Hoewel The ArchAndroid feitelijk pas het eerste volledige album van Janelle Monáe is, borduurt de 24 jarige zangeres hierop fantastisch voort op haar debuut EP Metropolis: Suite I (The Chase) uit 2007. Metropolis, geïnspireerd op de gelijknamige stille film uit 1927, was oorspronkelijk bedoeld als conceptalbum, bestaande uit vier verschillende ‘suites’ die Janelle Monáe Robinson via haar eigen website in mp3-vorm zou uitgeven. Deze opzet werd gewijzigd nadat ze tekende bij Bad Boy Records, het platenlabel van Sean ‘Diddy’ Combs.

In augustus 2008 werd de eerste ‘suite’ ook fysiek uitgebracht als EP met twee nieuwe nummers. De EP oogstte meteen goede kritieken en haar single Many Moons werd in 2009 genomineerd voor een Grammy in de categorie Best Urban/Alternative Performance. Met geslaagde optredens als voorprogramma van de bands Of Montreal en No Doubt kreeg het succes een passend vervolg.

Op The ArchAndroid worden Suite II en III gebundeld en zonder twijfel durf ik te stellen dat dit album haar absolute doorbraak zal betekenen. Omringd door een geweldig productieteam bestaande uit Nate Wonder, Chuck Lightning, Sean Combs en Big Boi van Outkast schotelt Janelle Monáe ons een indrukwekkende, kleurrijke en caleidoscopische soundtrack voor.

Eerst even kort de belangrijkste uitgangspunten van het concept van The ArchAndroid:

1. Janelle Monáe komt feitelijk uit het jaar 2719;
2. Ze is in dat jaar ontvoerd en haar genetische code is verkocht op een markt aan de hoogste bieder, waarna ze via een tijdtunnel naar onze tijdzone teruggestuurd is;
3. Terug in 2719 is Cindi Mayweather een bekende androïde, een kunstmatig, op een mens gelijkend wezen, gekloond met het DNA van Janelle Monáe, patiëntnummer 57821;
4. Cindi Mayweather is een mythe, het archetype androïde, gestuurd om de inwoners van Metropolis te bevrijden van The Great Divide, een geheime organisatie die tijdreizen gebruikt om alle vrijheid en liefde te onderdrukken door de jaren heen.

Bent u er nog? Gelukkig! Laten we ons snel weer focussen op het allerbelangrijkste, namelijk de geweldige muziek op The ArchAndroid. Hoewel R&B, hip hop en funk de muzikale basiselementen zijn, put Janelle Monáe ook uit een breed scala van andere muziekgenres zoals folk, psychedelische rock, filmmuziek, disco, pop, jazz en zelfs klassiek. Hoe gevarieerd de 18 nummers ook mogen klinken, wonderwel vallen alle muziekelementen als logisch passende puzzelstukken in elkaar. Je hoeft geen groot muziekkenner te zijn om meteen een aantal belangrijke inspiratiebronnen voor Janelle terug te horen in haar muziek. Zowel het nummer Locked Inside als het prachtige Say You’ll Go is geïnspireerd door het album Music Of My Mind van Stevie Wonder. Neon Gumbo is een kleine, doch herkenbare ode aan het album Purple Rain van Prince, met achterstevoren gesproken tekst. Tightrope ademt de sfeer van de gloriedagen van James Brown en dit geweldige nummer, dat ze samen met Big Boi zingt, is het onbetwiste hoogtepunt van het album. Het eveneens heerlijke Dance Or Die, met Saul Williams is gebaseerd op Zé Pequeno (Kleine Zé) uit de film City Of God, de sigaretten van Fela Kuti en de lach van Bob Marley. Zo stuitert niet alleen de muziek alle kanten op op The ArchAndroid, ook de inspiratiebronnen komen soms uit onverwachte hoeken. Het filmische Sir Greendown is geïnspireerd op Destino van Walt Disney en Salvador Dali, de tweede single Cold War put zijn inspiratie uit de ‘atoombommen’ in de vuisten van Muhammad Ali en de beroemde ‘I have a scream’-speech van Martin McKnight en het spacy Mushrooms & Roses leent zijn ontstaan aan een stagedive tijdens het Bonnaroo Festival en de snor van Jack White.

Suite II beklijft net iets beter dan het derde deel, mede door de vloeiende overgangen tussen de nummers Dance Or Die, Faster en Locked Inside. Toch valt ook op Suite III genoeg te genieten met het vrolijke Wonderland, de experimentele samenwerking met Of Montreal op Make The Bus, het folknummer 57821 samen met Deep Cotton en de fraaie ballad Say You’ll Go om je daarna via het theatrale en magische slotstuk BabopbeYa, naar het gelijknamige beloofde land te leiden.

Het is wellicht nog te vroeg om The ArchAndroid een meesterwerk te noemen maar de kans bestaat dat wanneer men in 2719 deze Metropolis-suites terugvindt, afstoft en opnieuw afspeelt, de muziek wellicht zwaar gedateerd klinkt maar dat men beseft dat deze experimentele geluidscollage in de 21^e eeuw nog werd aangemerkt als een klassieker. Maar laten we vooralsnog hopen dat Cindi Mayweather met de afrondende Metropolis-suite IV haar Magnum opus zal maken. Lukt dat niet dan mag ze haar DNA weer teruggeven aan Janelle Monáe, zodat zij met de opgedane kennis en ervaring in haar succesvolle voetsporen kan treden!