Miles Davis sloeg met de albums In A Silent Way en Bitches Brew een nieuwe muzikale richting in en creëerde en passant een nieuw genre waarin jazz en rock samensmolten. In de jaren na die monumentale releases ontsproten her en der bandjes die het nieuwe fusion genre oprekten en intensiveerden. Eén van de meest belangrijke en toonaangevende bands was het Mahavishnu Orchestra. Een internationaal kwintet dat werd geleid door gitarist John McLaughlin die op aanraden van Miles Davis een eigen band was begonnen. Die band telde vijf zeer getalenteerde muzikanten die elkaar opzweepten en met duizelingwekkende composities op de proppen kwamen.

Mahavishnu Orchestra in zijn oorspronkelijk bezetting bestond slechts vier jaar, maar zette in die relatief korte periode de jazzrock standaard neer voor de komende decennia. De Tsjechische keyboardspeler Jan Hammer, de Ierse bassist Rick Laird, de Panamese drummer Billy Cobham, Britse gitarist John McLaughlin en Amerikaanse violist Jerry Goodman speelden op het podium net zo hard als een hardrockband en net zo inventief en virtuoos als de beste jazz ensembles. Het debuut The Inner Mounting Flame verscheen in augustus 1971 sloeg in als de spreekwoordelijke bom.

De muziek was furieus, intens en complex en bij vlagen harmonieus en bedwelmend. Als de muzikanten synchroon speelden klonk het als adembenemend en als ze meanderend door ritmes dwaalden was het bij tijd en wijle verbluffend. Voor menig jazz liefhebber ging de band echter een stap te ver en mensen met een voorkeur voor “simpele” muziek werden er ronduit stapelgek van omdat het leek of elke muzikant met een verschillend nummer bezig was. Toch waren er genoeg mensen die de innovatieve aanpak op prijs stelden. Het tweede album was minder overrompelend, maar wel meer uitgebalanceerd, gevarieerder en beter dan het debuut. De opnamen voor het derde album werden gemaakt in 1973 maar raakten zoek en werden verloren gewaand tot ze in 1999 opdoken. Op dat album draaide het minder om de gitaarpartijen van McLaughlin en was er meer nadruk op de andere muzikanten. Het album kwam te laat om en had derhalve niet de impact van de eerste twee albums.

Het live-album Between Nothingness and Eternity stond lange tijd officieel te boek als het derde album van de band. Mahavishnu Orchestra was op het podium nog een tandje extravaganter dan in de studio. De live uitvoeringen zijn dan ook een stuk langer dan de studioversies en bevatten nog meer instrumentale hoogstandjes en vrijzinnige, soms zelfs spirituele arrangementen. John McLaughlin speelde als door de duivel bezeten op zijn double neck gitaar en gooit er gierende solo’s uit die menig metal gitarist het nakijken geven. Violist Goodman en drummer Cobham bewijzen dat ze de moordende tempo’s moeiteloos kunnen bijhouden en zorgen gezamenlijk voor muzikaal vuurwerk. Voor deze box is een extra cd met live opnamen toegevoegd waarop eens te meer blijkt dat deze band zijn tijd ver vooruit was.

Veertig jaar na de originele releases staat het muzikale vernuft nog steeds fier overeind, de productie heeft de tand des tijds minder goed doorstaan. Dat is jammer want de onzuivere, soms doffe productie zal menig jonge liefhebber ervan weerhouden om deze bij vlagen geniale muziek via herhaaldelijke luisterbeurten tot zich door te laten dringen.

Tracklisting The Complete Columbia Albums Collection:

Disc1; The Inner Mounting Flame (1971):

1. Meeting Of The Spirits
2. Dawn
3. The Noonward Race
4. A Lotus On Irish Streams
5. Vital Transformation
6. The Dance Of Maya
7. You Know, You Know
8. Awakening
9. The Noonward Race (live)

Disc2; Birds Of Fire (1973):

1. Birds Of Fire
2. Miles Beyond
3. Celestial Terrestial Commuters
4. Sapphire Bullets Of Pure Love
5. Thousand Island Park
6. Hope
7. One Word
8. Sanctuary
9. Open Country Joy
10. Resolution

Disc3; The Lost Trident Sessions (1973):

1. Dream
2. Trilogy: The Sunlit Path/La Mere De La Mer/Tomorrow’s Story Not The Same
3. Sister Andrea
4. I Wonder
5. Stepping Tones
6. John’s Song #2

Disc4; Between Nothingness and Eternity (1974):

1. Trilogy: The Sunlit Path/La Mere De La Path/Tomorrow’s Story Not The Same
2. Sister Andrea
3. Dream

Disc5; Between Nothingness And Eternity [Disc 2]:

1. Hope
2. Awakening
3. You Know, You Know
4. One Word
5. Stepping Tones
6. Vital Transformation
7. The Dance Of Maya