Motorpsycho & Ståle Størlokken
The Death Defying Unicorn
Het is zonder meer opnieuw een bijzonder, opzienbarend werk, a fanciful and fairly far-out musical fable, zo de subtitel, dat Motorpsycho, over twee cd’s verdeeld, de wereld in heeft gezet. Een werk in grote bezetting featuring Ola Kvernberg, Trondheim-solistene en het Trondheim Jazz Orchestra.
Het spreekt niet alleen tot de verbeelding, het verbeeldt! Het verbeeldt geest- en zielsgesteldheid van de mens in directe confrontatie met extreem oceanisch natuurgeweld. Verlatenheid op de uiterste randen van sociale ontbinding, verbrokkelende spirituele houvast en tanende, zoekrakende zingeving:
something here is wrong …
still hunger is gnawing, and I feel my mind is going slowly
this numbness … no it won’t be long before I slip into despair
(Oh Proteus – A Lament)
This far from home only monsters roam
not Hollow Lands, just Hollow Man
Although I hate these memories so
I’ll take them with me when I go
staring Death in the face
deep into the mystic I gazed (Into The Mystic)
Het is de wisselwerking tussen uitbeelding van de maelstroom van oceanisch geweld en de menselijke beleving ervan waar het in Unicorn om draait. De titels van de stukken spreken boekdelen: Into the Gyre, Flotsam, Sharks, Mutiny, Oh Proteus, A Prayer, La Lethe, alles losjes gebaseerd op het verhaal van de schipbreukelingen van de walvisvaarder Essex (uit Nantucket, Mass.) die in 1820 als gevolg van een aanval door een reuzen potvis van meer dan twintig meter lang 3700 km ten westen van de Zuidamerikaanse kust in de pacifische oceaan verging. Het is het verhaal dat ook de basis voor Melvilles’ epos Moby-Dick uit 1851 vormde.
Het zijn de muzikale middelen die het moeten doen. Het Trondheimse Motorpsycho-driemanschap heeft deze keer Ståle Størlokken (1969) aangetrokken plus een keur van klassieke en jazzmusici uit hun thuisbasis – gelegen in het midden van Noorwegen aan de Trondheimfjord. Onder hen bevinden zich bekende musici als Mathias Eick, de opkomende violist Ola Kvernberg, Kjetil Møster (Ultralyd), Eivind Lønning (Christian Wallumrød Ens., Streifenjunko) of André Roligheten (Albatrosh). Het zijn in totaal 22 klasse musici die gevoed, gestimuleerd en in goede banen geleid wilden worden. Een belangrijke rol hierin vervulde Ståle Størlokken die we van formaties als Supersilent, Humcrush, Elephant 9 of zijn samenwerking met Terje Rypdal kennen.
Als je naar de inhoud, naar het verhaal kijkt, groots, desolaat, ligt Hollywood op de loer. Dat het dat geen moment wordt en in het grootse, desolate toch zo pakkend en meeslepend is, is debet aan de kracht van de collectieve inspanning. Het zit hem niet alleen of in eerste instantie in het in elkaar grijpen van alle muzikale soorten, maten, kleuren en stijlen (daarom ook geen duizelingwekkende optelling). Het zijn vooral het temperament en de temperatuur, die ervan afstralen, de vitale dynamiek en bewogenheid van het spel die het doen en – zelfs op de plaat – van het opus en epos maken. Dat kan alleen maar als “het” past. Niet alleen in de opzet, de arrangementen en orkestraties maar vooral ook voor de musici in en door het spel. De vijf sterren zijn voor deze kwaliteit, de composities en arrangementen en voor het opzetten en tot stand brengen van deze muziek inclusief het studiowerk.
Een markant profiel en een sterke identiteit zoals bij Motorpsycho gaat gepaard met de nodige durf en onverschrokkenheid, openheid en flexibiliteit. O.a. hierop berust de productieve uitwisseling tussen muzikaal-stilistische sferen in dit geval. Ståle Størlokken, de spiritus rector van Unicorn, vormt samen met ex-Motorpsycho Helge Sten aka Deathprod en Arve Henriksen de invloedrijke elektronische improvisatiegroep Supersilent, een groep die met haar middelen een even heftige en overrompelende wall of sound op kan trekken als Motorpsycho. Deze en andere verbindingen zoals die op plaat vastgelegde met The Source (o.a. Trygve Seim) en Jaga Jazzist horen bij Motorpsycho en Noorse musici bedienen zich nu eenmaal behoorlijk vrij van muzikale bronnen, stimuleren elkaar in het hoge niveau van versmelting daarvan in een eigen profiel. En niet te vergeten dat deze hele productie door het Midt Norsk Jazzforum geïnitieerd werd en op het Molde Jazzfestival in première ging!
Voor doorgewinterde Psychonauten is dit album zeker een must maar het is een album dat ze waarschijnlijk met meer muziekliefhebbers moeten delen. Jazzliefhebbers kunnen hun hart ophalen bij de fraaie arrangementen, de liefhebbers van klassiek kunnen zich laven aan het symfonisch gehalte en zelfs folkies komen op hun kosten bij de samenzang en bij o.a. de mijmerende passages. Blijven nog de adepten van de Nieuwe Muziek, die het misschien te eclectisch of pleasing vinden of juist de innemende dynamiek van de veelvuldigheid waarderen. Kortom, muzikaal werk dat aantrekkelijk en verrijkend is voor festivals en daar zijn publiek zal veroveren!
VIDEO live-stream
Op 10 maart a.s., 19:30, opent Ståle Størlokken met Supersilent Oslo’s nieuwe podium Sørenga voor elektronische improvisatie-muziek (één van de zeldzame optredens van de groep). Het concert is als live-stream te volgen. Sørenga ligt direct achter de nieuwe opera in de opkomende creatieve Bjørvika-wijk aan het Oslofjord.
TRONDHEIM JAZZ ORCHESTRA
Het in samenstelling variërende TJO is het meest prestigieuze Noorse jazzorkest. Het orkest heeft festival-optredens en tours met musici als Joshua Redman, Pat Metheny, Chick Corea enz. gerealiseerd even als met een hele reeks Noorse musici en groepen (zoals nu Motorpsycho).
Foto © FOBO – H.Bolte ©