Kwam dan zowaar de twijfel opsteken. Doen of toch maar beter niet. Voyage van ABBA, er is al zoveel gezegd en erover geschreven. Nu zeker met de release van 5 november 2021. Tsunami aan uitgebreide meningen is overgekomen, ook hele boeiende bovendien daar waar ik zelf al eens een reviewtje drop. Maar vóór dit alles, die kwestie, hoezeer zit een mens nog op ABBA 2021 te wachten? Zullen ouwe zeventigers in een comeback 40 jaar na datum hoegenaamd nog genoeg voorstellen om aan het muziekgild van nu hoe dan ook nog iets bij te dragen? Anyway, Voyage, ‘t is dan ook nog zowat de meest gehypete plaat van ’21, toch? Van dat melig ABBA, waarvoor vroeger zovelen zich misprijzend wegdraaiden…

Nu goed, het etiket pulpmuziek van luitjes vol glitter en plateauschoenen is mettertijd toch wel serieus afgebladderd. Vele jaren later kwamen er zelfs loftirades uit de rockmiddens en zongen U2’s en Portisheads vrolijk Dancing Queen of ander moois mee uit de ABBA-cataloog. Je moet nu bijna van slechte wil zijn om te ontkennen dat ABBA toch een der invloedrijkste bands in de geschiedenis van de populaire muziek is geworden.

Maar laat ik bij de bedenking ook mezelf eens niet volledig wegcijferen. Zat nog op de middelbare schoolbanken toen ze daar voor de wereld debuteerden, Oslo 1974 en luisterde toen even intens naar Pink Floyd, Zappa, Yes, Roxy Music, Beethoven als schaamteloos naar disco en sindsdien…  ABBA. Kon toen in verre verte nog niet bedenken om over al die kleppers ook maar iets te gaan neerschrijven, doe dit ook nu trouwens maar sporadisch en ook pas sinds minder dan een jaar. Ging later wel met evenveel verwachting en blij opgewekt naar een heerlijke ABBA-afgetrainde tributeband als naar een of ander rockoptreden. Stak zelfs vóór ‘t ABBA-museum in Stockholm als fake-ABBA-tar resoluut en met smile de kop door ‘t gat boven ‘t lijf van Bjorn. Kan dan iemand, nooit een zweem ABBA-kritikaster, bij de nu meest geanticipeerde, belangrijke comeback in de Popmusic History met gelegenheid tot een eigen tribute zomaar afzijdig blijven? Neen dus, over en out.

De definitieve aankondiging  via videopresentatie vanuit Londen op 2 september laatst. Na jaren geruchten en druppelsgewijs inkomende feiten, zaten daar ineens Zoe Ball en Benny en Bjorn op YouTube. Het had iets onwezenlijks. Komt er niet alleen een heel nieuwe afgewerkte plaat, maar ook een heuse Voyage-concertreeks vanaf mei 2022,  mààr, zonder de vier senioren, wel met hun jong gebleven hologrammen als het plaatsvervangend ABBA. 22 hits zouden ze brengen. Daarna zal het voor hen en voor iedereen definitief finito zijn met ABBA.

Die plaat, ja de plaat. Wat zien we eigenlijk op de hoes, is dat nu een zonsopgang of is het een definitieve ABBA-zonsondergang? Wees gerust, los van het feit dat het met Voyage inderdaad voorgoed stopt, leveren ze hier sowieso weer een echte klassieker af. Een plaat die ze vooreerst al absoluut niet voor de Money, Money opnamen, ze katapulteert je met een flits doodleuk terug tot naar het prille begin in 1974. Just a Notion, die glamrock-boogiewoogie, ik dacht, hier begint Waterloo! Maar effenaf heel de Voyage-jukebox zit vol met van die op en top uptempo-ABBA-hittunes en knipogen naar hun eigen verleden. Inmiddels aan die intussen al honderdduizenden voormalige fans om dat zelf-luisterend nostalgisch op te snuiven en om iedere van de tien songs van hun eigen onwrikbaar scheidsrechterlijke appreciatie te voorzien.

Maar het is bijna een statement zo rigoureus als het viertal hier heeft vastgehouden aan de sound van hun hele liedjesindex. Wilden echt wel bewust alles behalve hedendaags klinken, vandaar dat ze ‘t hele productieproces zo goed en nauwgezet in eigen handen namen. Zeker, ze bewijzen dat ze het nog steeds kunnen, popliedjes maken met een ultieme catchiness, met de pakkendste hooks uit het hele poprepertorium. Songs met een seventies-, begin eightiessound, die ook nu, met die schare van miljoenen fans van hen, regelrecht weer de onsterfelijkheid ingaan, hoe de zeis der kritiek tijdelijk ook mag maaien.

Bjorn Ulvaeus en Benny Andersson, het is hen elders al met zoveel woorden toegedicht. Ze hebben  een compositorisch branie dat past in een lange rij van Beethoven, Mozart tot de Beatles. Ook hún negende is supergeorkestreerd, daar is ook het Mamma Mia-musicalinterludium na The Visitors niet vreemd aan. Neem de ballad I Still Have Faith in You. Als een musical, weelderige, impressionante orkestratie en samenzang van de twee zangeresjes. Heerlijk opbruisende bombast en dartele fluitjes. Of hun Ode to Freedom, gewoon prachtig filmisch volkslied,  walsnummer dat opstart en uitrolt als ‘t Slavenkoor meets Tsjaikovski.

En ja, de twee zangeresjes. De meest harmonische stemmen aller tijden. Tedere, droeve Agnetha Fältskog en mezzosopraan Frida Lyngstad. Breekbare intimiteit, nu gerijpt als goede wijn. Vrijwel altijd melancholisch klinkend, hoe opgewekt ook de deun. Wonderlijk tegenstrijdig dus, dat vrolijk dansen met tears in your eyes. Er zit heus ook wel wat leed uit de voorbije decennia verborgen in hun persoonlijke Voyage. Don’t Shut Me Down bijvoorbeeld, over terugkeer naar wat ooit een huwelijksnestje was. Ingetogen musicalopeningszang ontploft met een geheide discobeat in de grootste springer van de plaat. Of synthesizersong Keep an Eye On Dan met nachtclubbeat -die eindigt met een piano-eindtune uit S.O.S.!- : gaat over moeilijke kinderoverdrachten bij gescheiden (ABBA)-ouders. No Doubt About It heeft het upbeat rockend hups en wel over moeilijke interpersoonlijke verhoudingen.

Verder vooral, als altijd en overal, melodieuze  kriskrasnummers, vol oorwurmen, vintage ABBA. Het riverdancenummer When You Danced With Me, grootse popjig met roffelend Ierse snaredrums, muzikale kruising van pop met keltische folk zoals McCartney indertijd ook zonder verpinken deed met  Mull of Kintyre. En klimaatsong Bumble Bee, Fernando-lookalike of weer gewoon een Irish tune? Het tedere countrynummer I Can Be That Woman, gaat over verslaafde vrouw met hond. Klinkt als een saluut aan countryvrouw Tammy Wynette, al heet oneerbiedig de hond wel juist Tammy.  Pianoliedje Little Things, prominent op de derde plaats op Voyage blijkt als een all-in-kerstsingle al in de startblokken naar december. Kreeg al gelijk plaats in m’n eigen Spotify All-Time Christmas Top 500. Jaja, belletjes en engelenzang, maar nog altijd stukken beter dan de jaarlijks eindeloos herkauwde verveling op basis van traditionals en songs van anderen.

Draai of keer het, ook hier, ABBA is vooral muziek. Alles ondergeschikt aan niks anders dan die topmix van melancholische popsongs en volle blijheid. Zo kan je het uit ABBA’s tekst in When You Danced With Me in volle vrijheid zelfs evengoed als een bekentenis parafraseren: ‘We are just here for the music, that’s all, or could it be you miss the good old times when you danced on us‘…

ABBA heeft hier dus z’n onsterfelijkheid op verre na niet verloren. ABBA klinkt letterlijk en figuurlijk nog steeds als ABBA. Voor ABBA moet je wel vatbaar zijn. Het was toen altijd zo en het is nu niet anders. Al zal deze plaat wellicht weinigen bekeren, tegelijk zal ze massaal enthousiasmeren. Meer nog dan de revolutionaire ABBA-tarspektakels on the road vanaf 2022 zal vooral deze Voyage, The Album aan ABBA ‘s eeuwige songbook toegevoegd worden en vanaf nu -en straks ook als ‘t doek is gevallen- overleven in de huiskamers van de fans.

PS. Is interviewen een eer, reviewen is het evenzeer. Zeker een uniek werkstuk als dat van ABBA. Mamma Mia, thanks again for the music, is me dat een comeback!