Met het fantastische Land of Real Men kwam in 2018 het Finse kwartet Ilmiliekki Quartet terug na een dertienjarige stilte. Een bizar gegeven omdat de muzikanten nog steeds maar halverwege de dertig zijn. Met hun gelijknamige vierde album onder eigen naam (ze namen nog twee albums op met violiste/zangeres Emma Salokoski) zijn ze nu na vier jaar gelukkig alweer terug.

Ilmiliekki Quartet bevat vier van de meest getalenteerde jazzmuzikanten die Finland rijk is. Trompettist Verneri Pohjola, pianist Tuomo Prättälä, bassist Antti Lötjönen en drummer Olavi Louhivuori bouwden in de jaren tussen hun eerste tweede albums en de terugkeerplaat afzonderlijk van elkaar imposante carrières op die niet alleen bij de Europese grenzen stopten.

Die eigen carrières zijn er natuurlijk nog steeds, onder eigen naam maar ook als onderdeel van bands en projecten, maar het samenspelen viel met Land of Real Men en de optredens die daarop volgden, zo in de smaak dat de mannen besloten frequenter weer bij elkaar te komen om samen muziek te maken.

De gelijknamige vierde van het kwartet is een diepe duik de avontuurlijke jazz in. Jazz zonder tijdsgrenzen ook. Van de zes composities die het album telt tikt de kortste vijf en halve minuut aan. De muzikanten nemen de tijd om hun composities op je in te laten werken met fascinerend spel, soms zelfs duizelingwekkend goed.

Pohjola, een van de beste trompettisten die we binnen de jazz momenteel hebben, klinkt weer zo goed dat de tranen je in de ogen schieten. Zijn spel is dan weer zo spannend en prikkelend dan weer zo tranentrekkend mooi dat je er immer van in vervoering raakt. Naast Pohjola neemt ook Prättälä een prominente rol op zich met wervelend, steeds weer avontuurlijk en vrij spel.

Maar zonder de al net zo uitdagend spelende fantastische ritmetandem Lötjönen en Louhivuori zou Ilmiliekki Ilmiliekki niet zijn. Zij zijn het die het kwartet de immer verrassende basis geeft waarover Pohjola en Prättälä  naar hartenlust kunnen improviseren. Sinds hun gezamenlijke terugkeer aan het muziekfront werd gelijk al duidelijk dat ze, met de ervaring van de dertien jaar daartussenin, uit zouden kunnen groeien tot één van de vooraanstaande jazzkwartetten van de hedendaagse jazz.

Vanaf de fascinerende albumopener Three Queens openbaart zich een album dat moeiteloos de magische sferen van Land of Real Men oppakt en nog weer verder duwt. De vrijheid van de composities en het wervelende spel, met Pohjola in een hoofdrol (hoe raak speelt die gast toch steeds weer!!), maken het gelijk al tot een van de hoogtepunten van dit jaar in jazz (ja, ik weet dat we pas zijn begonnen….).

Van die opening tot aan albumafsluiter Kaleidescopesque ontspint zich een wervelend jazzspektakel waar je met open mond naar blijft luisteren. De muzikanten hebben samen zoveel magie tegelijk gaat die vergezeld van zoveel levenslust en spelplezier dat de composities compleet uit de groeven knallen. Er wordt echt adembenemend goed gespeeld en de composities kennen zoveel onvoorspelbare en machtige wendingen dat je niet kunt stoppen ernaar te luisteren. Proberen te doorgronden wat er allemaal gebeurt.

Ilmiliekki Quartet is een machtig jazzalbum, Ilmiliekki Quaret een machtig kwartet. Hoop tijd ook dat de muzikanten gezamenlijk nu eens uitvoerig naar de Lage Landen komen om hier ook vanaf het podium de zalen plat te spelen. Ik schreef Land of Real Men vier jaar geleden de lucht in en doe dat met hun gelijknamige vierde wederom. Ilmiliekki Quartet is jazz in zijn boeiendste vorm: Uitdagend, prikkelend, emotionerend, weergaloos, avontuurlijk, melodieus, hartveroverend.