×

Recensie

Jazz

21 augustus 2017

Amir Elsaffar / Rivers Of Sound

Not Two

Geschreven door:

Uitgebracht door: New Amsterdam

Not Two Amir ElSaffer Rivers of Sound Jazz 3.5 Amir Elsaffar / Rivers Of Sound – Not Two Written in Music https://writteninmusic.com

De Iraki-Amerikaanse multi-instrumentalist Amir Elsaffar brengt met het maar liefst zeventienkoppige Rivers Of Sound orkest het dubbelalbum Not Two uit. Daarin verbindt hij zowel elementen uit de Irakese muziek als meer traditiegeoriënteerde jazz.

Op zijn heel eigen manier brengt Elsaffar samen met zijn ensemble een mengsel. Jazeker, je hoort klassiekere jazz met instrumenten als tenor en sopraansax, naast trompet, bas en drum, al zijn het vooral de meer exotische instrumenten zoals onder meer de santur (een dulcimervariant van Perzische oorsprong), de buzuq (een luitvariant) en de oud die leven in het door Oosterse invloeden gekenmerkte Not Two blazen.

In het bij het album geleverde boekje licht Elsaffar zijn grote ambities verder toe aan de hand van maqam, een set regels die ook een genre op zich is. Het allerhoogste is de ‘tarab’, de muzikale ekstase. Kortom: dat moment waarop alle grenzen, alle regels in het niets verdwijnen en muzikale uitvoerder en publiek in een wel héél eigen wereld terecht komen en tijd, ruimte en identiteit er niet meer toe doen.

Al is misschien het meest opmerkelijke dat Elsaffar zich op dit album laat omringen met grootse muzikanten als pianist Craig Taborn, altsaxofonist Fabrizia Cassol, gitarist Miles Ozaki en drummer Nasheet Waits om er maar een paar te noemen. Toch eisen die nooit een solospot op, zij zetten zich ondanks hun status maar al te graag in de schaduw van een veel groter geheel.

Iftitah, de opener, komt eerst nog rustig en lowkey op gang, waarna snaarinstrumenten en een piano erbij komen. Met zijn dik elf minuten maakt het gelijk al duidelijk dat het ensemble de tijd ervoor neemt. Ook elders is vast te stellen dat de groep zich kenmerkt door langere en vaak overweldigende composities waarin verschillende passages in elkaar overvloeien.

Een dubbelaar is natuurlijk erg ambitieus. Aan te stippen is ook het politieke gewicht dat Elsaffar aan zijn muziek toekent. Na Crisis (2015) legt hij de morele staat van het Midden Oosten bloot: de invasie in Irak (2003), de Arabische Lente (2009) tot en met de Syrische burgeroorlog (2013). Ook op het nieuwe Not Two blijft die politieke invalshoek, al is die minder opvallend (maar wel aanwezig tijdens pakweg Penny Explosion of Ya Ibni, Ya Ibni (My Son, My Son) waarin het pianospel van Taborn meerwaarde oplevert.

Aan de basis van het album ligt een visie waarin muziek verschillende tradities en eigenheden bijeenbrengt. Het is niet zomaar een mengsel, maar eerder een kruising van, een interactie of dialoog tussen verschillende stijlen en genres. Daarmee weeft Elsaffar met zijn ensemble een nieuwe dynamiek. Neem bijvoorbeeld het maar liefst zestien minuten durende Shards Of Memory/B Half Flat Fantasy waarin dankzij de schurende solo op tenorsax van Ole Mathisen een wat radicalere jazz zit.

Not Two is uiterst creatief en spiritueel. Maar ook gewoon mooi. De ervaring dat de schotten tussen Oost en West via de muziek weggewerkt kunnen worden is meer dan bijzonder.

Tracklisting Not Two:

CD 1:

  1. Iftitah
  2. Jourjina over Three
  3. Penny Explosion
  4. Ya Ibni, Ya Ibni

CD 2:

  1. Layl
  2. Hijaz 21-8
  3. Shards of Memory / B Half Flat Fantasy
  4. Bayat Declamation