De muzikale keuzes die Brad Mehldau maakt zijn immer onvoorspelbaar en wat mogen we daar blij mee zijn. Na zijn overrompelende politieke epos Finding Gabriel, volgden in een periode van anderhalf jaar het Covid-lockdown solo-piano-album Suite: April 2020 en het tweede geweldige samenwerkingsalbum Round Again met sterrenteam Joshua Redman, Brian Blade en Christian McBride. Met Variations On A Melancholy Theme, een opvallende samenwerking met het Orpheus Chamber Orchestra, zet Mehldau zijn ontdekkingstocht door de muziek voort.

Variations On A Melancholy Theme is wederom een imposant muziekstuk waarin het opgezette thema in elf verschillende versies wordt herontdekt. Oorspronkelijk geschreven voor pianist Kirill Gerstein trok Mehldau zelf met het stuk en het Orphues Chamber Orchestra in 2012 en 2013 door Europa, Rusland en Amerika, waar het in Carnegie Hall in New York uiteindelijk ook werd vastgelegd voor plaat.

Mehldau omschreef het stuk zelf als ‘I imagine it as if Brahms woke up one day and had the blues’ en biedt een nieuwe muzikale ontdekkingstocht die Mehldau’s rijke spel gedompeld in jazz en klassiek koppelt aan blues en nieuw klassiek/eigentijds. De wonderlijk vindingrijke elf interpretaties van het aan de start opgezette thema laten zijn immer zo avontuurlijke tegelijk geniale muzikale geest volop floreren.

Variations On A Melancholy Theme is een adembenemend werkstuk dat gelijk bij eerste beluistering al volop imponeert. Niet alleen het luisterrijke spel van Mehldau maar juist ook de fascinerende arrangementen die de herinterpretaties verrijken. Het Orpheus Chamber Orchestra, een 38 koppen tellend orkest, speelt de arrangementen met flair en grote klasse en geeft het in energie en beleving exact de juiste cadans op Mehldau’s fascinerende pianospel.

De elf variaties op het oorspronkelijke thema van maar 2 minuten en 11 seconden zijn steeds weer verrassend en eigen van sfeer, terwijl de reeks variaties al net zo naadloos achter elkaar doorlopen, waardoor de variaties op Melancholy Theme haast als een suite aanvoelen.  Klassiek van opzet en sfeer en doordrenkt van jazz met blues variaties klinken de composities en arrangementen groots en meeslepend.

Nog drie extra stukken vervolmaken het album: Cadenza, Postlude en Encore Variations X & Y, waarbij het korte Cadenza en het solo gespeelde slotakkoord Encore Variations X & Y naadloos op de elf variaties aansluiten en het imposante Postlude ook perfect op zichzelf kan staan. Meesterlijk hoe Mehldau ook deze compositie opbouwt als een klassiek bouwstuk met steeds exact de juiste instrumentatie uit het orkest om zijn pianospel in sfeer te ondersteunen.

Pas als na de laatste akkoorden van Encore: Variations X & Y een vol applaus klinkt ben je je bewust dat je naar een liveregistratie hebt geluisterd. Wat Variations On A Melancholy Theme alleen maar indrukwekkender maakt.

Sinds Mehldau in 2004 van Warner Records naar Nonesuch, een aan Warner gelieerd maar als onafhankelijk opererend platenlabel met een indrukwekkende catalogus in jazz, ouder en nieuw klassiek en world, maakte hij met deze nieuwe release erbij reeds 17 albums. Een indrukwekkende hoeveelheid die niet alleen zeer divers in muzikale smaken is maar ook een machtig beeld geeft van Mehldau als immer doorgroeiend en avontuurlijk muzikant en componist. Het indrukwekkende Variations On A Melancholy Theme is daar een fascinerende toevoeging op.