteert dan voor het eerst, charmant en donker, Lindemanns commanderende keelgeluid tot de rollende geautotunede versie ervan. Zeldzaam wel in metal tout court, maar OK (okay), als experimentje toch wel geslaagd. Het krachtige slotnummer Adieu, requiem voor een overledene, start pakkend op met troosteloos galmende N.I.N.-noten en des te meer koude, betonzware industrial. Regelrechte Sound of Music-Adieu-Goodbye-Auf Wiedersehen-emotionaliteit, maar dan à la Rammstein, op z’n puurst, op z’n zwartst.

Rammstein heeft hier weer met veel bravoure met zijn vuur gespeeld. En dan zijn de noodzakelijke epische live-spektakelshows nog niet eens gezien. Dit album van Rammstein is zo fris en consistent dat je het intussen wel blijft opzetten. Opvullers? Echt geen enkele gehoord. Misschien wel verstoken van de instant-hits als hun Deutschland, Du Hast of Sonne, maar ze brengen het nieuwe materiaal met evenveel vuurkracht. Hier is over alles goed nagedacht en het kruipt uiteindelijk toch tot diep onder de huid. Dat belooft. Het album is bijaldien evengoed wéér een hoogtepunt. Dit album is allesbehalve een eindpunt. Dit Rammstein is springlevend!

** Kleine kanttekening als afsluiter. Uit internationale berichtgeving van 2 mei 2022 blijkt onder meer dat het Russische trollenleger, dat desinformatie verspreidt en dat Kremlincritici onder vuur neemt en spamt met pro-Poetin-commentaren, nu ook de website van Rammstein in het visier heeft genomen. Feit is dat Rammstein sinds vele jaren een enorme Russische fanbase heeft en er in 2021 zelfs nog optrad op een militair festival op het Rode Plein in Moscou. Zoals nog steeds op hun website in drie talen te lezen nemen zij het nu wel radicaal op voor het lot van het belaagde Oekraïense volk. Ze verklaren zich goed bewust te zijn van de vertwijfeling van de Russische fans ten overstaan van de daden van hun regering en herinneren aan de banden van menselijkheid tussen het Russische en het Oekraïense volk.

Als penitentie niettemin voor hun nobel, maar toch wat laat inzicht, misschien, om hun woorden dan toch kracht bij te zetten, zag ik hen deze nacht een alternatieve tracklist, met toepasselijke lyrics, brengen op een tweede rendez-vous op het Rode Plein. Er werd vrijelijk geimproviseerd op basis van hun daverende songbook: 1. Russland, 2. Armee der Tristen, 3. Angst, 4. Lügen, 5. Mein Herz Brennt, 6. Roter Sand, 7. Mann Gegen Mann, 8. Stirb Nicht Vor Mir, 9. Links 2 3 4, 10. Feuer Frei, 11. Rein Raus, 12. Wollt Ihr Das Bett In Flammen Sehen, 13. Der Meister, 14. Ashe zu Ashe, 15. RaMstein. Und viele Andere…

I had a dream.



  1. Armee der Tristen
  2. Zeit
  3. Schwarz
  4. Giftig
  5. Zick Zack
  6. OK
  7. Meine Tränen
  8. Angst
  9. Dicke Titten 
  10. Lügen
  11. Adieu