Negentien jaar nadat Joseph Malik het eerste deel van Diverse uitbracht, is er nu het derde en laatste deel van de trilogie. Diverse Pt. 1 kwam nog uit op het Duitse label Compost, dat vooral in de jaren negentig en nul hoge ogen gooide met smakelijke triphop, downtempo en breakbeat. Malik bracht het tweede deel van het drieluik (2018), net als deze nieuwe release uit op Ramrock Red Records.

Malik, die in het verleden het podium deelde met Terry Callier en op steun van Gil Scott-Heron kon rekenen, verhuisde een jaar of dertig geleden van Glasgow naar Edinburgh. De Black Lives Matter (BLM) protesten die in 2019 in die stad plaatsvonden vormden de achtergrond bij het maken van Diverse Pt 3. Malik was een van de sprekers bij die protesten in Holyrood Park. Het was volgens Malik een ongelooflijk positieve ervaring; 7000 mensen met de meest uiteenlopende achtergronden bijeen. Op zijn nieuwe plaat is een sample van de roepende menigte te horen.

Diverse Pt 3 gaat verpakt als een boek en beide kanten van de plaat kennen een voorwoord. De eerste helft van de plaat draagt hoop en vrijheid uit en wordt ingeleid door muziekjournalist Stuart Cosgrove. De eerlijke, met piano gelardeerde, jazzy pop van Cry When I’m On My Own opent de plaat. Samples van de BLM-protesten in Edinburgh, strijkers, jazzgitaar en blazers injecteren Looking Right Back At You, Pt 1 met tijdloze emotie. De poppy soul van Reason To Be is niet alleen aanstekelijk maar ook opbeurend: ‘Reason to be / Like a kid chasing stars in a Hollywood dream’. Aanstekelijk is ook de single I Quit My Nine To Five. Lekker meerstemmig – op veel tracks horen we gastvocalisten – met een fijn orgel, is ook dit een song van alle tijden.

Malik klinkt door zijn singer-songwriterbagage, zijn Nigeriaanse, Schotse en Ierse wortels en zijn hoofdknikken naar klassieke jazz, funk- en soulalbums dan wel ‘klassiek’, hij staat natuurlijk met twee benen in het heden en de problemen en uitdagingen van de eenentwintigste eeuw. Zijn prominente aanwezigheid bij de Holyrood Park protesten was dan ook een logisch uitvloeisel van een leven waarin hij zich vaak opwierp als steunpilaar van mensen die met discriminatie en geweld te maken kregen (net zoals hijzelf).

De tweede helft van het album is donkerder en hier en daar zelfs fatalistisch. Hier is het Irvine Welsh die het voorwoord schrijft. Battle Cry, met Kameelah Waheed en Antoine Green, is zo’n onontkoombare, urgente hiphoptrack waar we in de jaren negentig zo vaak op werden getrakteerd. Mixed Raced Combination sluit hier mooi op aan met zijn dramatische backdrop van strijkers en zijn dwingende bas-/pianogroove. De duivel zit Malik constant op de hielen, horen we. Verderop snijden de stemmen van Malik en Lynzie Dray, diep in het afsluitende Strange New Places.

Hoewel Joseph Malik bij het grotere publiek nog steeds een relatief onbekende naam is, kun je dit fraaie Diverse Pt 3 zonder meer zien als een van dé soundtracks van het diverse Groot-Brittannië van de prille jaren twintig van de eenentwintigste eeuw. Een album dat weliswaar op fijne wijze 60 jaar muziekgeschiedenis ademt maar dat ook onlosmakelijk is verbonden met het huidige tijdsgewricht.