Nils Frahm
All Melody
Razend drukke tijden zijn het geweest voor de Duitse componist/pianist Nils Frahm. Zeker na de release van Spaces. De constante druk om nieuw materiaal te produceren, de talloze optredens en festivals en dan was er nog het zijproject Nonkeen. 2017 werd voor hem dan ook vooral een jaar van relatieve rust en herbronning. Aan de vooravond van een nu al grotendeels uitverkochte wereldtournee presenteert hij ons het nieuwe All Melody. En daaruit blijkt: de in Berlijn residerende artiest weet op album nummer zeven woorden ronduit overbodig te maken.
Het album staat dan ook helemaal in het teken van afstand kunnen nemen. Naar verluidt had de ambassadeur van Piano Day een kleine 250 uur aan materiaal verzameld in de langzaam, maar zeker totaal verbouwde en heropgeknapte Saal 3 Funkhaus, een grote ruimte met een erg rijke geschiedenis. Een volstrekt unieke plek waar zijn muziek helemaal de boventoon voert en waar hij zijn verbeelding helemaal de vrije loop kan laten. De ideale lokatie om er los van enige (commerciële) druk met zijn piano, microfoons en medemuzikanten te werken aan een nieuw werkstuk.
Wie een blik werpt op de back catalogue vindt een mooi oeuvre terug met zowel uitgepuurde pianomuziek zoals Solo en overschotjesplaat Solo: Remains als werk met meer experimentelere en cinematografische dimensies (soundtracks zoals Victoria en Ellis). Met All Melody lijkt hij ergens afstand te willen nemen van die voorgeschiedenis en écht iets nieuw te maken. Je mag dan wel nog her en der neoklassieke invloeden in het pianowerk herkennen, toch kenmerkt dit nieuwe album zich door een ongeziene artistieke en creatieve drift.
Neem de korte opener The Whole Universe Wants To Be Touched waarin je Frahm die grote zaal/studio hoort betreden alvorens met een koor aan stemmen aan de slag te gaan. Dat geeft meteen een wat sacraal, donker en mysterieus tintje aan het album. Die compositie baant de weg voor het ruim negen minuten durende Sunson dat met zijn jachtige, opgewonden Nicolas Jaar-achtige vibes way diep in de prikkelende elektronics zit. Knappe headphone music die aanvoelt als opgelaten prikkelende spanning die een uitweg zoekt.
All Melody voelt soms vertrouwd aan, maar is vooral een verruimingsoperatie. Letterlijk ook. De opnameruimte is veel groter (A Place, waarin die aandacht voor openheid en ruimtelijk naar voren komt en waar als je goed luistert een handvol panfluiten diep in de mix zitten), de budgetten en ambities ook. En zo merk je ondanks de herkenbare elementen (ambient, piano, minimal, subtiele strijkerspartijen,..) vooral dat er véél meer durf, experiment en (berekend) risico in de plaats is gekomen. Soms neigt zijn sound zelfs naar hybride jazz (het bijzonder straffe Human Range bijvoorbeeld verwijst met de inbreng van trompettist Robert Koch vaag naar de experimentelere stuff van Miles Davis ten tijde van Tutu). Fits like jazz op dit prachtalbum.
Zodoende vallen twee zaken nog het meest op aan dit album: enerzijds is er die onmiskenbare focus op polyritmiek en gemanipuleerde drumsounds en anderzijds stretcht Frahm de limieten van de menselijke stem. En dan is er nog het eeuwige duel met het klavier, de ongekende mogelijkheden van die zwarte en witte toetsen. Dat levert mooie, introverte passages op als Forever Changeless of My Friend, The Forest waarbij Frahm ook bewijst dat het ook zonder al die technologie kan. Ontzettend mooi en puur en vooral lastig om woorden te vinden voor die onaardse schoonheid.
Tegenover die sobere onthaastingsmuziek heb je de diep in elektronicasounds gedrenkte composities als de hypnotiserende en tripperige killer titeltrack All Melody en het erop volgende #2. De Duitse componist/pianist knutselt wellustig met allerhande gemanipuleerde klanken en zorgvuldig gedistilleerde emoties (Fundamental Values) en weet daarbij zoals altijd het verschil te maken. All Melody openbaart zich als hoogst originele, grenzeloze en tijdloze muziek die eigenlijk alleen maar van Frahm afkomstig kan zijn. Hij heeft voor zijn zoektocht ruimschoots de tijd genomen en het dient gezegd : het resultaat is er dan ook helemaal naar. Wie fan is gaat hier ongetwijfeld van smullen, wie (nog) geen fan is gaat er hiermee ongetwijfeld echt een worden. All Melody is een duizelingwekkende ervaring in klank en emotie met zowel verstilling als ongekende sensualiteit.
Nils Frahm begint voor het eerst sinds 2015 aan een vrijwel volledig uitverkochte wereldtournee. Op zoek naar een concertzaal die rechtveert bij zoveel muzikale pracht en hedendaagse vernieuwingsdrift?