Na het beluisteren van Crack The Skye (2009) vermoedde ik dat Mastodon zou uitgroeien tot een band van wereldfaam. De sprong voorwaarts in techniek, compositorisch vernuft, productie en zang was destijds zo groot dat een wereldwijde doorbraak in het verschiet lag. Het is er niet van gekomen, opvolger The Hunter was degelijk maar eerder een stapje achteruit dan vooruit en ook het meer toegankelijke Once More ‘Round The Sun was een artistieke pas op de plaats. Na het nieuwe album Emperor Of Sand diverse malen te hebben beluisterd, kunnen we concluderen dat Mastodon wederom een goed album heeft gemaakt, maar opnieuw niet boven zichzelf uitstijgt. Het is lastig om te duiden waar het nu precies aan ligt. Als ik zou moeten gokken zou ik denken dat de heren zichzelf te veel beperkingen opleggen. Grootheden als Led Zeppelin en Rolling Stones speelden met country, reggae en tal van andere genres en wisten dat te integreren zonder hun identiteit te verliezen. Mastodon blijft vasthouden aan intense rockmuziek en lijkt niet buiten gebaande te durven treden. Als ze zich een beetje meer vrijheid zouden veroorloven zou de band nog een stuk interessanter worden.

Laten we echter niet te veel mijmeren over wat hadden kunnen zijn, want Emporer Of Sand is gewoon een oerdegelijke Mastodon plaat vol knallende riffs en opzwepende ritmes. De teksten handelen over de vergankelijkheid van het leven, ouder worden en de kwalen waarmee dat soms gepaard gaat. Aanvankelijk had de band een dubbelalbum voor ogen, maar in de studio besloot men de kwantiteit te beperken en de sterkste songs te selecteren. Openingstrack Sultan’s Curse is Mastodon ten voeten uit, swingend, melodieus, dynamisch en verschillende stemmen. Het is meteen een van de betere nummers op het album en handelt over het ongrijpbare karakter van tijd. In tekstueel opzicht is Mastodon een verademing bij veel andere metalbands, die intelligente aanpak vonden we ooit bij een band als Blue Oyster Cult. Show Yourself is simpeler van opzet en kan maar matig boeien. Precious Stones trekt weer wat feller van leer, kent meer afwisseling en ligt duidelijk in het verlengde van het vorige album. Bij nummers als Steambreather, Roots Remain en Word To The Wise mis ik de echte furie, het klinkt allemaal net wat te braafjes. De muzikant die er echt uitspringt is drummer (en zanger) Brann Dailor en dat is bij een band in dit gitaargeoriënteerde genre toch opmerkelijk. Op Ancient Kingdom weet de band invloeden van Megadeth te verwerken in hun springerige ritmiek. Clandestiny valt meer op door de naam dan de kracht van de song. Bij Andromeda horen we weer wat van de band die Blood Mountain maakte.  Op het lange sluitstuk Jaguar God wijken de heren eindelijk af van het patroon dat ze het hele album volgen, experimenteren meer, gooien er een magistrale tempoversnelling uit en leveren daarmee de meest interessante track van het album af. Dit nummer onderstreept de potentie van Mastodon en bewijst dat ze veel meer kunnen dan ze op de voorgaande nummers laten horen.

Mastodon consolideert met Emperor Of Sand hun posities in het genre, maar zal niemand overtuigen die nog geen fan was. Hopelijk nemen de heren de volgende keer wat meer risico bij het schrijven van nummers en blijven ze niet in hun stramien hangen.