Iran en Israël zijn ogenschijnlijk onverenigbare tegenpolen. Desondanks werkte de Israëlische actrice en zangeres Liraz voor haar nieuwste album in het geheim samen Iraanse muzikanten, en net als op haar voorgaande album zingt ze in het Farsi. Het resultaat Zan (Farsi voor ‘vrouwen’) is een eerbetoon aan de vrouwen uit de familie van Liraz. Op dit album weten drama en dansbare ritmes elkaar op een aanstekelijke manier te versterken.

De familie van Liraz verhuisde in de jaren zeventig van Iran naar Israël. Net als net als tienduizenden andere Iraans-Joodse Israëli’s groeide Liraz op met de rijke Iraanse muziektraditie en de pre-Revolutie pop van (vrouwelijke) sterren als Googoosh, Ramesh en Marjan. Het geluid van deze hoogtijdagen is een belangrijke inspiratiebron voor Zan, en dat is goed te horen. Het grootste deel van het album wordt aangedreven door rollende Shisho hasht ritmes (Iraanse ritmes die zowel in twee als in drie tellen te tellen zijn), versierd met synthesizer-hooks en vette strijker-arrangementjes.

Daarboven geeft Liraz de aanstekelijke melodieën nog meer beweging en gevoel mee door haar stem te laten trillen en overslaan. Het mooiste voorbeeld daarvan is het prachtige nummer Dolate Eshg, een cover van een bekend Iraans nummer uit de jaren zeventig. Boven het wiegende ritme en de bijna vochtige wah wah van de gitaar begint Liraz eerst nog ingetogen en laag, maar gaandeweg voert ze het nummer met de nodige trillers en vocaal gesnik naar een hoogtepunt.

Overigens laat Liraz zich op Zan niet alleen door de gouden jaren van de Iraanse pop inspireren. De snerpende synthesizer op Zan Bezan zou evengoed uit een Iraanse taxi kunnen schallen en op het in bitterzoete nostalgie zwelgende Mastam klinkt een retro-futuristisch discogeluid. De minimale ritmes, synthesizers en call and response op Nafas doen dan weer eigentijds en bijna hip hop-achtig aan terwijl in de mooie ingetogen dialoog tussen Liraz en de tanbur op Lalai traditionele muziek doorklinkt.

Op dit gevarieerde album weet Liraz – buiten het mierzoete Shab Gerye – de muziek continu genoeg drama mee te geven zonder dat deze vervalt in kitscherig pathos. Daarmee bewijst ze dat drama en opgewekte ritmes prima samen kunnen gaan – iets wat zelden in Westerse popmuziek lukt. Daarnaast laat Zan eens te meer horen dat de taalkundige en culturele grenzen in het Midden-Oosten niet samenvallen met de politieke realiteit.

Het is te hopen dat dit album en toekomstige muziekprojecten de bestaande simplistische opvattingen en vijandsbeelden in het Midden-Oosten ondermijnen.