Martin Gore bracht in 2015, in de periode na het Depeche Mode album Delta Machine, al een ep en een album uit onder de naam MG. Beide releases werden gevuld door instrumentale, elektronische muziek. Dit geldt ook The Third Chimpanzee, een ep die vier jaar na Spirit verschijnt, de laatste plaat van Depeche Mode. Aangezien die band al bijna dertig jaar lang iedere vier jaar een album uitbrengt, kun je er dus vanuit gaan Martin Gore zich na de promotie van The Third Chimpanzee zal storten op nieuw werk met zijn bandgenoten Dave Gahan en Andy Fletcher.

De vijf instrumentale stukken die Gore hier serveert zijn allemaal genoemd naar primaten. Toen hij een titel voor de ep moest verzinnen herinnerde hij zich het boek The Rise And Fall Of The Third Chimpanzee, een boek dat evolutieleer, biologie en antropologie omvat. Het leverde een passende titel voor voor de ep.

Howler, de eerste song die Gore voor dit project had opgenomen, klinkt aanvankelijk industrieel en vrij log, met invloeden uit de electronic body music van de jaren negentig, alvorens er met een klassiek klinkende synthlijn de eerste warmte en menselijkheid inkruipt. Mandrill was de eerste track die Gore vorig jaar naar buiten bracht. Ook hier trekt hij donkere, machinale sferen op. En ook hier laat de eerste synthlijn even op zich wachten. Gore gaat duidelijk meer voor sfeerscheppingen dan voor songs. Ritmisch gebeurt er echter meer op Mandrill; de track komt vlotter van de grond en is energieker. Capuchin is vervolgens speelser van toon en lichter, al is dat relatief, want de grimmige ondertonen zijn niet van de lucht.

De elektronica van Martin Gore vindt zijn oorsprong in oude modulaire synthesizers, aangevuld met geluiden die je kunt herleiden tot de electronic body music uit de jaren negentig en de techno datzelfde decennium. Het prima, acht minuten durende Vervet is een mooi voorbeeld van dat laatste. Het staat ver van de dunne, zacht ratelende elektronische klanken die de afgelopen jaren in het poplandschap domineerden. Dat is eigenlijk wel zo lekker want die sound hebben we nu wel weer genoeg gehoord.

Met Howler’s End komt er alweer een einde aan The Third Chimpanzee. Het is een korte, ijle reprise die niet zo veel toevoegt, de klok een jaar of veertig terugzet en de ep qua sfeer wat richting de ‘synthesizer greatest’ trekt. De vier tracks die aan Howler’s End voorafgaan zijn interessanter: een indringende mix van zware metalen en lichtere, maar nog steeds stemmige, elektronica. Dat gezegd hebbende, Gore blijft met deze instrumentale muziek wel wat onduidelijk hangen tussen een industriële soundtrack en donkere techno/triphop in de richting van Depeche Mode’s Ultra. Als zodanig blijft deze ep wat anoniem en afstandelijk. Maar misschien was dat precies wat Martin Gore wilde, voordat circus Depeche Mode weer losbreekt. The Third Chimpanzee klinkt in ieder geval bij momenten indrukwekkend en boeiend.