“Anno domini 1618 lebten zwölf Millionen Menschen in Deutschland.” Ten tijde van de Dertigjarige Oorlog was Duitsland geen eenheid; het land bestond niet eens. De zelfstandige staatjes die nu tot haar grondgebied behoren waren toen voor het grootste gedeelte verenigd onder het Heilige Roomse Rijk. Dus de eerste zin van deze opera van Karl Amadeus Hartmann is je reinste onzin, tenzij je weet wat Hartmann met zijn opera wou bereiken. Door te schrijven over de Dertigjarige Oorlog creëerde hij een allegorie over zijn eigen tijd. Hartmann leefde namelijk ten tijde van de opkomst en ondergang van het Nazisme in Duitsland. Verder hebben de eerste paar zinnen als doel om de impact van het werk te vergroten. Een oorlog die tweederde van een bevolking als slachtoffer heeft mag wel als een desastreuze ramp beschreven worden.

Hartmann heeft de eerste versie van Simplicius Simplicissimus tussen 1934 en 1936 geschreven. Met een vlijmscherpe politieke opmerkzaamheid en een opmerkelijke voorspellingskracht weerspiegelt dit werk de situatie ten tijde van de regering van de Nationaal Socialistische Partij en Rijkskanselier Adolf Hitler. De vervreemding van een veranderende maatschappij waarin geweld een hoofdrol gaat spelen wordt weergegeven in de muziek van deze opera. De muziek is weliswaar niet altijd even mooi, maar dat komt natuurlijk door het beeld wat de componist probeert te schetsen. Toch zijn er ook prachtige muziekmomenten, waarin de menselijkheid terug te vinden is.

Deze opname van Simplicius Simplicissimus vond plaats tijdens één van de zeer waardevolle zaterdagmatinee’s in het Koninklijk Concertgebouw. Markus Stenz heeft de muzikale leiding over het Radio Filharmonisch Orkest en Koor. Juliane Banse zingt de partij van Simplicius op een zeer toepasselijke manier, waardoor de naïviteit van deze schaapherder duidelijk naar voren komt. Deze productie heeft een overweldigende impact en is op een prachtige manier opgenomen. De helderheid van de klanken, de sprankeling in de cast en de energie van deze opera worden prachtig weergegeven door deze uitgave van Chalenge Classics.

Het lijkt erop of klassieke muziek minder een ontsnapping aan de realiteit wordt en steeds meer een medium waarmee ook de donkere kanten van mens en maatschappij weergegeven wordt. Werken van Bach, Mozart en tijdgenoten waren toch vaak gecomponeerd om hun schoonheid. Dat laatste valt van de meeste moderne klassieke muziekstukken niet altijd te zeggen. In ieder geval blijft de muziek zich ontwikkelen en zorgen ze op zijn minst voor een intensievere belevenis.

Tracklisting Simplicius Simplicissimus:

CD1
1. Overture
2-6. Act I
7-12. Act II
CD2
1-15. Act III