Het geeft even geduurd, maar na vier jaar stilte is Mark Oliver Everett terug met muziek onder de vlag Eels. Dat is goed nieuws, de excentrieke en soms wat nukkige Amerikaan weet al meer dan een kwart eeuw op heel puntige manier menselijk leed in fraaie, emotionele en als het zo uitkomt soms zelfs ronduit vrolijk klinkende liedjes te verpakken.

De formule leek na de dubbel-cd Blinking Lights And Other Revelations (ongemerkt inmiddels ook alweer 13 jaar oud) echter last van muzikale metaalmoeheid te krijgen. Everett verviel in een herhaling van zetten en trok zelfs zonder gêne liedjes van vele jaren eerder uit het archief om zijn albums te vullen. Niet dat het werk daardoor ineens slechter werd overigens. Een Eels-album op halve kracht is nog steeds bovengemiddeld goed. Maar toch moest er iets gebeuren. Dat ‘iets’ was een welverdiende pauze, waarin Everett (hij lijkt het aan te trekken) weer de nodige privéperikelen te verstouwen kreeg. Het resultaat is een album dat als je er snel doorheen skipt aanvankelijk klinkt als ‘een greatest hits van Eels’. You Are The Shining Light is een Cancer For The Cure deel twee, Today Day Is The Day kan met zijn olijke arrangement zo op Daisies Of The Galaxy worden geplaatst, het filmische Bone Dry is nogal des Hombre Lobo‘s en zo klinken er meer nummers alsof ze op een ander album thuishoren.

Maar als je er goed voor gaat zitten komen de sterke nummers vanzelf bovendrijven en dat zijn vooral de meer ingetogen en bitterzoete tracks. De machtige titeltrack die het album opent is direct een hoogtepunt. Vintage Eels, broeierig, donkere maar hoopvolle tekst, inventieve productie vol gesamplede strijkers, geluidslagen en een dwingende beat. Erg fraai. Het akoestische en weemoedige Premonition is als schuurpapier voor de ziel. Ja, het leven doet pijn, verdorie het schuren ook. Maar uiteindelijk slijten de oneffenheden er wel vanaf. ‘You can kill or be killed, but the sun’s gonna shine’. En zo is het maar net, het leven gaat door. In het spookachtige The Epiphany wil Everett het liefst terug in de tijd, hetgeen muzikaal slim geaccentueerd wordt met een backing track die omgekeerd wordt afgespeeld. Hebben we hem vaker horen doen, maar hier werkt het sterk. Sweet Scorched Earth is en mooi liefdesliedje, waarin hij zijn nieuwbakken gezinnetje toezingt. Want in de afgelopen vier jaar is Everett getrouwd en vader geworden. ‘I love our little family, and our life’, zo klinkt het. De wetenschap dat het huwelijk inmiddels alweer stuk is gelopen, maakt het liedje schrijnend en raakt zelfs slaapliedje Archie Goodnight verderop de plaat. Je weet dat dit kindje met een doorgaans afwezige vader gaat opgroeien en in de bredere context van het Eels-oeuvre is juist de moeizame relatie met een altijd maar afwezige vader een terugkerend thema geweest. Dat dit nu een generatie wordt doorgegeven is ironisch.

Op zulke momenten stijgt The Deconstruction boven zichzelf uit. Ja, het is Eels volgens het boekje, maar ook Eels die meer de diepte in duikt dan op de laatste paar albums. Tegelijk wordt dat hoge niveau niet over de hele linie vastgehouden. Eels is op zijn sterkst als een album van begin tot eind een verhaal vertelt. Die rode lijn ontbreekt hier enigszins. Geinig dat The Quandry een instrumentaal thema uitzet dat elf nummers later in The Unanswerable weer wordt opgepakt, maar het voelt desalniettemin niet als een geheel. De stichtelijke boodschap van de afsluiter is fraai, maar komt ook enigszins uit de lucht vallen. Jammer? Wellicht. Conceptmatig kan Everett beter, maar dat neemt niet weg dat The Deconstruction een heel welkome en bij vlagen hele sterke terugkeer is.

Eels – The Deconstruction

1. The Deconstruction
2. Bone Dry
3. The Quandary
4. Premonition
5. Rusty Pipes
6. The Epiphany
7. Today Is The Day
8. Sweet Scorched Earth
9. Coming Back
10. Be Hurt
11. You Are The Shining Light
12. There I Said It
13. Archie Goodnight
14. The Unanswerable
15. In Our Cathedral