Peter Gabriels Plays Live kan, in retrospectief, gezien worden als het album dat Peter Gabriel naar het wereldpodium bracht. Het was een verslag van een artiest die op eigen kracht tot volle wasdom was gekomen, zowel als performer als muzikaal en artistiek. Met een setlist die songs bevatte uit zijn voorgaande vier albums werden zijn concerten, met zijn geweldige band, een fascinerende ervaring. Plays Live is een registratie van een eigenzinnig muzikant en zanger die geheel volgens zijn eigen plan de wereld verovert.

Na het meesterwerk 4 uitgebracht te hebben ging Peter Gabriel met zijn band wederom op tour maar hij deed nu nog grotere zalen aan dan voorheen. Zijn livereputatie was wereldwijd op basis van zijn steeds succesvoller wordende albums, waaraan vooral 3 en 4 volop bijdroegen, tot grote hoogte gestegen. En 4 met zijn grootse drumsound en briljante songs kon daar alleen maar in bijdragen.

Plays Live, zijn eerste live album onder zijn eigen naam, is opgebouwd uit opnamen die drie maanden na het verschijnen van 4 op vier verschillende plekken in Amerika werden gemaakt: het Braden Auditorium, Illinois State University, Normal, Illinois op 3 december 1982, Memorial Hall, Kansas City, Kansas op 4 december 1982, het Chick Evans Field House, Nothern Illinois University, DeKalb, Illinois op 6 december 1982 en de SIU Arena, Souther Illinois University, Cardonbale Illinois op 7 december 1982.

Plays Live is een magnifieke registratie die niet alleen de kracht van Gabriels songs en zijn hemelbestormende stem maar juist ook die van zijn geweldige band met Jerry Marotta (drums), Tony Levin (bas), David Rhodes (gitaar) Larry Fast (keyboards, synthesizers) optimaal etaleerde. Dezelfde band dus waarmee hij 4 had opgenomen.

Natuurlijk lag de nadruk van de concerten op het net uitgekomen 4 maar de optredens bevatten tevens een fraai overzicht van de songs van zijn eerste vier albums. ‘Some additional recording took place not a thousand miles away from the home of the artist,’ vermelden de linernotes netjes, wat zoveel betekent als dat het geluid opgepitched is. Wel erg goed gedaan zoals altijd al te horen was en in deze half-speed sound nog beter.

Met The Rhythm Of The Heat, met zijn verbluffend effectieve kanonnerende drumpatronen, als ideale en verbluffende albumopener gaat de set strak over in het al net zo geweldige I Have The Touch, het van 3 afkomstige Not One of Us en het immer geweldige Family Snapshot, één van de absolute klassiekers uit de Gabriel catalogus. De versie van Plays Live is en blijft verbluffend mooi.

De progressie die zijn oudere songs doormaakten tijdens het vele toeren is op het van 2 afkomstige D.I.Y. prachtig te horen. Lekker vol en dynamisch. Het lang gerekte absoluut briljante, in vele kleuren gelaagde, The Family And The Fishing Net is Gabriel full blown. Gabriel was in 1982 on top of his game en dat is hierop duidelijk te horen. Een song in nieuwe progvormen opgebouwd met funky gitaren, rijke synthsferen, diepe bassen, lekker diep klinkende drums en Gabriels emotievolle stem daar triomfantelijk overheen. Magnifiek.

De donkere en geladen sferen die 3 en 4 zo kenmerken worden vervolgens met een stevig Intruder en door de diepe bas van Levin gedreven funky I Go Swimming, oorspronkelijk bedoeld voor 2 maar nooit daarop terecht gekomen. (Zo’n track die een voorbode was van wat we met een volgend album meer zouden kunnen verwachten en wat met So gebeurde).

San Jacinto, één van die Gabriel klassiekers en afkomstig van 4, krijg op Plays Live zijn grootse status. Wat een fabuleuze track is dit toch met een tekst die verhaalt over de oorspronkelijke bewoners (de Apache) van Amerika die hun land zien veranderen in een modernistische puinhoop. Het is een song opgebouwd in schitterende lagen en door de band en Gabriel tot hemelhoog opgetrokken. Zo’n song ook die bedoeld is om live te spelen en op te trekken tot tranentrekkende hoogten. Fantastisch door Gabriel gezongen en overweldigend naar een climax opgetild.

Het heerlijke tijdloze Solsbury Hill in een zeer levendige uitvoering volgt San Jacinto op om wat lucht te geven. Al blijkt dat bij Gabriel getuige een gedreven, lekker donker No Self Control maar van korte duur. Een lekker gedreven, wederom door de diepe bas van Levin gedreven, I Don’t Remember, sluit daar naadloos op aan.

Het ijzersterke Shock The Monkey, zowaar rond de tijd van de live opnamen een grote hit voor Gabriel in Amerika leidt dan het slotstuk van het album (en de concerten) in. Geweldige uitvoering ook weer. Verrassend is vervolgens de keuze voor het van Gabriels debuut afkomstige Humdrum en het van 2 afkomstige On The Air, maar de over de jaren heen opgebouwde liveklassiekers mogen in de set natuurlijk niet ontbreken. En wat een geweldige songs blijven het en wat geeft de band On The Air een grote glans mee.

Natuurlijk vind de registratie, zoals alle concerten in die tijd en lang daarna, een apotheose in Biko. De song opgedragen aan Steven Biko, de vrijheidsstrijder die tegen de apartheid opkwam en tijdens zijn arrestatie en opsluiting in de cel zo werd mishandeld dat hij daaraan overleed, is en blijft met zijn duidelijke tekst een onverslijtbare en emotionele klassieker. Fantastisch gezongen door Gabriel.

Plays Live is en blijft een zeer bijzondere registratie die met terugwerkende kracht nog meer als het einde van een tijdperk klinkt. De eerste vier van Gabriel afgesloten met een grootse finale. Met So zou Gabriel daarna muzikaal nieuwe paden ontdekken die hem aan de ene kant nog populairder maken tegelijk muzikaal net zo interessant. Een zeer bijzonder gegeven dat alleen voor de echt groten van de muziek is weggelegd.

PS. Zonder 4 en zonder de zeer succesvolle concerten die op dat album volgden, samengevat op Plays Live, zou er ook geen So gekomen zijn. De vrijheid die Gabriel tijdens deze concerten vond en de donkere sound die hij tijdens deze concerten creëerde, deden hem beseffen dat het tijd van verandering aanstaande was.

Over het vinyl: Plays Live is net als Gabriel 1, 2, 3, 4, So, Us, Up en de soundtracks Birdy, Passion (die onder de titel The Last Temptation of Christ in de bioscoop draaide) en Long Walk Home uitgebracht op dubbelvinyl in de zogenaamde Half-Speed Remastered geluid. Geperst op lekker zwaar 180-grams vinyl laten de albums de optimale geluidskwaliteit horen. Het vinyl werd geperst door de bekende Matt Colton bij Alchemy Mastering, gemasterd door Tony Cousins bij Metropolis en alles werd gecoördineerd door Gabriels belangrijke sound engineer Richard Chappell. Juist door deze expertise in te schakelen klinkt het album nu beter dan ooit.