Omdat het complete oeuvre van my bloody valentine vanaf 21 mei (2021) weer in de platenwinkels te koop is, hebben wij besloten uitgebreid op hun muzikale nalatenschap in te gaan. Album voor album beschrijven we wat de Ierse band voor de muziekgeschiedenis betekend heeft.

The Sky Is The Limit, maar dit geldt niet in de muziekbranche. Begin jaren negentig gaan twee baanbrekende Britse platenlabels aan een verkeerd uitgevoerd management beleid en overfinanciering van naar voren geschoven paradepaardjes ten onder. In 1991 overlijden Martin Hannett en Dave Rowbotham, twee boegbeelden van Factory Records. Het fundament brokkelt af en een jaar later wordt er onnodig veel geld in The Happy Mondays en New Order gestopt, wat grotendeels in het buitensporige consumeren van drugs verdwijnt.

Het net zo invloedrijke Creation start in 1989 met de opnames van loveless, het tweede album van my bloody valentine. Een haalbare klus waarvan de verwachtingen zijn dat het opnameproces ongeveer een week aan tijd kost. loveless groeit echter tot een ontembaar vuurspuwend meerkoppig monster uit, waarbij elke track zijn eigen vernieuwende ingrediënten pas later blootgeeft. Er wordt twee jaar lang aan deze moeizaam tot stand komende plaat gesleuteld, waarvan men wel al snel door heeft dat die voor altijd de totale kijk op muziek zal verandert. Creation kan echter deze subsidiëring niet garanderen en dit betekent uiteindelijk de destructieve ondergang van het platenlabel.

Het start allemaal zo veelbelovend. Begin 1989 wordt The Blackwing Studio gehuurd om aan de opvolger van Isn’t Anything te werken. Deze opnameplek is vooral bekend vanwege het feit dat Depeche Mode en Yazoo daar hun eerste albums opnemen. Doordat Kevin Shields zijn inspiratie geen vorm geeft, belandt my bloody valentine al snel op een dood spoor. Vervolgens wijken ze uit naar The Elephant and Wapping, een donker kelderhol waar tevens geen vooruitgang te boeken valt. Producer Nick Robbins wordt door Harold Burgon vervangen, maar ook hier ontbreekt het vertrouwen.

De eerste juiste persoon die resultaat boekt is Alan Moulder, waarze vervolgens de Soon track mee opnemen. Helaas heeft hij daarna andere verplichtingen en gaat hij met Shakespears Sister en Ride aan de slag. Als hij later in dat jaar terugkeert komt Alan Moulder tot de ontdekking dat het hele gebeuren rondom loveless weinig processie boekt. De sfeer binnen my bloody valentine is zodanig verziekt dat bassist Debbie Googe en drummer Colm Ó Cíosóig zich grotendeels van deze uitzichtloze onderneming gedistantieerd hebben, en pas tegen de afronding weer in beeld komen. Het merendeel van de reeds ingespeelde drumpartijen worden in samplervorm door Kevin Shields hergebruikt. Hiervoor is het overduidelijk een gitaarplaat, waarbij die groepspanningen wel voor het broeierig effect zorgen.

Deze complexiteit maakt van loveless voornamelijk een Kevin Shields eenmansproject. Hij experimenteert zorgvuldig met feedback, slidegitaar en effectenpedaal. Cocteau Twins achtige dreampop en shoegazer invloeden van labelgenoten The Jesus and Mary Chain die op Isn’t Anything nog tot grijpbare songs leiden zijn tot een nieuw onvergelijkbaar geluid vervaagd, waarbij de vrijgekomen ruimte met oorverdovende noise volgens het Sonic Youth handboek opgevuld worden. Het enige wat nog ontbreekt zijn de berustende vocalen van Bilinda Butcher. Deze sirene verleidt juist niet met een sprookjesachtige sound, maar zuigt je hypnotiserend steeds dieper het moeras der gitaargolven in.

De opgebouwde geluidsmuur heeft echter de nodige fysieke kwalen tot gevolg. Door het langdurig in contact komen met doordringende harde klanken wordt het tweetal door een ernstige vorm van oorsuizen getroffen, waardoor ze een tijdelijke break nemen. Uiteindelijk is het producer Dick Meaney die de taak krijgt om de loveless opnames te voltooien. Zorgvuldig word met gedateerde jaren zeventig opnametechnieken de resultaten van de bezoeken aan zestien verschillende studio’s tot een unieke sound bewerkt. Helaas raken de oververhitte computers daar zo van slag, waardoor het Kevin Shields nogmaals twee weken kost om de tracks uit te puzzelen en weer opnieuw in elkaar te zetten. Uiteindelijk zijn we ruim twee jaar verder als in de herfst van 1991 loveless verschijnt.

Het resultaat is verbluffend en blaast letterlijk en figuurlijk een totaal nieuwe verfrissende wind door het muzieklandschap. Alsof dierlijke klanken in een afgesloten kist opgesloten zitten, en in Touched een poging ondernemen om hieruit te ontsnappen. Bij de openbaring van de geheimzinnige doos van Pandora blijkt er toch iets liefs en vredigs onder het donkere deksel schuil te gaan. De schoonheid zit diep van binnen verborgen. Bilinda Butcher probeert in Only Swallow het beest met haar zachte temperende zangpartijen te kalmeren. Het licht erotische stemgeluid wikkelt zich al wurgend rondom de alles verscheurende songstructuren van Kevin Shields heen.

Als een paarse regenstortvloed aan berustende soundscapes modelleert de Fender Jazzmaster gitaar een verlichtende To Here Knows When aura. Deze betoverende serene track ademt nog het beste het gelijkwaardige gevoel uit wat ze met de albumhoes willen uitstralen. Eigenlijk is het ongelofelijk dat de naar voren geschoven When You Sleep single niet breder opgepakt wordt, terwijl aan de andere kant van een wereld een band als Smashing Pumpkins het geluid van my bloody valentine succesvol voor hun debuutplaat Gish reconstrueert. Boegbeeld Billy Corgan komt er publiekelijk voor uit dat hij behoorlijk door het werk van de Ierse rockband beïnvloed is.

Met de vocalen duidelijk hoorbaar op de voorgrond geplaatst komt Come in Alone nog het dichtste in de buurt van een toegankelijke, zeg maar gerust normale popsong. Als schoonheidsfoutje valt alleen de plaatsing van Soon nog op te merken. Het is merkbaar dat deze Oosterse psychedelische song met opzwepende dance ritmes en diepe bas al eerder is opgenomen en net buiten de boot valt. Hierop zijn de heersende Madchester invloeden van eind jaren tachtig nog zichtbaar, en kondigen het begin van de zoektocht aan welke uiteindelijk tot loveless leidt. What You Want heeft namelijk al een prachtig episch einde en kan die slotfase net wat mooier invullen.