Artiesten komen, en artiesten gaan. Soms verzwakt de aandacht simpelweg, of overlijden muzikanten en laten ze een rijk gevuld nageslacht aan songmateriaal achter. Het leven gaat door, zo zit het nu eenmaal in elkaar. De dood geeft nabestaanden en platenmaatschappijen de mogelijkheid om tegen alle wensen en principes van de uitvoerende muzikant in te gaan. Tracks die niet bedoeld zijn om het daglicht te aanschouwen, worden tot de laatste bloedende druppel uitgeknepen. Na een paar jaar is de gesloten schatkist hardhandig open gebroken, en tot aan de bodem leeggeroofd. Dit ten koste van de kwaliteit, omdat het veelal probeersels of onaf materiaal betreft.

Bij Jason Molina ligt dat verhaal een stuk complexer. Waar komt zijn verdriet vandaan? De pijn, het vluchtgedrag in de drank, welke indirect het gevolg heeft dat hij niet eens zijn veertigjarige leeftijd bereikt. Doodsoorzaak leverfalen. In 2009 stopt hij onverwachts met zijn tournee. Gezondheidsproblemen. Totaal uitgeblust door het veeleisende reisschema? Een burn-out? Of is er lichamelijk iets anders aan de hand. Twee jaar later wordt langzaamaan pijnlijk duidelijk wat er zich al die tijd afspeelt. Jason Molina kampte met een hardnekkige alcoholverslaving die zijn lichaam helemaal sloopt. In maart 2013 komt het verdrietige nieuws naar buiten waar iedereen al bang voor is. De drank heeft zijn vernietigende sporen achtergelaten. De laatste strijd zal hij niet winnen.

Jason Molina leeft niet het sex, drugs and rock & roll bestaan. Zijn desperate country folk heeft altijd iets sombers en melancholisch. Hij is geen rockster, maar eerder een teruggetrokken amicale collega. Gerespecteerd en geliefd door andere muzikanten en een steeds groter groeiende groep volgelingen. Een talentvolle liedjesschrijver met een zwaar breekbaar hart. Het is voor goede kameraad Glen Hansard onderhand een verplichting om hierbij stil te staan. Zijn persoonlijke rouwproces leverde het prachtige it was triumph we once proposed… the songs of Jason op. De verwerking waarbij hij de nummers van Jason Molina tot iets gezamenlijks maakt, en hiermee een geslaagd document aflevert. Vaarwel beste vriend….

Toch blijven er teveel vragen achter, het verhaal is nog niet af. Natuurlijk geeft Eight Gates niet de gehoopte antwoorden, en helpt je daarin ook geen enkele stap verder. Eight Gates zijn de laatste studio opnames van Jason Molina en stammen uit de periode 2007/2008. In die tijd beweert de songsmit dat hij door de beet van een zeldzame spin in een Londens ziekenhuis is opgenomen, opgelopen tijdens een concertreeks in Italië. Feitelijk is Jason daar al zo sterk in zijn verslaving aan het terugzakken dat dit verhaal een verzonnen excuus is om zijn openbare afwezigheid te verklaren. In werkelijkheid zoekt hij steun in drank en een andere metgezel, zijn krachtige vermogen om mooie breekbare liedjes te schrijven, schijnbaar zijn enige vertrouwde houvast.

Whisper away your last smile. What’s real is I have no wish. I have no wish. De treurnis neemt hier al dat laatste sprankje aan vechtlust weg. Zo herkenbaar en warm door de in het verdriet wonende singer-songwriter overgedragen, die steeds meer de kluizenaarsrol op zich neemt. Schaamte, of is er hier al sprake van het verlangen naar de eeuwige rust. De vogelgeluiden die Whisper Away introduceren staan voor de kleurrijke albumhoes van Laughing Stock, de memorabele Talk Talk plaat welke ook Molina koestert. Het verstilde gevoel wat die plaat uitstraalt is ook op Eight Gates hoorbaar, die verder tevens veel herinneringen aan de Songs: Ohia klassieker The Lioness oproept. Het duidelijkste voorbeeld hierbij is toch wel Shadow Answers the Wall, die de typerende Arab Strap inkleuring heeft. Een grijs geschetst schilderij, waarbij op het einde nog wat paarstinten worden toegevoegd.

De stemming is sober en duister. Door de kaalheid wekt het de indruk dat de tracks nog niet in de volgroeide afrondende fase verkeren. Maar eigenlijk maakt dat bij Jason Molina nooit wat uit. Elke zin en elke stilte is voelbaar. Het kenmerkende fragiele jammerend gitaarspel krijgt in de vorm van zijn toegewijde reisgenoten, het alsmaar zwaar doorademend orgel, de treurende viool en de harde klappen van de drums, de vriendschappelijke hulp die de songs verdienen. In de zwaarmoedige uitvoering is in alles die prachtige romanticus te horen, die je als vanouds door zijn stem en teksten betovert.

Ondanks dat het fundament van een stevige geharde ondergrond steeds verder afbrokkeld zodat er alleen nog maar gruis overblijft, lukt het hem om in de meest donkere periode van zijn bestaan volledig te overtuigen. Zijn mineurstemming heeft altijd iets van een in gedachten verzonken dagdromer uitgestraald. Zelfs in deze duistere eenzame tijd klinkt hij nog steeds niet op en gebroken. De leegte die altijd al als een hongerige roofdier wacht om toe te slaan neemt wel steeds meer de overhand. Eight Gates is een adembenemende aanvulling op zijn eerdere werk. Het laatste tragische toegevoegde hoofdstuk. En daarmee is het klaar.