×

Recensie

Jazz

13 oktober 2016

Positie 16 Jaarlijst 2016

Donny McCaslin

Beyond Now

Geschreven door: Dick Hovenga

Uitgebracht door: Motema

Beyond Now Donny McCaslin Jazz 4.5 Donny McCaslin – Beyond Now Written in Music https://writteninmusic.com

Zo zeg! Dat lijkt me geen gemakkelijk klus als alle ogen op je gevestigd zijn nadat je met je band op de laatste Bowie hebt meegespeeld en deze kort na de release overlijdt en er een ware mediastorm losbarst. Gelukkig had saxofonist Donny McCaslin het schrijven van de composities van een nieuw album al achter de rug, volledig ontstaan uit de energie die het maken van Blackstar had veroorzaakt. In april dit jaar opgenomen was die energie nog volledig in tact zo blijkt. Want wat een geweldig album is Beyond Now geworden!

Natuurlijk was het niet alleen McCaslin die Blackstar zo verschrikkelijk goed maakte. Vanzelfsprekend was dat in eerste instantie Bowie zelf die met fantastische songs en een nog steeds geweldig klinkende stem een wel heel indrukwekkend afscheid nam. Daarnaast waren dat natuurlijk ook de onweerstaanbare ritmes van Mark Guiliana, de onwaarschijnlijke sounds van toetsenman Jason Lindner, die ondoorgrondelijke baslijnen van Tim Lefebvre en die fijn gevarieerde gitaarpartijen van Ben Monder.

De mannen kennen elkaar van ver voor de samenwerking met Bowie en het was zeker niet Bowie die hun sound ontwikkelde, zoals zovele slecht geïnformeerde journalisten riepen. Bowie adopteerde de sound. Now vs Now, de band die Lindner en Guiliana reeds in 2006 met de Griekse bassist Panagiotis Andreou oprichtten, was in hun revolutionaire mix van jazz en electronics, de absolute basis en McCaslin liet zich maar wat graag vanuit de traditionele jazz door de mannen inspireren. Zijn eerste album waarop hij zijn nieuwe sound liet doorschijnen was Perpetual Motion uit 2011 maar op Casting for Gravity, die een jaar later verscheen, bleek hij helemaal om. Dat was het album waarop hij met Guiliana, Lindner en bassist Tim LeFebvre zijn definitieve vorm vond. Een sound die hij op Fast Future (2015) en op Blackstar van Bowie definieerde.

Dat de opnamen met Bowie een enorme invloed hebben gehad blijkt uit het nieuwe album Beyond Now. Het album werd geschreven in de periode dat de opnamen er met Bowie opzaten en niemand wist wat er precies mee zou gaan gebeuren. DPas in april dit jaar werden de door McCaslin geschreven composities en een aantal covers opgenomen. De drive die we op Beyond Now horen is van een band die in volle vaart en in de kracht van hun Bowie-ervaring er nogmaals volle bak voor gaat. Er zijn geen reserves, zowel niet compositie-technisch als in spel. Volledig vrije nieuwe jazz.

Gelijk met de openingstrack Shake Loose wordt dat wel heel erg duidelijk. De drums van Guiliana ratelen, de bas van Lefebvre duwt en trekt, de toetsenpartijen vliegen alle kanten op en McCaslin blaast majestueus de longen uit zijn lijf tot de band in een adembenemende climax belandt en een glorieuze melodie tot ons komt. En vervolgens duwt de track nog een flink aantal minuten in volle glorie meesterlijk atmosferisch door. Magistrale track.

Beyond Now is McCaslins volledig overgave. Electronic en jazz in een droomcombinatie en met een band die zijn gelijke nauwelijks kent. Met twee composities van Bowie, een ijzersterke A Small Plot Of Land van 1. Outside, met een sterk zingende Jeff Taylor en een geweldige Lindner en het prachtig verbouwde Warszawa van Low, waarbij McCaslin de zanglijn van Bowie glansrijk met de sax overneemt, een volledig eigen bewerking van Coelacanth van Deadmau5 en met een ronduit weergaloze versie van Remain van Mutemath als albumafsluiter kent het album verrassende keuzes.

Maar nog meer zijn het de door McCaslin zelf geschreven composities die Beyond Now zo ontzettend goed maken. De eerder genoemde albumopener Shake Loose maar ook het titelstuk zijn van een adembenemende kwaliteit. Majestueus op- en uitgebouwd met alles daarin wat een echt uitdagende jazztrack verlangt. Ook het prachtig gelaagde Bright Abyss is van die grote klasse. Op fijn vervreemdende ondergrond, dan weer super melodieus, wordt wederom een sublieme track gebouwd die juist door de lengte ieders grote muzikale kwaliteiten optimaal aan bod laat komen. En de climax in de compositie is echt adembenemend mooi. Volledige overgave. McCaslin is groots in alle facetten op deze track. Wat een vloeiend tegelijk rauw en uitdagend spel laat hij hier horen.

Het hard rockende FACEPLANT is met die moddervette baspartij van LeFebvre, dat super enerverende drumspel van Guiliana en een buiten zichzelf tredende McCaslin gelijk ook een absolute favoriet. Een compositie die er live volledig overheen rost, zoals we reeds in Los Angeles konden horen. Glory is dan weer het bijna rustpunt van het album. De geweldige saxmelodie van McCaslin wordt met drums en bas dan weer opgestuwd maar ineens is daar dan prachtig pianospel van Lindner waar vandaan de compositie dan weer tot een geweldige symbiose komt. Echt elke compositie heeft een gelaagdheid en variatie die onder de huid gaat zitten. Composities om keer op keer opnieuw te ontdekken en je over te verbazen.

Dat deze mannen fantastisch op elkaar ingespeeld zijn wordt op dit album wederom meer dan duidelijk. Alles wat ze spelen klinkt uitdagend en vrij en heeft steeds weer een prachtige balans in fraai melodieus en hard doorraggen. Want laten we wel wezen, als deze mannen los gaan, gaan ze onwaarschijnlijk los. En hoe goed iedereen ook speelt het is McCaslin die over iedereen heen dendert met weergaloos spel. In alles straalt McCaslin kracht, souplesse, emotie en meesterschap uit.

McCaslin heeft het album opgedragen aan Bowie. Na alles wat er na de opnamen van Beyond Now met de band gebeurde, een meer dan logisch verhaal natuurlijk. In de wetenschap dat Bowie met het maken van Blackstar met deze mannen zich dagelijks uit zijn lichamelijke en geestelijke ellende kon halen, er zelfs heel veel energie uit kon halen, moet de ervaring zowel voor Bowie als de band rondom McCaslin meer dan levensbepalend geweest zijn.

Beyond Now is een muzikaal supervrij en super inspirerend jazzalbum zoals je maar heel erg weinig hoort. Wedden dat Bowie in de hemel met een heel dikke en zeer trotse glimlach dit album beluistert? Beyond Now is een adembenemende trip, een meesterlijk album!



  1. Shake Loose
  2. A Small Plot of Land
  3. Beyond Now
  4. Coelacanth 1
  5. Bright Abyss
  6. Faceplant
  7. Warszawa
  8. Glory
  9. Remain