Het moest de moeder aller box sets worden, de kloeke Super Deluxe Edition van de Prince-klassieker Sign “O” The Times. Of dat gelukt is, ligt aan de perceptie van de luisteraar. Maar wat niet te ontkennen valt, is dat het een majestueuze set is die de luisteraar van verbazing in bewondering doet vallen en weer terug. 

Het album dat de basis van de set is, heeft dan ook een bewogen geschiedenis. Prince is midden jaren tachtig in een creatieve piek die onovertroffen is. Terwijl hij in 1985/1986 werkt aan een album en een film (Parade/Under The Cherry Moon), vervolgens ook nog op wereldtournee gaat en daarnaast en passant zijn begeleidingsband The Revolution de deur wijst, werkt hij in de studio aan een keur aan projecten. Een album met The Revolution genaamd Dream Factory transformeert na hun uiteenvallen via het Camille-project in een 3LP-set Crystal Ball, die door zijn platenmaatschappij Warner als ‘te veel’ wordt bestempeld. Prince brengt het geheel terug tot dubbel-LP genaamd Sign “O” The Times en presenteert een half jaar nadat zijn begeleidingsband werd gedumpt zijn ‘new friends’ aan de wereld en hij duikt alweer een volgende tournee in. Tussendoor werkt hij nog aan albums van satelliet-acts Madhouse en Jill Jones, doet hij nog een en ander voor Sheila E’s derde album, wordt het gros van wat later The Black Album zou worden opgenomen en lopen er nog allerhande kleine dingetjes, zoals de constructie van zijn Paisley Park studio.  Prince weet in nog geen anderhalf jaar tijd een hoeveelheid werk te verstouwen, waar anderen hun hele carrière over doen.

Dat maakt van het album dat de basis vormt van de Super Deluxe Edition die nu verschijnt in feite een allegaartje. Waar eerdere (en latere) albums echt een relatief coherent verhaal vertelden, schiet Sign “O” The Times muzikaal alle kanten op. Van de minimalistische openingstrack tot het avantgardistische The Ballad Of Dorothy Parker en van de rauwe funkstamper Hot Thing tot het frivole I Could Never Take The Place Of Your Man en van de ultieme liefdesballade Adore tot misschien wel het meest briljante nummer dat hij ooit opnam, If I Was Your Girlfriend. Op de beste momenten van Sign “O” The Times is Prince niets minder dan briljant. Met name kant 1 en 3 van de dubbel-lp zijn vlekkeloos. Als geheel, als ‘album’ zou je kunnen beargumenteren dat het kwalitatief wat zwalkt omdat er geen lijn in zit. Het te lang voortkabbelende It, de vreemde volgordekeuzes, zo’n dissonant nummer als het deels live opgenomen It’s Gonna Be A Beautiful Night maken het album nét niet tot het ultieme meesterwerk. Maar wat het wel doet is veel bewondering afdwingen. Er is geen enkel album uit die periode dat zo avontuurlijk en wars van trends de breedte in gaat. Daardoor staat het 33 jaar later nog altijd als een huis, al was dat huis vanwege de geluidskwaliteit wel aan een renovatie toe. Daarover straks meer.

De Super Deluxe Edition zet de lijn voort die vorig jaar met 1999 is ingezet. Dus een kloeke box, ditmaal acht cd’s (dertien lp’s) plus een dvd, voorzien van een dik boekwerk met liner-notes en foto’s. Voor deze review gaan we voor het gemak van de cd-versie uit. Dat betekent op de eerste twee schijven het originele album, dat voor het eerst sinds de release en remaster heeft gekregen. Voorts op disc 3 alle b-kantjes, remixen en edits uit die periode verzameld, die hebben ook allen een remaster gekregen. Disc 4 tot en met 6 bevatten maar liefst 48 niet eerder officieel uitgebrachte nummers uit Prince’ beruchte ‘vault’ en schijf 7 en 8 bevatten ene complete show die op 20 juni 1987 werd opgenomen in het Utrechtse Stadion de Galgenwaard. De dvd bevat de nieuwjaarsshow waarmee Prince en band 1987 afsloten, en 1988 inluidden.

Kwantitatief zit het wel goed, maar hoe zit het met de kwaliteit? Die is bij vlagen verbluffend. Laten we beginnen met die remaster. Waar een eerdere remaster van Purple Rain nog tamelijk lomp gedaan was (begeleid door Prince zelf, bij leven en welzijn overigens), is het bij Sign “O” The Times een stuk subtieler aangepakt. De liedjes behouden de sfeer die zij al hadden, maar zitten wat ruimer in hun jasje. Het ademt allemaal wat meer en dat maakt met name nummers als het nog altijd oppermachtige If I Was Your Girlfriend een genot om naar te luisteren, maar ook het voorheen wat tam klinkende The Cross komt ineens op frisse manier tot leven. Dat geldt ook voor genoemd It’s Gonna Be A Beautiful Night dat ditmaal eindelijk wel de feestsfeer benadert die het tijdens liveshows had.

Het bonusmateriaal dan, de reden om deze box voor aan te schaffen (daar de remaster én de remaster plus de cd met remixen ook los te koop zijn). Dat is één grote ontdekkingstocht, waarbij onwillekeurig toch een beetje het gevoel heerst dat er keuzes zijn gemaakt die misschien niet helemaal passend zijn. Grote verrassing is de versie van I Could Never Take The Place Of Your Man die al in 1979 opgenomen blijkt, zeven jaar voor de versie die uiteindelijk op Sign “O” The Times werd opgenomen. De basisstructuur is direct herkenbaar, maar muzikaal had het niet misstaan op bijvoorbeeld zijn titelloze tweede album of Dirty Mind. Het gejaagde synthpartij doet denken aan When You Were Mine en Why You Wanna Treat Me So Bad.  Teacher Teacher vervolgens grijpt terug op de 1999 set. Daar stond namelijk de versie uit 1982 op en hier horen we de versie van drie jaar later die gedomineerd wordt door bandleden Wendy en Lisa. Een fijne versie en het zijn die zelfde Wendy en Lisa die een behoorlijk stempel drukken op deze set. Nummers als Colors en Visions zijn door respectievelijk Wendy en Lisa solo opgenomen zonder inmenging van Prince, in het prachtige All My Dreams zijn ze prominent aanwezig en op twee van de drie versies van het lieflijke walsje A Place In Heaven op de set hoor je Lisa zingen. De eerste versie van de met gospelinvloeden doorspekte rocker Witness 4 The Prosecution (waarvan de meer kale en funky versie 2 overigens echt weergaloos is) zijn ze ook niet te missen aanwezig. Het is duidelijk dat zij van groot belang waren voor Prince’ muzikale ontwikkeling en het is fantastisch om het materiaal te horen. Juist doordat al deze nummers specifiek deze set hebben gehaald, snap je waarom Prince weer zo nadrukkelijk ‘produced, arranged, composed, and performed by Prince’ op de hoes heeft gezet. De referentie naar zijn vorige band moest domweg zo veel mogelijk worden uitgewist. Ook al waren met name Wendy en Lisa creatief gezien uitermate belangrijk in de aanloop er naartoe. Al moet ook worden gezegd dat nummers als met name All My Dreams, opgenomen in april 1985, maar ook een Adonis And Bathsheba (juli 1986) meer een Parade-vibe dan een Sign “O” The Times vibe hebben. Wellicht hadden ze beter gepast op een toekomstige Parade Super Deluxe Edition. Dat doet echter niets af aan de kwaliteit.

The Revolution is ook volledig van de partij op de uit een jam voortkomende Soul Psychodelicide. Heerlijk om te horen hoe die band een hechte machine was, met Prince als kapitein aan het roer. Die kapitein leidt hen ook op adembenemende wijze door Power Fantastic heen. Het nummer zelf kenden we al van de compilatie The Hits/The B-sides, maar hier krijg je een kippenvelopwekkend inkijkje in het opnameproces. De band zit op verschillende plekken in zijn tot studio verbouwde huis en Prince stuurt hen aan per intercom. De vocalen zijn later opnieuw ingezongen, maar hier zijn ze breekbaar en iets onzeker. Een absoluut hoogtepunt in het gebodene.

Wat deze set ook mateloos interessant maakt, is de manier waarop je te horen krijgt hoe Prince met ideeën speelde. De finale van Walkin’ In Glory is bijvoorbeeld gewoon 2 Nigs United 4 West Compton van The Black Album. Een ander goed voorbeeld daarvan is The Cocoa Boys, een nummer dat als een fictieve live-jam is opgebouwd. Het nummer zelf, daar heeft Prince nooit wat mee gedaan. Maar hij heeft het wel gestript en segmenten zijn elders gebruikt, of andersom. De ‘we are beautiful, it’s gonna be a beautiful night’ chant op het eind komt uit It’s Gonna Be A Beautiful Night. Daar hij aan beide nummers op dezelfde dag werkte, een logisch gevolg. Het stukje ‘all the boys, all the girls, you are the new kings of the world’ dook later op in Positivity (op het Lovesexy album) en muzikaal kan je lijntjes trekken naar bijvoorbeeld Trust op de Batman soundtrack (de blazers met name). Trust doemt gevoelsmatig ook al op in het gejaagde When The Dawn Of The Morning Comes. De blazers uit I Need A Man (een van de vier nummers die hij aan Bonnie Riatt aanbood die op deze set staan) werden later gebruikt in de live-versie van Kiss (te horen op disc 8 van deze box) en het nummer Eye No hoor je al lichtjes terugkomen op It Be’s Like That Sometimes en volledig herkenbaar op The Ball. Ook hoor je al flarden Batdance in de live-versie van U Got The Look die op de bijgevoegde dvd staat.

En zo is het aanbod op Sign “O” The Times Super Deluxe Edition evengoed een muziekhistorisch zoekplaatje als een collectie puike nummers. De continue hoge kwaliteit blijft bewonderenswaardig, zeker als je je bedenkt onder welke hoge druk en in welke sneltreinvaart alles is opgenomen. Voor de Nederlandse fans is het natuurlijk hartstikke leuk dat de Utrechtse show van 20 juni 1987 volledig in de box is opgenomen. Voor Prince-fans in het algemeen ook, uiteraard. Want hij mag dan een van ’s werelds meest gebootlegde artiesten zijn, gek genoeg is er in al die decennia nimmer een volledige ‘soundboard quality’ show uit 1987 opgedoken. Deze officiële release is dus de eerste. Je hoort echter wel dat deze nooit bedoeld is om uitgebracht te worden. Dit is een opname zoals Prince die liet maken om zijn eigen shows achteraf te kunnen beoordelen en dus zit het publiek amper in de mix. De boel klinkt daardoor een beetje klinisch, maar het vlamt wel! Meer over de Utrechtse optredens vind je HIER en HIER. De dvd met de oudejaarsshow van 1987 is een prima toetje, maar technisch gezien valt deze eigenlijk al ver buiten de Sign “O” The Times periode. De laatste show van de tournee werd op 29 juni 1987 in Antwerpen gespeeld. Dit is alweer een half jaar later en in Prince-tijd is dat pak ‘m beet een jaar of vier. Wat je ziet (en hoort) is in feite al een eerste variant van de Lovesexy tour zoals die in 1988 van start zou gaan. Inclusief de choreografie en de garderobe! Interessant als overgangsmoment dus en leuk dat Miles Davis een moppie mee toetert. Al moet gezegd dat de samenwerking tussen deze twee grootheden (ook in de studio op Can I Play With U) niet bepaald groter is dan de som der delen.

Je zou in deze set ook de Sign “O” The Times-film verwachten. Maar dat is rechtentechnisch een lastig verhaal naar verluidt. Vreemd is wel dat het bestaan ervan een beetje wordt doodgezwegen op deze set. Rechtenkwesties maken ook dat van Prince magnum opus Crystal Ball alleen een 7” mix kon worden opgenomen in het geheel en dat nummers als bijvoorbeeld Good Love en Dream Factory ontbreken. Nu staat dat allemaal wel op Spotify en kan je indien gewenst zelf de verloren gegane albums in elkaar zetten als playlist. Maar dat soort kleine dingetjes maken de box ondanks de overdaad aan materiaal toch net niet zo ultiem als de makers hadden beoogd. Kleine andere dingetjes dragen daar ook aan bij. Zo wordt genoemd It Be’s Like That Sometimes in de liner-notes abusievelijk vergeleken met het nummer Lovesexy in plaats van hierboven genoemd Eye No, wordt Strange Relationship hier ‘original version’ genoemd, terwijl er ook een versie van een paar jaar eerder bestaat (er staat zelfs al een geïmproviseerde versie op Piano & A Microphone ’83, die in 2018 uitkwam) en ook blijkt de setlist van de Utrechtse show op de hoes incorrect (Take The ‘A’ Train zit in finale It’s Gonna Be A Beautiful Night verwerkt, niet zoals op de hoes staat in I Could Never Take The Place Of Your Man) en zo zitten er nog meerdere kleine onjuistheden in het boekwerk waarvan je denkt ‘jammer’. Muggeziften? Absoluut! Maar bij een vinylbox die bijna 300 euro moet kosten, moeten zulke dingen perfect zijn en het zijn juist deze kleine dingetjes die een half sterretje van de beoordeling afschaven. Verder is het een monument van een box. De vormgeving is prachtig, het bijgeleverde boekwerk met essays, liner notes en foto’s van Jeff Katz is erg fraai, de luxe uitstraling is wonderschoon. Heruitgave van het jaar? Zonder twijfel!