Albums die heel lang op zich laten wachten, zijn doorgaans albums die de opgebouwde spanning en hype niet waar kunnen maken. D’Angelo verraste deze week vriend en vijand door ineens Black Messiah op Spotify en iTunes te gooien. Zijn eerste album in veertien jaar. Vanaf vrijdag ligt deze ook in de winkel en het is niets minder dan een overdonderende muzikale totaalervaring.

De opvolger van het machtige Voodoo uit 2000 is wat je noemt een tijdloos album en dat is knap. Er is de afgelopen veertien jaar ook enorm veel gebeurd. Was in 2000 de verschillende soulvolle en R&B-(sub)genres mixende nu-soul (met naast D’Angelo ook mensen als Jill Scott, Angie Stone, Erykah Badu en Maxwell als vaandeldragers) nog een hippe stroming, inmiddels hebben de beats van Timbaland en de gelikte producties van Pharrell Williams het landschap bepaald. Genoemde nu-soul artiesten zijn tegelijk met het genre in de vergetelheid weggezakt, of opereren in de marge. D’Angelo heeft in die veertien jaar echter altijd al een positie in de buitencategorie ingenomen. Vanwege zijn lange afwezigheid en zijn eerste twee albums staan nog altijd te boek als klassiekers. Klassieker nummer drie kan nu worden bijgeschreven, al moet worden gezegd dat het natuurlijk nog maar afwachten is hoe het album zich op de lange termijn houdt. Daar zijn toch echt meer draaibeurten voor nodig, omdat je domweg in een paar dagen niet alles wat er gebeurt er uit kan filteren.

Een deel van de tracks zijn al wat langer bekend. Sommige omdat er demo’s van zijn gelekt in de loop der jaren, andere (Sugah Daddy) omdat ze tijdens de vorige tournee van D’Angelo (in 2012, waarna hij net zo plots als hij was opgedoken weer van e radar verdween) al live zijn gespeeld. Maar als kant en klare tracks zijn het toch volledig andere belevenissen, die vanwege de rijke productie veel van de oorschelpen vragen. Neem bijvoorbeeld het psychedelische (en soms wat angstaanjagende) 1000 Deaths, waarin een loeizware baslijn door je hele lichaam trekt, terwijl de stem van D’Angelo merkwaardig maar effectief vervormd daar overheen is gelegd. Ademloos zit je aan de speakers genageld. Het funky rockende The Charade is er nog zo eentje waar de stem van D’Angelo vervormd maar effectief door het nummer heen zwalkt, terwijl je hoofd aan alle kanten probeert te bevatten wat er muzikaal allemaal op de achtergrond gebeurt.

D’Angelo heeft met zijn band The Vanguard, met daarin onder meer Questlove, Jesse Johnson, Pino Palladino en in een prominente bijrol voor Kendra Foster voor een uitermate organische aanpak gekomen. Natuurlijk zijn er her en der samples, maar het overgrote deel van het album is live ingespeeld, op vintage apparatuur. Dat hoor je er aan alle kanten vanaf. Black Messiah broeit en intrigeert juist omdat het zo’n geluid heeft dat net zo goed uit de jaren zeventig, tachtig of negentig had kunnen komen, maar dat vanwege de teksten wel gewoon heel actueel is. Door trouw te blijven aan de bron van de muziek, is hij opvallend genoeg enorm vernieuwend. Of tenminste, zo lijkt het. Speel de drie albums van D’Angelo achter elkaar af en ze laten een duidelijke muzikale keus horen die consequent wordt doorgezet. Het valt nu gewoon extra op omdat het muzikale landschap om hem heen volledig anders is en de muzikale soortgenoten zijn weggevallen. Muzikaal blijft het echter aan alle kanten interessant. Van het duister groovende Prayer tot de afsluitende glijballad Another Life. D’Angelo weet dondersgoed de essentie van de oude soul en funkgrootmeesters te vangen en naar het heden te kanaliseren zonder het geluid heel drastisch of krampachtig wordt. En dat hij daar veertien jaar voor nodig heeft, soit. Met Black Messiah kunnen we best voort tot 2028.

D’Angelo & The Vanguard – Black Messiah:

1. Ain’t That Easy
2. 1000 Deaths
3. The Charade
4. Sugah Daddy
5. Really Love
6. Back to the Future [Part I]
7. Till It’s Done (Tutu)
8. Prayer
9. Betray My Heart
10. The Door
11. Back to the Future [Part II]
12. Another Life